De Varkenmarkt in Dordrecht is een straat in de buurt van de Nieuwe Haven tussen de Houttuinen en de Gravenstraat. Een bijzonder gebouw in deze straat was de synagoge die in 1856 hier werd gevestigd en in 1965 werd gesloopt. De aangegeven huisnummers in de nummering ten tijde van de plaatsing van de advertenties.
Varkenmarkt 7 – ambtswoning Synagoge
Van 1894 tot 1932 woonde hier rabbijn Samuel Dasberg (Rotterdam, 31 maart 1872 – Amsterdam, 2 april 1933) met zijn gezin. Deze woning draagt de huidige nummering 7-11 en stond schuin tegenover de synagoge.
Op 29 juni 1912 werd het Bar Mitswa-feest (kerkelijk meerderjarig) voor de zoon van Samuel Dasberg en zijn echtgenote Dina de Vries (Neede 1875- Amsterdam 5 november 1956), Manuel (Dordrecht, – Auschwitz, ). Dina en Samuel hadden zes kinderen; de andere kinderen waren: Rozette (Dordrecht, ), Isaac (Dordrecht, – Jeruzalem, ), opperrabbijn Simon (Dordrecht, – Bergen-Belsen, ), Eliazar (Dordrecht, – Herzlya, ) en Nathan (Dordrecht, – Beerot Yitschak, ).
Het Bar Mitswa-feest voor Isaac werd gevierd op 20 december 1913.
Varkenmarkt 7rood – Dina van Beugen
Rond 1925 woonde hier het gezin Van Beugen. Dochter Dina (Wildervank, – Auschwitz, ) verloofde zich op 1 maart 1925 met Elie Elburg. Het kwam niet tot een huwelijk. Op 12 mei 1928 werd de receptie gegeven in gebouw ‘Vriendschap’ op de Groenmarkt voor de verloving met Andre Moritz Mesritz (Rotterdam, 4 augustus 1902 – Rotterdam, 6 mei 1938).
Dina had een winkel in koosjere waren in de Korte Breestraat 15 in Dordrecht.
Dina was een dochter van Hartog van Beugen (Den Haag, – Amsterdam, ) en Roosje Monasch (Gouda, – Sobibor, ). Hartog was godsdienstonderwijzer, voorzanger, leraar Hebreeuws en sinds 1920 rechterhand van rabbijn Samuel Dasberg en na 1 mei 1932 de rechterhand van dienst opvolger, Barend Josua Katan. Samuel en Roosje hadden de volgende kinderen: Betje (Wildervank, – Auschwitz, ), Dina, Louis (Veendam, – Sobibor, ), Leonard (Veendam, – Auschwitz, ), Henriëtte Francina (Onstwedde, – Auschwitz, ) en Elias (Onstwedde, – Sobibor, ).
Varkenmarkt 12 – synagoge
Van 1856 – 1965 was hier de synagoge van Dordrecht gevestigd. Tijdens de oorlog werd deze synagoge door de bezetter geplunderd. In 1965 werd het gebouw gesloopt voor de aanleg van een parkeerterrein en een marktplaats. Door de sloop van het gebouw verdween ook de steeg ernaast, de Ciboriestraat. Het was de tweede synagoge die in Dordrecht werd gevestigd, de eerste was van 1739 tot 1856 gevestigd in het voormalige klooster Mariënborn. In deze synagoge werd tevens een Joodse school gevestigd. Deze werd aan de achterzijde ingewijd in september 1896.
De nieuwe synagoge werd gevestigd in een hoekpand op het Vrieseplein en was daar van 1965 tot 1987 gevestigd. Toen hield de Joodse gemeente in Dordrecht op te bestaan en ging over naar de Liberale Joodse Gemeente van Rotterdam.
bron:
Varkenmarkt 12, Regionaal Archief Dordrecht, Adresboek van de Gemeente Dordrecht. 1934 samengesteld uit het bevolkingsregister der Gemeente, bijgewerkt tot 26 maart 1934.
Manuel Dasberg, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-06-1912, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860211:mpeg21:p011.
Synagoge algemene informatie via Wikipedia (geraadpleegd 5 augustus 2022).
Isaac Dasberg, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 12-12-1913, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860288:mpeg21:p006.
HET 25-JARIG BESTAAN VAN HET ISRAEL. GODSDIENSTSCHOOLGEBOUW.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-09-1921, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860174:mpeg21:p005.
Elburg – Van Beugen, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-02-1925, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872528:mpeg21:p006.
Dina van Beugen, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-05-1928, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 09-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858016:mpeg21:p005.
Dina van Beugen – winkel; M. Jansen, ’Drie eeuwen joods leven in Dordrecht‘, in: Joods leven in Dordrecht (Gemeentelijke archiefdienst Dordrecht 1988) 35.
synagoge Dordrecht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 10-07-1931, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 09-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874708:mpeg21:p012
illustratie:
Synagoge Varkenmarkt, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Amersfoort / .
Manuel Dasberg, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-06-1912, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860211:mpeg21:p011.
Elburg – Van Beugen, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-02-1925, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872528:mpeg21:p006.
synagoge Dordrecht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 10-07-1931, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 09-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874708:mpeg21:p012
gepubliceerd:
8 augustus 2022
laatst bijgewerkt:
18 mei 2023