Na de vestiging van een groep Portugese Joden in Rotterdam vestigden zich tussen 1650 en 1660 een groep Duitse en Poolse Joden in de stad, wat het begin was van de eerste Asjkenazische (Hoogduitse) gemeenschap in Rotterdam die in 1660 gevormd werd.
Ze kwamen hier vanwege het geweld van de Dertigjarige Oorlog en de Pogroms van de Kozakken, onder leiding van Bodhan Chmelnytski, in de Oekraïne. Deze arme vluchtelingen werden financieel ondersteund door de Portugese gemeente. In de beginperiode van de Hoogduitse gemeente nam opperrabbijn Pardo, van de Portugese gemeente, ook de religieuze belangen van de Hoogduitse gemeente waar en was derhalve rabbijn van beide gemeenten.
De Hoogduitse gemeente nam in 1674 een huis aan de Glashaven in gebruik als synagoge. Men kon in 1700 een eigen rabbijn aanstellen, rabbijn Jehoeda Löb ben Rabbi Sjelomo.
Het pand was in 1702 al te klein, maar het stadsbestuur verbood een uitbreiding op die locatie. Men week eerst uit naar een pand in de buurt en na ruim 20 jaar, in 1725, wijdde men de nieuwe synagoge aan de Boompjes in.
Het pand aan de Glashaven bleef bestaan en is bij het bombardement in 1940 vernietigd. Het straatje op de foto rechts heette de Jodensteeg (kaart boven) en dit straatje werd ook bij het bombardement weggevaagd. De naam kwam niet meer terug in het naoorlogse Rotterdam.
Fotocollectie algemeen – deel 1, toegangsnummer 4100.
Rabbijn Jehoeda Lob ben Rabbi Sjelomo
Deze rabbijn heeft deze naam in Jizkor (de naam betekent rabbijn Jehoeda Löb zoon van Rabbijn Sjelomo), hij wordt ook Jehoeda Löb ben Ephraïm Anschel HaCohen of Jehoeda ben Ephraïm Asjer Ansjel Hamburger genoemd.
Hij werd in 1700 rabbijn in Rotterdam en was dit tot ca. 1708, en was van 1707 tot 1708 tevens interim-rabbijn in Amsterdam. Vóór Rotterdam was hij van 1696 tot 1700 rabbijn in Londen. Daar vertrok hij, men had getracht hem om te kopen en dit lukte niet, en dat leidde tot conflicten.
Voor zijn tijd in Londen heeft Jehoeda waarschijnlijk in Amsterdam gewoond. Hij werd geboren in Hamburg en trouwde met de Sara Gittele, dochter van de opperrabbijn van Amsterdam, Rabbi Avraham Aberle van Worms. Na Rotterdam vertrok hij naar Amsterdam waar hij op hoge leeftijd op 23 februari 1720 overleed. Hij werd begraven op de begraafplaats in Muiderberg.
Bewoners Jodensteeg
Jodensteeg – F. P. Kraus
F. P. Kraus woonde in de Jodensteeg in 1847. Verdere gegevens worden nog uitgezocht.
Meer lezen?
Meer over rabbijn Jehoeda Lob ben Rabbi Sjelomo staat op deze pagina.
bron:
gemeentearchief Rotterdam
Hausdorff, D, Jizkor (Baarn 1978)
website JHM
NIK op www.nik.nl/2014/01/van-hem-weten-vrijwel-niets/ (geraadpleegd 10 mei 2014).
Stadsarchief Rotterdam, adresboek 1847
illustratie
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. XXV-206-01 Hoek Gedempte Glashaven (links) – Jodensteeg. In het hoekpand was tot 1725 de synagoge gevestigd. In het pand links is C. Val Behangerij en Stofferij gevestigd. 1902 – 1906. Topografie Rotterdam, toegangnummer 4202.
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. XXV-208-1,-2 De Gedempte Glashaven met pand met trapgevel, rechts de Jodensteeg. 17 maart 1914.
Fotocollectie algemeen – deel 1, toegangsnummer 4100.
gepubliceerd:
26 februari 2016
laatst bijgewerkt:
19 april 2024