De Westewagenstraat was een straat die liep door de Zandstraatbuurt. Aan de zuidkant was het een zijstraat van de Hoogstraat en de straat liep naar het noord-noord-oosten naar het Haagse Veer. Het was een van de oudste straten van Rotterdam en wordt al in 1363 genoemd. De straat dankt haar naam aan de wagenverhuurders die er zaten en er zaten wagenmakers en hoefsmeden.
Na het bombardement is de Westewagenstraat opnieuw opgenomen in het stratenpatroon van Rotterdam en volgt ongeveer de plek van de voormalige Westewagenstraat.
Westewagenstraat 2 – S. J. Engers
Op Westewagenstraat 2, bij de Raambrug, verkocht S. J. Engers herenkleding. Engers verkocht niet alleen nieuwe kleding, hij kocht kleding op in grote partijen én hij handelde in “nette gedragen kleding”. In advertenties meldde hij dat er niemand was die meer voor gedragen kleding betaalde (1911, NRC). In juni 1914 bedankt hij in het Nieuw Israëlietisch Weekblad de belangstellenden voor zijn 60ste verjaardag. Deze verjaardag had hij op 3 juni gevierd in Maison Koomen op de Aert van Nesstraat hoek Coolsingel. Hij was tevens bestuurslid van de “Vereniging van Erkende Advertentiebureaux”.
Westewagenstraat 19 – galanterieën Bergel
K. Bergel was op dit adres gevestigd in 1921 en dit was een zaak in galanterieën engros. Het bedrijf adverteerde in de Joodse media. Waarschijnlijk betreft het hier de zaak van de niet-Joodse Carl Bergel (Sisek, Hongarije, 25 december 1882) en zijn Joodse vrouw Leentje Voorzanger (Amsterdam, 21 januari 1891).
Westewagenstraat 25 – M. H. Raske
M. H. Raske bood in april 1873 koffie aan die geschikt was voor gebruik tijdens Pesach en gebrand was onder Rabbinaal toezicht. Vermoedelijk was dit Meijer Raske (Rotterdam, 13 januari 1846) die gehuwd was met Louise Rintel (Deventer, 9 juli 1846) die volgens de archiefkaart op 29 woonden.
Westewagenstraat 25 – Burich Chasler
Hier was voor de Tweede Wereldoorlog de herenkledingzaak van Burich Kelmanof Chasler en zijn vrouw Mietje van Dam gevestigd.
Westewagenstraat 29 – Sigarenmagazijn J. N. de Haaff & Co.
Hier was de tweede sigarenzaak gevestigd van J. N. de Haaff & Co.
Westewagenstraat 47 – vleeschhouwer W. de Vries
In een advertentie van het rabbinaat uit 1901 werd dit als een van de koosjere en onder toezicht van het rabbinaat staande zaken genoemd.
Westewagenstraat 47 – restaurant Sternfeld
David Sternfeld had tot oktober 1909 een koosjer restaurant aan de Kipstraat 8 en hij verkocht fijne vleeswaren. Daarna kwam het restaurant naar dit adres. Sternfeld adverteerde niet alleen in het Nieuw Israëlietisch Weekblad, ook in het Rotterdams Nieuwsblad.
Het gezin Sternfeld bestond uit vader David Sternfeld (Renkum, – Auschwitz, ) en moeder Sara Knap (Kralingen, – Auschwitz, ). Ten tijde van de oorlog woonden David en Sara op de Beukelsweg 79b.
Zij kregen de volgende kinderen: Salomon Mozes (Ede, – Auschwitz, ), Geertruida Diana (Rotterdam, – Rotterdam, ), Jacob (Rotterdam, 10 maart 1903 – Midden Europa, 28 januari 1945).
Makelaar Jacob (Jaap) was gehuwd met Rosetta van Dam van de Westewagenstraat 64 (foto middelste persoon). Jaap en Ro waren ondergedoken bij een prostituee in Bussum en zijn daar verraden waarna ze in Auschwitz terecht kwamen. Ro werd vermoord in Auschwitz op 31 oktober 1944, Jaap waarschijnlijk tijdens een van de dodenmarsen.
Westewagenstraat 50 – hoedenwinkel – Marianne Marissen
Geen Joodse zaak, maar wel een prachtig tijdsbeeld op nevenstaande foto.
Westewagenstraat 52 – gezin Weinthal
Op Westewagenstraat 52 woonde in 1868 sigarenfabrikant Asser Weinthal en Helena Leon. Meer informatie over dit bedrijf via deze link.
