Spijkenisse kende een kleine Joodse gemeenschap die enerzijds gericht was op Geervliet en Heenvliet, anderzijds op Rotterdam. In 1852 woonden er volgens het Nederlands-Israëlietisch Jaarboekje tien Joden in deze plaats en in 1862 negen. De groei van de economie in Rotterdam na de opening van de Nieuwe Waterweg leidde tot een verdere afbrokkeling van de Joodse gemeenschap in Spijkenisse.
Gebroeders De Vries
De Gebroeders De Vries hadden rond 1896 gedurende een korte periode koosjere roomboter- en kaasfabriek De Hoop in Spijkenisse en adverteerden naar aanleiding van Joods Nieuwjaar in het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen. De rechter advertentie is uit hetzelfde weekblad en werd in 1897 geplaatst. Er werden advertenties van de onderneming tot in 1905 gevonden. In 1911 werd de heer D. de Vries benoemd tot Parnas-voorzitter van de Joodse gemeente te Heenvliet. Vermoedelijk was dit David de Vries (Spijkenisse, 17 augustus 1844 – Arnhem, 22 november 1940).
Voorstraat 220 (nu 14a) – gezin Levie
Hier woonde in de oorlog het gezin Levie. Het gezin bestond uit slager Salomon (Zuidland, – Midden-Europa, ), zijn vrouw Mina Monas (Bergum, – Auschwitz, ) en hun kinderen Charles Bertus (Spijkenisse, – Midden-Europa, ) en Elly Max (Spijkenisse, – Auschwitz,
Hond Max
Bij het wegvoeren van het gezin bleef de hond Max achter. De hond zat voor de deur van de slagerij en bleef dagenlang verlangend wachten op de terugkeer van zijn baasjes. In 2021 ontstond het plan om een standbeeld voor de hond op te richten.
“Max moet een symbool worden van alles wat er in de oorlog is gebeurd en wat nooit mag worden vergeten”, vertelt Joop van der Hor, initiatiefnemer van Max Maakt Mogelijk.
Meerdere dagen zwierf de hond rond bij de slagerij totdat hij uiteindelijk liefdevol werd opgenomen door een andere familie. Het plan is om de hond, in brons gegoten, voor de deur van de voormalige slagerij te plaatsen. “Met z’n koppie in de richting van het voormalige RTM-station”, ziet Van der Hor het voor zich. Beeldhouwer Tineke Nusink moet de bronzen Max gaan maken. Zij wil dat de hond dient als middel om de geschiedenis in leven te houden. “Het trekt mensen. Kinderen stellen vragen: mama, wat doet die hond hier? Die ouders moeten het verhaal gaan doorvertellen.” Voor het plan is een bedrag van € 22.000 nodig, en indien het mogelijk gaat worden moet Max op 27 oktober 2022, 80 jaar na de deportatie van het gezin Levie, terugkeren bij de voormalige slagerij.
Op 28 oktober 2022 werd door loco-burgemeester Wouter Struijk het bronzen beeld van Max, samen met beeldhouwster Tineke Nusink, haar neefje Jace van Riet, oud-rector Hendrik den Haan en rabbijn Peter Luijendijk van de liberale gemeente in Rotterdam onthuld.
bron:
De Vries, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 27, 1896, no 36, 04-09-1896. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005408036:00001
De Vries, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 28, 1897, no 25, 18-06-1897. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005408077:00001
D. de Vries, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 42, 1911, no 48, 01-12-1911. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418153:00001
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Levie (geraadpleegd 16 juli 2021).
Hond Max uit Spijkenisse wordt na 80 jaar herenigd met ouderlijk huis: ‘Hij staat symbool voor alle weggevoerde Joden’ op www.rijnmond. nl (20 december 2021), https://www.rijnmond.nl/nieuws/1444913/Hond-Max-uit-Spijkenisse-wordt-na-80-jaar-herenigd-met-ouderlijk-huis-Hij-staat-symbool-voor-alle-weggevoerde-Joden.
Nederlandsch-Israelietisch jaarboekje voor …, jrg 2, 1852, 1852. Geraadpleegd op Delpher op 29-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005694002:00001.
Nederlandsch-Israelietisch jaarboekje voor …, jrg 12, 1862-1863, 1862. Geraadpleegd op Delpher op 29-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005697003:00001.
De Hoop, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 31, 1900, no 26, 29-06-1900. Geraadpleegd op Delpher op 29-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005411026:00001.
Max is terug op de Voorstraat, Groot Nissewaard.nl, 28 oktober 2022.
illustratie:
De Vries, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 27, 1896, no 36, 04-09-1896. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005408036:00001
Streekarchief Voorne Putten, Groep inwoners van Spijkenisse op het Einde Af, rechts de gereformeerde kerk, ca. 1903.
De Hoop. Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 28, 1897, no 24, 11-06-1897. Geraadpleegd op Delpher op 29-10-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005408076:00001.
gepubliceerd:
16 juli 2021
laatst bijgewerkt:
29 oktober 2022