Het Scheepvaartkwartier of het Nieuwe Werk ligt aan de noordelijke Maasoever en wordt begrensd door de Westzeedijk, de Maastunneltraverse, de Park-, Wester- en Willemskade en door de oprit naar de Erasmusbrug / Schiedamsedijk.
Rond 1840 werd dit kwartier ontworpen door stadsarchitect W. N. Rose en rond 1848 begon de verkaveling. Er lagen twee havens in dit gebied, de Veerhaven en de Westerhaven en deze werd in 1910 gedempt. Er werden verder grote panden gebouwd en een aantal welgestelde Rotterdammers gingen in deze wijk wonen. Daarbij is het opmerkelijk dat in dezelfde periode de Schiedamsedijk, aan de oostgrens van deze wijk, een deel van het ruige leven van de Zandstraatbuurt overnam (penoze en prostitutie) toen deze wijk vanaf de eerste decennia van de vorige eeuw stukje bij beetje gesloopt werd. De rijkdom en de armoede van de stad leefden naast elkaar.
Onder de rijke bewoners van deze wijk waren kolenhandelaar Van Beuningen, bankier Marten Mees en zoetwarenfabrikant Jamin, en van de monumentale panden zijn er nog veel over; 98 van de 500 Rotterdamse rijksmonumenten bevinden zich in dit deel van de stad. Deze wijk hoort bij de top 20 van rijkste wijken in Nederland.
Bombardement
Tijdens het bombardement van 14 mei 1940 werd deze wijk vrijwel geheel gespaard. Dat had ook zijn invloed op het verdere verloop van de oorlog, net zoals op de chique Heemraadssingel gebruikte de bezetter onteigende panden in deze wijk voor het huisvesten van haar instituties.
Het Joodse scheepvaartkwartier
Het Joodse proletariaat van Rotterdam woonde voor een deel op en bij de Schiedamsedijk, sporen van rijkere Joodse Rotterdammers in deze wijk zijn moeilijker te vinden. Dat komt waarschijnlijk ook omdat zij plaats moesten maken voor de instituties van de nazi’s. Wie zijn er wel te vinden?
Calandstraat
De pagina over deze straat staat hier.
Schiedamschedijk
Op de Schiedamschedijk waren een groot aantal Joodse bedrijven gevestigd. Deze staan hier.
Scheepstimmermanslaan
De pagina over deze straat staat hier.
Westerlaan
De pagina over deze straat staat hier.
Westzeedijk
De pagina staat hier.