De wijk Blijdorp werd tussen 1931 en 1940 aangelegd en bij de aanleg werd gebruik gemaakt van structuren die al in het landschap aanwezig waren. Zo werd de Schie van belang in de planning en is de loop van deze rivier nog steeds te herkennen in dit deel van de stad. Het plan voorzag ook in brede verkeerswegen en de Statenweg is daar een voorbeeld van. De Statenweg loopt ongeveer van noord naar zuid en vormt ook nu nog een belangrijke verkeersader door de stad, die aansluit op de Tunneltraverse en de Maastunnel.
Statenweg – noodwinkel
De familie Frank was een van de families die op de Statenweg een noodwinkel konden betrekken na het bombardement van 14 mei 1940.
Statenweg 38d – Soschanna Riwka Davidson
Soschanna werd in augustus 1942 geboren op dit adres. Ze was een dochter van Bella (Bilha) Elizabeth Herschel (Zwolle, – Enschede, ) en Ronny (Aron Leonard) Davidson (Zwolle, – Sobibor, ). Moeder en dochter doken met behulp van Ronny onder in Rotterdam, waar Ronny korte tijd later op straat werd aangehouden. Bella en Schoschanna overleefden de oorlog.
Statenweg 56b – familie Roco
De familie Roco woonde voor de oorlog op dit adres. Op vader na overleefde het gezin de oorlog. Meer via de link.
Statenweg 62c – Trompetter
Het echtpaar Trompetter was een jong getrouwd echtpaar en ze zochten in maart 1942 woonruimte. Op dit adres woonden ze in bij Levie Trompetter (Amsterdam, – Auschwitz, Ferdinanda Johanna van den Berg. Van Ferdinanda scheidde Jacques en hij trouwde (na de oorlog ?) met Netty Citroen (Amsterdam, 11 februari 1908). Waarschijnlijk overleefde Jacques de oorlog door zijn gemengde huwelijk. Jacques en Clara hadden ook een dochter, Francisca (10 mei 1906 – 1937).
Statenweg 69 – Simon Peekel
Simon Peekel woonde in 1943 op de Statenweg 69.
Statenweg 74 – Elisabeth Nenk – Levie
Hier woonde aan het begin van de oorlog Elisabeth Levie, de weduwe van Israël Nenk. Lees het verhaal verder bij de Oudedijk 178.
Statenweg 96b – gezin Van Geuns
Hier woonden aan het begin van de oorlog Simon van Geuns (Rotterdam, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Roza Vreede (Rotterdam, – Auschwitz, ). Zij hadden een dochter die in 1941 werd geboren. Simon en Roza gaven hun dochtertje in de onderduik en hun dochter overleefde de oorlog. Zelfs probeerden Simon en Roza te ontkomen naar Zwitserland. Dat mislukte, ze werden opgepakt en vermoord. Roza Vreede was de dochter van Marcus Vreede en Cornelia Elze, die op de Mathenesserlaan 291 woonden. Hun dochter woont in Israël.
Statenweg 104a – Jette Blazer
Jette Blazer (Rotterdam, – Auschwitz, ) werd hier op 10 maart 1942 door de Sicherheitsdienst gearresteerd. Op 5 oktober 1942 werd Jette doorgezonden naar de Strafgevangenis in Scheveningen. Jette huwde in 1925 met Eugen Marcus, van wie ze in 1933 scheidde.
Statenweg 112 – kruidenier Schiereck
Kruidenier Schiereck was hier gevestigd na de Tweede Wereldoorlog en leverde koosjere producten ORT.