Westewagenstraat 52 – Kruidenierswaren S. S. Bosman
In 1881 werd deze zaak van Simon Bosman hier gevestigd, eerder gevestigd op de Korte Hoogstraat.
Westewagenstraat 56 – brood- en banketbakkerij Juliard
Samuel Juliard (Rotterdam, 18 september 1882 – Rotterdam, 17 oktober 1917) had op dit adres in 1915 een brood- en banketbakkerij en in het Nieuw Israëlietisch Weekblad vroeg men om een winkeljuffrouw. Samuel was gehuwd met Elizabeth den Daas (Rotterdam, 24 juli 1886 – Rotterdam, 24 oktober 1973) en zij hadden een kind, Jeanne (Rotterdam, 9 februari 1908 – Rotterdam, 1 juli 1932).
Westewagenstraat 58 – Henri van Gelder
Henri van Gelder had het einddiploma van de toneelschool en hij organiseerde voordrachtavonden op literair, dramatisch en komisch gebied in 1908.
Westewagenstraat 64 – Van Dam
Isaac (“Sjaak”), zoon van Mozes van Dam en Rosetta van Ploeg, werd geboren in Rotterdam op 18 augustus 1876 en vermoord in Auschwitz op 24 september 1942. Hij was getrouwd met Jetje Bood (Rotterdam, 29 oktober 1883) en zij hadden een stoffenzaak. Sjaak en Jetje staan op de foto links.
Hun dochter Rosetta, geboren op 11 maart 1903 werd vermoord in Auschwitz op 31 oktober 1944. Zij was getrouwd met cellist Jacob Sternfeld (Rotterdam, 10 maart 1903, vermoord op 28 januari 1945 in “Midden Europa” ). Jacob Sternfeld was een zoon van David Sternfeld van Westewagenstraat 47.
Dochter Jansje, geboren op 30 augustus 1904 is met haar moeder Jetje bij het bombardement op 10 mei 1940 omgekomen. Zoon Hendrik Joseph (Harry,) geboren op 11 maart 1910, is in 1938 gestorven. De kinderen staan op de rechterfoto.
Westewagenstraat 67 – goud en zilver Bonnewits
Emanuel Bonnewits Jr. (Leiderdorp, 26 april 1886) was op dit adres gevestigd tussen 1910 en 1921 en verkocht goud, zilver en diamant. Emanuel was gehuwd met Rebecca Blom (Leiden, 9 november 1888) en zij hadden drie dochters, Mijntje (Rotterdam, 2 juli 1916), Mathilde (Rotterdam, 16 april 1918) en Emmy Rotterdam, 31 oktober 1919).
Westewagenstraat 69 – Firma Eduard Walg
Op Westewagenstraat 69 was de boter- en kaashandel van Eduard Walg (Leerdam, 26 november 1847) gevestigd. Het bedrijf werd in 1888 opgericht. In een advertentie van het rabbinaat uit 1901 werd dit als een van de koosjere en onder toezicht van het rabbinaat staande zaken genoemd. Walg verkocht koosjere zuivel van een hoge kwaliteit en werd daarvoor in 1904 in Brussel met de gouden medaille bekroond. Hij trouwde met Klaartje Blok (Gorinchem, 21 december 1842 – Rotterdam, 12 december 1907) en het echtpaar had zeker zeven kinderen. Eduard overleed op 22 april 1931 op 83-jarige leeftijd. Hij werd begraven op de Joodse begraafplaats aan het Toepad.
Westewagenstraat 70 – Barend Fierlier
In 1919 was hier Barend Fierlier gevestigd, die een net meisje zocht voor een opleiding in het stoffenvak. Barend Fierlier (Rotterdam, 1 september 1875 – Rotterdam, 19 augustus 1934) was gehuwd met Aaltje Swaab (Rotterdam, 30 april 1878 – Auschwitz, ) en zij hadden vier kinderen, Elizabeth (Rotterdam, 28 november 1903), Mietje (Rotterdam, 28 september 1909), Nico (Rotterdam, 26 januari 1914 – Auschwitz, ) en Leon (Rotterdam, 26 januari 1909 – Auschwitz, ). In het bevolkingsregister staat geregistreerd dat Barend een manufacturenhandel had.
Westewagenstraat 72 – slagerij en restaurant Heijmans
Op 1 maart 1904 opende slager S. Heijmans op deze locatie zijn restaurant en koosjere winkel in fijne vleeswaren.
