Samuel Beerenborg (Zevenbergen, – Auschwitz, ) trouwde met Elizabeth Boekbinder (Rotterdam, – Auschwitz, ) en zij kregen twee kinderen; Gabriel (Rotterdam, 21 december 1917 – Den Haag, 25 februari 1918) en Meijer (Rotterdam, 22 juni 1919 – Auschwitz, 30 september 1942). Aan het begin van de oorlog woonde het gezin op de Walenburgerweg 14b in Rotterdam. Samuel was handelaar in fietsen in de Maasstad.
Samuel bouwde in Rotterdam een zaak op in rijwielen. In 1922 adverteerde hij met een zaak op de Hoogstraat 222. De laatste advertentie van deze zaak dateert uit 1928, toen was er ook een vestiging op de Kipstraat 76. De eerste advertentie van die vestiging dateert uit 1927, de laatste uit 1935.
Het gezin woonde niet direct bij de zaak. De gezinskaart bij het Stadsarchief Rotterdam laat adressen zien als de Botersloot 28b vanaf 1918, vanaf 1926 de Hoogstraat 228, vanaf 1933 de Goudsesingel 196b en vanaf 1937 de Goudsesingel 22a. Aan het begin van de oorlog woonden Samuel en zijn vrouw Elizabeth op de Walenburgerweg 14a.
Hoewel de laatste advertentie van de vestiging aan de Kipstraat uit 1931 dateert, is het niet waarschijnlijk dat Samuel toen zijn activiteiten beëindigde. Er is een foto die op 4 augustus 1939 werd gemaakt op het woonadres van Rinus Gouw op de Eerste Staringstraat 1 te Rotterdam-Spangen. Rinus was 12½ jaar in dienst bij de Firma Knoops op de Middensteiger. Op deze zaterdagavond waren er verschillende mensen te gast om dit te vieren.
Op de foto:
Zittend van links naar rechts: Wim Knoops, Dick Knoops, Rinus Gouw, opa Knoops, Klaas van Balen met echtgenote, en tot slot een vrouw die half is te zien.
Staand van links naar rechts: Onbekend persoon met gezicht gedeeltelijk achter het gordijn, Jo Knulst (meubelmaker), een zekere Govert …… (achternaam onbekend, met bijnaam Piet), een onbekende (gezicht slechts gedeeltelijk zichtbaar), Arie Ringeling, Sal Boekbinder, Sam Beerenborg, Leo Knoops, Bep Knoops, Cor (voornaam is onzeker) Beije (of: Beijer?) coupeur en tot slot de zus en zwager van Rinus Gouw. Het kind geheel rechts (met een soort feestneus op, zo te zien) is (waarschijnlijk) hun zoontje. Rinus Gouw woonde in bij zijn zus en zwager.
Samuel noemde zich in advertenties de ‘Banden- en Rijwielkoning’ en de winkel in de Kipstraat wordt groot genoemd. Hij was een zakenrelatie van de ondernemer Knoops. Sal (Salomon) Boekbinder (Rotterdam, – Auschwitz, ) was een broer van de vrouw van Samuel.
Nog geen jaar na het maken van de foto was ook in Nederland de Tweede Wereldoorlog uitgebroken. De woning op de Goudsesingel lag binnen de brandgrens, het is goed mogelijk dat ook deze verloren ging bij het bombardement van 14 mei 1940. In de maanden daarna zijn Elisabeth en Samuel verhuisd naar de Walenburgerweg 14a. Op dit adres werden op 19 juli 1943 door Groep X Samuel Beerenborg en Elizabeth Beerenborg – Boekbinder gearresteerd. De op de arrestatiekaart vermeldde ‘overtreding’ was het ‘onttrekken aan evacuatie’. Op 3 augustus 1943 werden ze doorgestuurd naar Westerbork. Het was niet de eerste arrestatie van Samuel tijdens de oorlog. Voor de inlichtingendienst werd Samuel op 4 juni 1942 ook al gearresteerd en twee dagen later vrijgelaten.
Samuel en Elizabeth werden op 3 augustus 1943 geregistreerd in Westerbork. Drie weken later, op 24 augustus 1943, werden ze gedeporteerd naar Auschwitz.
bron:
Hoogstraat, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 25-02-1925, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 05-02-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010495032:mpeg21:p010
Hoogstraat, Advertentie. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 08-12-1928, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 05-02-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010030009:mpeg21:p008
Stadsarchief Rotterdam, Samuel Beerenborg, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten , inventarisnummer 851-024.
Kipstraat, Advertentie. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 15-02-1927, p. 15. Geraadpleegd op Delpher op 05-02-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010028893:mpeg21:p015
Kipstraat, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 27-07-1931, p. 16. Geraadpleegd op Delpher op 05-02-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB32:164654031:mpeg21:p00016
Stadsarchief Rotterdam, Samuel Beerenborg, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3760.
Stadsarchief Rotterdam, Samuel Beerenborg, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3746.
Kaart Joodsche Raad Elizabeth Beerenborg – Boekbinder via Arolsen Archives, 130256461 – Elisabeth BEERENBORG BOEKBINDER
illustratie
Hoogstraat, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 25-02-1925, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 05-02-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010495032:mpeg21:p010
foto jubileum Privécollectie Wim Knoops, Rotterdam, met vriendelijke dank (email 4 februari 2022).
gepubliceerd:
5 februari 2022
laatst bijgewerkt:
5 februari 2022