De synagoge van Hamerkaz was een kleine buurtsynagoge op Walenburgerweg 78 met 57 plaatsen voor de mannen en 27 voor de vrouwen.
De eerste berichten over Hamerkaz verschijnen op 12 februari 1937, toen er plannen werden gemaakt om in Blijdorp een buurtsynagoge te stichten. Op dat moment was er al een pand gehuurd en door architect Jacob van Gelderen werd dat vroegere pakhuis omgebouwd tot een sjoel. In de sjoel zaten de vrouwen afgescheiden van de mannen door een glazen wand. Op 14 maart 1937 werd deze sjoel op de Walenburgerweg ingewijd door Opperrabbijn A. B. N. Davids.
De naam van de sjoel betekent “bedehuis van het centrum” en heeft als doel de saamhorigheid en de godsdienstzin van de bewoners van Blijdorp en de Bergpolder te bevorderen. Deze doelstelling wilde men bereiken door het oprichten van een synagoge, leeroefeningen, voordrachten en gezellige bijeenkomsten. Door de oorlog heeft deze sjoel niet lang bestaan. De toespraak bij de opening:
‘Beis Teffiloh Hamerkaz
Ik ben ervan overtuigd dat deze naam goed gekozen is. In dit nieuw bebouwde deel dezer stad heeft zich reeds een groot aantal geloofsgenooten gevestigd. En naar het zich laat aanzien, zal ongetwijfeld bij de a.s. grooteren aanbouw dit aantal nog toenemen, zoodat dan zeker de gekozen naam „Hamerkaz” (centrum) passend genoemd kan worden. Te meer waar eenerzijds een dusdanige vereeniging alhier de naam „Lew-Jom” draagt, anderzijds een zoodanige „Tsofouno” en nu deze vereeniging inderdaad een middelpunt vormt.
Donderdagavond 28 Jan. jl. hield bovenstaande vereeniging een vergadering. Teekening van plan omtrent inrichting enz. werden overlegd. Bijna alle aanwezigen traden toe als lid der vereeniging. Er ontbreekt nog eenig stamkapitaal. Dit benoodigde hoopt men door het geven van rentelooze voorschotten bijeen te brengen. En ofschoon de tijdsomstandigheden niet gunstig zijn, is het ijverige bestuur er nu reeds in geslaagd een zoodanig bedrag bijeen te brengen, dat het plan ongetwijfeld ten uitvoer gebracht itan worden. Op hoop van meerderen zegen is nu reeds het pand Walenburgerweg 78 gehuurd.
Dat de Synagoge Botersloot dientengevolge eenige vaste bezoekers zal moeten missen, weegt niet op tegen het groote voordeel op godsdienstig gebied, dat ook voor de Joodsche Gemeente van niet te onderschatten beteekenis is. Reeds thans heeft men de zekerheid, dat de exploitatie van dien aard is, dat zij zichzelve kan bedruipen. Het eenige dat nu nog vereischt wordt, is het verkrijgen van het benoodigde kapitaal voor inrichting van den inventaris.
Ook de hier bestaande cultureele commissie zal het m.i. als een goed teeken beschouwen, dat in dit kwartier een noodlokaal zal opgericht worden. Immers voor velen, die alleen op de Hooge Feestdagen de Synagoge bezochten, zal ongetwijfeld de korte afstand aanleiding zijn, meerdere malen van deze gelegenheid, om het gebed Betsibboer te verrichten, gebruik te maken. Aangezien ook het college van Parnassijns bij genoemde vergadering aanwezig was, vertrouwen wij, dat ook dit college overtuigd zal zijn, dat de vestiging eener wijksynagoge niet anders beschouwd mag worden dan het bevorderen van de belangen der Joodsche gemeente. Is deze meening juist, dan vertrouwen wij, dat vanwege Parnassijns de meest mogelijke faciliteiten te dezen behoeve verleend zullen worden. En het voortvarend bestuur roepen wij toe: „Chizkoe Weïmtsoe”.’
bron:
Nieuw Israelietisch Weekblad, 12 februari 1937, Beis Tefilloh Hamerkaz
illustratie
foto © joodserfgoedrotterdam.nl
filmpje met dank aan Eli Schaap, fragment uit grotere film. © Eli Schaap, © Joodserfgoedrotterdam.nl.
gepubliceerd:
28 februari 2016
laatst bijgewerkt:
22 mei 2022