Westewagenstraat 74 – A. Hakkert
In 1900 is er melding van een koosjer restaurant van A. Hakkert op nummer 74. Men richt zich in de advertentie op reizigers en de biefstuk werd aangeprezen. Voordat Hakkert hier gevestigd was, zat het bedrijf op Hang 12.
Westewagenstraat 80 – Hakkert
Op Westewagenstraat 80 was in 1907 de broodjeszaak van Asser Hakkert gevestigd. Na het bombardement vestigde deze zaak zich op de Benticklaan in Blijdorp en na de oorlog kreeg deze zaak een nieuwe locatie op de Lijnbaan.
In 1910 werd het Bar Mitswa-feest van zoon Albert gevierd. Het gezin woonde volgende de advertentie op 80b en bestond uit:
Asser Hakkert (Vianen, 30 december 1863 – Den Haag, 4 augustus 1927), Bertha Kaufmann (Haaren, 13 november 1869 – Den Haag, 25 oktober 1938),
Jacob Norbert (Vreeswijk, 8 mei 1894 – Den Haag, 19 maart 1985), Helena Roosje (Vreeswijk, 22 januari 1896 – Sobibor, 11 juni 1943), Albert Samuel (Vreeswijk, 1 juli 1897 – Auschwitz, 26 februari 1943), Max (Rotterdam, 20 mei 1903).
Westewagenstraat 81a – Karl Weisbard
Karl Weisbard was op dit adres gevestigd in 1913. Hij stond in de Naamlijst voor de Telefoondienst als Wiener Dames Tailleur. Deze Karl Weisbard zat later in de filmindustrie.
Westewagenstraat 83 – Stoffenhuis J. Monnickendam
In het begin van de vorige eeuw zat Stoffenhuis J. Monnickendam op dit adres. De zaak zat er al in 1919, waar de advertentie van is, maar ook nog in 1939. In 1938 was er ook een vestiging op de Hoogstraat.
Westewagenstraat 86 – Comestibles Haagens
Haagens had op dit adres in 1925 een zaak in fijne vleeswaren en een restaurant ORT. Het was de zaak van Maurits Haagens (Dirksland, – Sobibor, ) en zijn vrouw Cornelia Grada Simons (Rotterdam, – Sobibor, ). Ten tijde van de oorlog woonden Maurits en Cornelia op de Essenburgstraat 14.
Westewagenstraat 92 – Muziekhandel Hakkert
Muziekhandelaar Hakkert was vanaf 1891 tot 1903 op dit adres gevestigd.
Westewagenstraat 92 – Salomon Heijmans
Salomon Heijmans opende op 1 maart 1904 zijn koosjere zaak in fijne vleeswaren én restaurant op dit adres. Salomon Heijmans werd in Amsterdam geboren op 28 mei 1869 en werd vermoord in Auschwitz op
Westewagenstraat 93 – opticien Roos
Voor het bombardement had Bernard Roos hier zijn onderneming.
Weste Wagenstraat 96 – Muziekhandel Hakkert
Muziekhandelaar Hakkert zat van november 1903 tot februari 1930 op dit adres, daarna verhuisde hij naar de Schiedamsesingel.
Westewagenstraat 96 – bontwerker Nico Nachtegall
Nico Nachtegall was in 1936 op dit adres gevestigd. Hij heette eigenlijk Nathan Nachtegall en werd op 6 april 1894 in Rotterdam geboren. Nico werd op 31 maart 1942 door de Sicherheitspolizei gearresteerd. Hij woonde sinds 12 augustus 1940 op de Mathenesserlaan 387b en werd op 4 april 1942 uit zijn hechtenis ontslagen. Nico was gehuwd met de Lutherse Cornelia Jeannetta Heschlé (Schiedam, 25 januari 1900 – Den Haag, 26 juni 1980) en zij hadden twee kinderen; Elly (Rotterdam, 30 april 1925) en Simon (Rotterdam, 23 mei 1927).
Westewagenstraat 99 – Manufacturen Van Bueren
Op dit adres had in de eerste decennia van de vorige eeuw Joseph van Buren zijn manufacturenzaak. Joseph en zijn vrouw Sophia Fransman woonden in 1941 op de Ochterveltstraat. Daar meer informatie over dit gezin.
Westewagenstraat 116 – Knoek & Cohen
In 1868 was Knoek & Cohen in deze straat gevestigd en via dit bedrijf kon koosjere boter besteld worden. Waarschijnlijk betrof dit het winkeliersechtpaar Abraham Levy Cohen (Rotterdam, 16 juni 1840) en zijn vrouw Rozette Abraham Knoek (Rotterdam, 28 mei 1839).
bron:
overlijdensdatum dhr Walg NIW 24 april 1931,
archief Rotterdam,
archief Rotterdam digitale stamboom (fam Van Dam bezocht op 26 okt 2013)
locatie Hakkert na oorlog aan de hand van suikerzakjes,
NRC,
correcties op Weste Wagenstraat 28 met dank aan L. Sorensen-Stein (Sjaak van Dam is de oudoom) d.d. 26 okt 2013.
