Deze straat, die verloren ging bij het bombardement van 14 mei 1940, dankte haar naam waarschijnlijk niet aan de heilige Jacob aan wie in de oude binnenstad een kapel was gewijd. De straat liep van de Delftsevaart naar de Oppert. De redenen om aan te nemen dat de straat niet vernoemd was is dat de kapel die in 1470 al genoemd werd niet aan Sint Jacob, maar aan Sint Seveer gewijd, en omstreeks die tijd komt er een Sint Jacobskapel in de Lombardstraat voor.
De Sint Jacobstraat werd al in 1426 genoemd en die St. Jacobskapel in de Oppert zou dus nog ouder moeten zijn. Er bestaat echter een mogelijkheid, dat de twee kapellen in Oppert en Lombardstraat van heilige gewisseld hebben. In 1427 krijgen de wolwevers een ordonnantie, waarin bepaald wordt dat de klok van de kapel in de Lombardstraat de uren van de werktijden zal aangeven. In die kapel wordt het beeld genoemd van de heilige bisschop Sint Severus. De wolwevers hadden dus, voor 1470 reeds, een andere kapel gekregen en hun schutspatroon overgebracht. Misschien is Sint Jacob toen van de Oppert naar de Lombardstraat verhuisd. Een moeilijkheid blijft echter nog, dat de kapel in de Oppert niet op de hoek van de Sint Jacobstraat lag, doch het derde huis ten noorden daarvan was.
Oorspronkelijk was de straat een steeg, die langs een smal watertje liep, dat in 1497 reeds gedempt bleek te zijn. Misschien heeft het beeld van Sint Jacob op de hoek van de straat gestaan, maar dit is niet meer dan een gissing. De huidige Sint-Jacobstraat ligt voor een klein gedeelte iets ten noorden van de vroegere straat van die naam. De Sint Jacobsbrug ligt over het Stokviswater ter hoogte van de Binnenrotte.
Sint Jacobstraat 7 – vleeschhouwer H. Philipse
Op dit adres was in 1884 slager H. Philipse gevestigd.
Sint Jacobstraat 13 – Benjamin Rosenblatt
In 1882 was hier horlogemaker Benjamin Rosenblatt gevestigd. Rosenblatt kocht, verkocht en repareerde alle soorten klokken, pendules en horloges. Benjamin Rosenblatt (Cheinislus, Oostenrijk, 7 december 1831) was gehuwd met Rachel David (Jesja, Roemenië, 15 maart 1851) en zij hadden de volgende kinderen: Salomon (28 maart 1869), Bela (Hull, 17 januari 1874), Rose (Hull, 4 mei 1875), Leah (Birmingham, 25 oktober 1877), Israël Aäron (Birmingham, 28 augustus 1879) en Joseph (Birmingham, 1 september 1880).
Sint Jacobstraat 20 – Wojnilower & Kanarek
In 1916 is de eerste melding van deze zaak in koloniale waren, maar ook in koosjer gebak, matzes en matzemeel.
Sint Jacobstraat 21 – vleeschhouwerij M. Gottlieb
Deze koosjere slagerij was hier vanaf 1931 gevestigd. Zoon Bernard Gottlieb werd op 27 januari 1940 Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). De gezinskaart bij het Stadsarchief Rotterdam laat iets bijzonders zien. Mendel Gottlieb, de vader, noemde zich Gottlieb maar heette Mendel Traurig (Starawies, Polen, 2 maart 1886). Hij was gehuwd met Mindla Sturmwind (Konczyska, Polen, 19 mei 1886). Zij hadden de volgende kinderen: Jojkiel (Zaklyczin, 21 juni 1911), Nathan (Fischow, 4 april 1913), Abraham (Zaklyczin, 15 januari 1915), Helena Hendla (Rotterdam, 31 oktober 1923) en Bernard (Rotterdam, 9 februari 1932).
Sint Jacobstraat 22 – manufacturen J. van Dantzig
Tot 1887 was op dit adres het manufacturenmagazijn van J. van Dantzig gevestigd.
Sint Jacobstraat 22 – M. H. van Gelder
M. H. van Gelder had rond 1885 zijn zaak in behangselpapier op de Goudschestraat 37, maar boodschappen konden ook op dit adres worden aangenomen. Dus waarschijnlijk betrof dit het woonadres.
Sint Jacobstraat 22 – bazar van ongeregelde goederen
S. L. de Reeder & Zoon hadden op dit adres rond 1893 hun bazar in ongeregelde goederen.
Sint Jacobstraat 23 – B. de Beer
In 1877 was hier de wijnhandel van B. de Beer gevestigd.
Sint Jacobstraat 23 – Restaurant Simon Noah
Vanaf 1885 was hier het koosjere restaurant van Simon Noah gevestigd. Simon Noah (Grendek, Polen, 26 mei 1849) was gehuwd met Pauline Masur (Lissa, 21 maart 1851).
Sint Jacobstraat 23 – Isaak Malina
Rond 1886 woonde hier Isaak Malina (Skepe, Polen, 10 april 1857) met zijn vrouw Emma Isaac (Freistadt, 30 november 1858) en hun kinderen Georg (Passenheim, 10 maart 1883) en Arthur (Freistadt, 3 april 1886).