| Rechercheur Philipus Pikaar (Bergen op Zoom, 24 april 1890). Van Riet schrijft hierover: Rechercheur P. Pikaar werd (op 28 augustus 1944), terwijl hij vanaf zijn woning aan de Burgemeester Baumannlaan in Overschie op weg was naar het bureau, op de West Sidelinge door onbekende dader(s) neergeschoten. Hij werd nog per auto van de gg en gd naar het Bergwegziekenhuis gebracht, maar na aankomst bleek hij te zijn overleden. Pikaar was op 1 april 1940 in Overschie als agent aangesteld. Daarvoor had hij ruim twintig jaar als gemeenteveldwachter in ‘s-Gravenzande dienst gedaan. Op 22 september 1941 werd hij overgeplaatst naar de Inlichtingen Dienst |
Statenweg 114d – gezin Noach-Wolf
Sophia Sara Noach-Wolf (Watergraafsmeer, – Auschwitz, ) werd op dit adres op 8 augustus 1944 gearresteerd door Groep X. Op 19 augustus 1944 werd Sophia doorgezonden naar Westerbork. Ook haar man, vertegenwoordiger Abraham Noach (Zutphen, – Midden-Europa, ), werd op die dag gearresteerd en op zijn kaart staat vermoedelijk de naam van de persoon die de leiding had of de opdracht gaf: F. H. (Pikaar).
Pikaar was een van de rechercheurs van Groep X, en werkte al sinds 1941 bij deze afdeling.
Bram werd samen met zijn vrouw en hun kinderen Bela (Rotterdam, 1939) en Johnny (Rotterdam, 1938) doorgezonden naar Westerbork waar ze op 21 augustus werden geregistreerd. Op 3 september 1944 werden Bram en Sophia doorgestuurd. Volgens de kaart van de Joodse Raad overleed Sophia in september 1944 aan een ziekte. De overlijdensdatum van Bram is niet geheel zeker. Bela en Johnny overleefden de oorlog.
Statenweg 115a – Dr. A. Davidson
Dr. A. Davidson, werktuigbouwkundig ingenieur, had dit adres en een anders in Rijswijk als contractadres. In februari 1942 bood hij zich aan voor het bijwerken van leerlingen.
Statenweg 121b – Mary van der Stam
Op 1 april 1942 verscheen in Het Joodsch Weekblad een advertentie van Jo (Jonas Samuel) Fransman (Rotterdam, – Midden-Europa, en Mary van der Stam (Den Haag, ) die toen in ondertrouw gingen. De huwelijksinzegening was op 15 april 1942. Jo en Mary gingen in onderduik op de Slotlaan 8 in Tilburg. Daar kwam een inval Mary was toen hoogzwanger. Volgens de ene bron werd ze onder bewaking op het onderduikadres gelaten, volgens de andere bron werd ze naar het ziekenhuis gebracht. Op Auschwitz op
Statenweg 142b – gezin Van der Spiegel
Vanaf 16 oktober 1942 was Ellen van de Spiegel Cohen ondergedoken bij de heer en mevrouw Van der Spiegel. Zij werden na de oorlog haar onderduikouders. Het verhaal over Ellen via deze link.
Statenweg 149b – gezin Van Dantzig
In Het Joodsche Weekblad van 31 oktober 1941 plaatste mevrouw Van Dantzig een advertentie voor een hulp in de huishouding.
Statenweg 170 – mevrouw Israëls
Mevrouw Israëls zocht middels een advertentie in Het Joodsche Weekblad van 19 december 1941 een hulp in de huishouding.
Statenweg 183c – onderduikers
Lies (Elisabeth Aggata) Bueninck – Hendrickse (Rotterdam, 15 juni 1909 – Rotterdam, 31 december 2009) woonde op dit adres. Zij werd op 7 april 1944 gearresteerd door de Sicherheitsdienst en op 25 april 1944 doorgezonden naar Kamp Vught. Lies had verschillende Joodse onderduikers in haar woning. Lees ook het verhaal over Amandus Wolfsbergen, daarin een link naar een uitgebreid verhaal over Lies.
Statenweg 189 – Mozes de Haas
Mozes de Haas was een zoon van Ephraïm de Haas. Op 15 mei 1940 overleed hij aan ‘morfine-intoxicatie’, een overdosis die hij zelf innam na het bombardement van 14 mei 1940.
Statenweg 189c – Apotheek Winkel en Wolf
De apotheek op dit adres, de Blijdorp Apotheek, was van de Joodse apothekers Winkel en Wolf. Vanaf 29 september 1941 mochten zij alleen nog aan Joodse patiënten medicijnen leveren vanwege de maatregelen van de bezetter.