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 6 maart 1868, Knoek & Cohen
ibidem, 16 maart 1900, Hakkert, nummer 74
ibidem, 19 feb 1904, Heijmans, nummer 92
ibidem, 4 sep 1908, Walg, nummer 69
ibidem, 13 nov 1908, Van Gelder, nummer 58
ibidem, 15 okt 1909, Sternfeld, nummer 47
ibidem, 11 maart 1910, Walg, nummer 69
ibidem, 23 april 1915, Juliard, nummer 56
ibidem, 29 okt 1920, Bonnewitz, nummer 67
ibidem, 26 aug 1921, Bergel, nummer 19
ibidem, 28 mei 1925, Haagens, nummer 86
www.joodsmonument.nl, lemma Louis Nathan van doen (geraadpleegd 5 december 2015)
Posterijen en Telegrafie, ‘s-Gravenhage. Hoofdbestuur, ” Naamlijst voor den telefoondienst 1913 “. ‘s-Gravenhage: Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie, 1913. Geraadpleegd op Delpher op 13-01-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMMVC01:000000010, Karl Weisbard.
“Advertentie Hakkert”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 11-04-1941. Geraadpleegd op Delpher op 02-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318150:mpeg21:a0029
“Advertentie Fierlier”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 14-10-1919. Geraadpleegd op Delpher op 29-01-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010494322:mpeg21:a0088
Barend Fierlier via https://www.geni.com/people/Barend-Fierlier/6000000009919379090 (geraadpleegd 29 januari 2019)
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Fierlier (geraadpleegd 29 januari 2019)
Stadsarchief Rotterdam, bevolkingsregister, lemma Knoek
Stadsarchief Rotterdam, bevolkingsregister, lemma Heijmans
www.joodsmonument.nl, lemmata Heijmans (geraadpleegd 29 januari 2019)
Toevoegingen Hakkert 6 dec 2015 met dank aan A Rottier
“Advertentie Van Bueren”. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 22-10-1924. Geraadpleegd op Delpher op 28-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010027470:mpeg21:a0112
“Advertentie Heijmans”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 19-02-1904. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871690:mpeg21:a0007
Stadsarchief Rotterdam, Bonnewits, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-048, pagina 52141
www.joodsmonument.nl, lemmata Sternfeld (geraadpleegd 24 augustus 2020).
“Advertentie Hakkert”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1936/11/13 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 09-09-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871371:mpeg21:p007
Stadsarchief Rotterdam, Bergel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-030, pagina 30683.
Stadsarchief Rotterdam, Haagens, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-167, pagina 177565.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Haagens (geraadpleegd 27 september 2020).
Nathan Nachtegaal, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, iventarisnummer 3754.
Nathan Nachtegall, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428090:00001
Raske, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 4, 1873, no 10, 04-04-1873. Geraadpleegd op Delpher op 01-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005393010:00001.
Rabbinaat, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 32, 1901, no 11, 15-03-1901. Geraadpleegd op Delpher op 25-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005412011:00001.
Meijer Raske, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 482.
Illustraties:
illustratie Walg NIW 9 maart 1934,
illustratie Hakkert NIW 1907
foto’s Sjaak en Jetje en foto van de kinderen met dank aan L Sorensen-Stein.
hoedenwinkel Marianne Marissen rond 1912 met dank aan Gerrit Jan van Wijhe
Advertentie Monnickendam in Maas- en Scheldebode, 5 juli 1919, op Krantenbank Zeeland
“Advertentie Fierlier”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 14-10-1919. Geraadpleegd op Delpher op 29-01-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010494322:mpeg21:a0088
“Advertentie Van Bueren”. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 22-10-1924. Geraadpleegd op Delpher op 28-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010027470:mpeg21:a0112
“Advertentie Hakkert”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1936/11/13 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 09-09-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871371:mpeg21:p007
Nathan Nachtegall, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. Geraadpleegd op Delpher op 28-09-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005428090:00001
Raske, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 4, 1873, no 10, 04-04-1873. Geraadpleegd op Delpher op 01-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005393010:00001
gepubliceerd:
6 maart 2016
laatst aangepast:
6 april 2024