Truus Wijsmuller

Een vrouw die op beide sites staat, op www.joodsamsterdam.nl en op deze site, is Truus Wijsmuller. Op de Rotterdamse site omdat Hoek van Holland belangrijk voor haar werd, op de Amsterdamse site omdat ze een Amsterdamse was en jarenlang voor de VVD in de gemeenteraad zat.

Truus Wijsmuller werd in 1896 in Alkmaar geboren. Haar verzetswerk begint al in de jaren dertig, wanneer ze, vaak samen met Mies Boissevain-van Lennep, transporten gaat regelen van Joodse kinderen vanuit Duitsland en Oostenrijk. Duizenden kinderen weet ze in veiligheid te brengen in Groot-Brittannië. Een van de meest spectaculaire transporten, het eerste overigens, volgt op een ontmoeting met Eichmann, met wie zij wil onderhandelen over een aantal Joodse kinderen. Eichmann wil niet onderhandelen maar geeft haar op 11 december 1938 600 kinderen mee, in de veronderstelling dat het haar niet zal lukken deze kinderen in veiligheid te brengen. Een misrekening voor Eichmann, want het lukt Truus wel om 500 van deze kinderen direct via Hoek van Holland in Engeland te krijgen. Tot het uitbreken van de oorlog gaat ze met dit werk door, iedere keer met 150 kinderen tegelijk. Ze haalt deze groepen een paar keer per week op uit Duitsland, tot het moment dat het nazi-regime dit stopt op 1 september 1939. Dan heeft ze inmiddels meer dan 10.000 kinderen in veiligheid gebracht.

De oorlog is geen reden voor haar om te stoppen met haar verzetswerk. Ze gaat door, nu op een andere schaal en via andere routes en ze richt zich ook op het organiseren van voedselpakketten. Ze wordt voor dit verzetswerk gearresteerd en komt terecht in het gebouw van de Gestapo op de Euterpestraat in Amsterdam. Men verdenkt haar ook van het smokkelen van Joden naar Zwitserland. Dit klopt ook, maar de Gestapo kan niets bewijzen en ze komt weer in vrijheid.
Na de oorlog wordt ze politiek actief. Ze overleed in 1978 in Utrecht; een buste van haar staat op het Bachplein in Amsterdam.

laatst bijgewerkt:
11 september 2019