H. Winkel was Henderina Winkel (Termunten, – Lublin, ), dochter van Sijlvain Winkel en Saartje Rippe. Jacques Wolf werd in Rotterdam geboren op 19 juli 1907 (overleden 28 november 1994) en was gehuwd met Hendrietta van Nispen (Rotterdam, 9 december 1911 – Rotterdam, 21 april 1997).
Statenweg 195 – verzorgingsdienst Joodse Raad / sociale zorg
De verzorgingsdienst van de Joodse Raad werd in de loop van de oorlog op dit adres gevestigd.
Statenweg 195 – Bureau Pastorale Commissie Joodse Raad
Het bureau van de Pastorale Commissie van de Joodse Raad werd in oktober 1942 naar dit adres verplaatst.
bron:
“Advertentie apotheek”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 26-09-1941. Geraadpleegd op Delpher op 30-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318174:mpeg21:a0040.
www.joodsmonument.nl, lemma Henderina Winkel (geraadpleegd 30 september 2018).
ibiden, lemmata Mary van der Stam (geraadpleegd 30 september 2018).
www.geni.com, lemmata Jacques Wolf (geraadpleegd 30 september 2018).
Ad van Liempt en Jan H. Kompagnie, Jodenjacht (Amsterdam 2011), 214-215.
“Familiebericht ondertrouw”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 01-04-1942. Geraadpleegd op Delpher op 30-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318312:mpeg21:a0103.
“Pastorale Commissie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 30-10-1942. Geraadpleegd op Delpher op 30-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318342:mpeg21:a0012.
www.joodsmonument.nl, lemma Levie Trompetter.
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Jacques Trompetter.
“Advertentie Trompetter”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 06-03-1942. Geraadpleegd op Delpher op 02-10-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318308:mpeg21:a0052.
Stadsarchief Rotterdam, Sophia Noach-Wolf, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3790.
Stadsarchief Rotterdam, Abraham Noach, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3557.
Archief Joodse Raad, Abraham Noach via https://collections.arolsen-archives.org/en/archive/12784085/?p=1&s=abraham%20noach&doc_id=12784085.
Archief Joodse Raad, Sophia Sara Noach-Wolf via https://collections.arolsen-archives.org/en/archive/12784239/?p=1&s=sophia%20noach&doc_id=12784239.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Noach (geraadpleegd 18 juli 2020).
van Riet, F. A. M. (2008). Handhaven onder de nieuwe orde : de politieke geschiedenis van de Rotterdamse politie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zaltbommel: Aprilis.
Stadsarchief Rotterdam, Jette Blazer, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3747.
aanvulling Statenweg 96b met dank aan M J A Eliasar (email 26 december 2020).
Van Dantzig, Het Joodsche weekblad. 31 oktober 1941. Geraadpleegd op Delpher op 01-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994030:00001.
Israëls, Het Joodsche weekblad. 19 december 1941. Geraadpleegd op Delpher op 01-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994037:00001.
Davidson, Het Joodsche weekblad. 20 februari 1942. Geraadpleegd op Delpher op 01-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994046:00001.
Davidson, Het Joodsche weekblad. 28 augustus 1942. Geraadpleegd op Delpher op 01-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020995021:00001.
illustratie:
“Advertentie apotheek”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 26-09-1941. Geraadpleegd op Delpher op 30-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318174:mpeg21:a0040.
“Familiebericht ondertrouw”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 01-04-1942. Geraadpleegd op Delpher op 30-09-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318312:mpeg21:a0103.
“Advertentie Trompetter”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 06-03-1942. Geraadpleegd op Delpher op 02-10-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318308:mpeg21:a0052.
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, Prentbriefkaart PBK-8184 Statenweg hoek Van der Meydenstraat in Blijdorp. 1935. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.
Davidson, Het Joodsche weekblad. 20 februari 1942. Geraadpleegd op Delpher op 01-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994046:00001.
Davidson, Het Joodsche weekblad. 28 augustus 1942. Geraadpleegd op Delpher op 01-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020995021:00001.
gepubliceerd:
11 mei 2018
laatst bijgewerkt:
1 juni 2024