Sint Jacobstraat 23 – Emanuel Bonnewits
De zaak van Emanuel Bonnewits was hier in 1916 gevestigd en repareerde alles, van knopen tot horloges. In een latere advertentie van dat jaar blijkt Bonnewits zich vooral te richten op goud- en zilverwerk. Emanuel (Leiderdorp, 26 april 1886 – Rotterdam, 24 maart 1953) was gehuwd met Rebecca Blom (Leiden, 9 november 1888 – Australië, onbekend) en zij hadden drie dochters; Mijntje (Rotterdam, 2 juli 1916), Mathilde (Rotterdam, – Amsterdam, ) en Emmy (Rotterdam, 31 oktober 1919).
Sint Jacobstraat 23a – Poelier J. Weissberger
J. Weissberger nam deze koosjere poelierszaak in 1929 over van S. Laden.
Sint Jacobstraat 26-28 – Jordan & Fekete
Deze zaak was hier rond 1921 gevestigd
Sint Jacobstraat 29 – Wed. L. Cohen
In 1892 verkocht Weduwe L. Cohen vanaf dit adres haar vleeswaren die onder rabbinaal toezicht stonden.
Sint Jacobstraat 29 – S. Jacobs
In 1898 opende S. Jacobs hier zijn zaak in boter, kaas en eieren.
Sint Jacobstraat 31 – Hoeden en Pettenmagazijn De Vlijt
Rond 1891 was deze zaak van S. L. Danielson op dit adres gevestigd. Samuel Danielson (Rotterdam, 21 juli 1853) was gehuwd met Bartha Lorsch (Vreeswijk, 22 augustus 1854 – Rotterdam, 3 februari 1882) en zij hadden de volgende kinderen: Eva (Rotterdam, – Auschwitz,
bron:
Stadsarchief Rotterdam, straatnamendatabase (geraadpleegd 21 juli 2021).
Noah, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 16, 1885, no 42, 30-10-1885. Geraadpleegd op Delpher op 21-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005401042:00001.
B. de Beer, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 8, 1877, no 44, 23-11-1877. Geraadpleegd op Delpher op 21-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005394096:00001.
Rosenblatt, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 13, 1882, no 36, 22-09-1882. Geraadpleegd op Delpher op 21-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005398036:00001.
Philipse, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 15, 1884, no 36, 19-09-1884. Geraadpleegd op Delpher op 21-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005400036:00001.
Van Gelder, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 16, 1885, no 44, 13-11-1885. Geraadpleegd op Delpher op 21-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005401044:00001.
Malina, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 17, 1886, no 12, 02-04-1886. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005402012:00001.
Stadsarchief Rotterdam, Isaak Malina, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 512, pagina 214.
Van Dantzig, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 18, 1887, no 43, 04-11-1887. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005403043:00001.
De Vlijt, Israëliet; wekelijksch orgaan gewijd aan de bevordering van joodsche belangen, jrg 12, 1891, no 9, 27-02-1891. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005575009:00001.
Cohen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 23, 1892, no 44, 04-11-1892. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005406096:00001.
De Reeder, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 24, 1893, no 10, 10-03-1893. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005407010:00001.
Stadsarchief Rotterdam, Rosenblatt, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 514, pagina 117.
Bonnewits, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 47, 1916, no 12, 24-03-1916. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420065:00001.
Wojnilower, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 47, 1916, no 39, 27-09-1916. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420092:00001.
Bonnewits, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 47, 1916, no 40, 06-10-1916. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420093:00001.
Jordan & Fekete, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 52, 1921, no 39, 30-09-1921. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422038:00001.
Weissberger, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 60, 1929, no 37, 13-09-1929. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425141:00001.
Gottlieb, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 4, 1931, no 38, 17-12-1931. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005479038:00001.
Gottlieb, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 71, 1940, no 3, 19-01-1940. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005424055:00001.
Stadsarchief Rotterdam, Gottlieb, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-476, pagina 513960
Stadsarchief Rotterdam, Simon Noah, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 586, pagina 135.
Stadsarchief Rotterdam, Emanuel Bonnewits, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-048, pagina 52141
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Danielson (geraadpleegd 23 juli 2021)
Stadsarchief Rotterdam, Danielson, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 497c, pagina 152.
Rosenblatt, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 22 september 1882, Geraadpleegd op Delpher op 21-05-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005398036:00001.
illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, PBK-1987-1112 De Sint-Jacobstraat bij de Raambrug. 1908. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029
Noah, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 16, 1885, no 42, 30-10-1885. Geraadpleegd op Delpher op 21-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005401042:00001
Van Gelder, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 16, 1885, no 44, 13-11-1885. Geraadpleegd op Delpher op 21-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005401044:00001
Van Dantzig, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 18, 1887, no 43, 04-11-1887. Geraadpleegd op Delpher op 22-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005403043:00001.
Rosenblatt, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 22 september 1882, Geraadpleegd op Delpher op 21-05-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005398036:00001.
gepubliceerd:
22 juli 2021
laatst bijgewerkt:
21 mei 2023