De Provenierssingel is een singel ten noorden van Rotterdam CS. De singel werd aangelegd als onderdeel van een uitbreidingsplan van 1883 en vond plaats tussen 1895 en 1896. De bebouwing is grotendeels in de neorenaissance-stijl. De naam is een verwijzing naar het Proveniershuis, een leprozenhuis dat aan de Schiekade stond en in 1898 gesloopt werd.
Provenierssingel 18 – tandarts Charles Gerard van Maarseveen
Deze tandarts, Charles Gerard van Maarseveen (Dordrecht, 13 augustus 1902) was hier rond 1928 gevestigd. Later vestigde deze tandarts zich op de Walenburgerweg 15. De tandarts adverteerde in de Joodse media.
Provenierssingel 29a – Bertus Leo Philipson
In 1929 woonde B. L. Philipson hier, secretaris van de zangvereniging Zichroun Jangakouw. Vermoedelijk was dit Bertus Leo Philipson (Den Bosch, – Sobibor,
Provenierssingel 29b – gezin Van Messel
Tot in het begin van de bezetting woonde hier juwelier Eugène Samuel van Messel (Rotterdam, – Extern kommando Oranienburg, ) met zijn echtgenote Antje van Messel – Mogendorff (Hengelo, – Rotterdam, ) en hun kinderen Jacob (1930) en Ies (1933). In 1927 waren de Van Messels ingeschreven op de Hoogstraat 196, in 1936 op het Van Hogendorpsplein 8a en in september 1940 op dit adres. Op 8 mei 1944 werd het gezin geregistreerd in Westerbork. Op 19 mei 1944 werden ze naar Bergen-Belsen gedeporteerd en Antje en haar kinderen keerden in augustus 1945 in Nederland terug.
Provenierssingel 30 – Hendrik van Daelen
Hendrik van Daelen (Vlaardingen, 18 februari 1882 – Rotterdam, 6 november 1958) nam de pettenfabriek van zijn vader Simon van Daelen over en hij woonde op dit adres. In de oorlog was bij Hendrik thuis de afdeling Heffingen en Financiën van de Joodse Raad Rotterdam gevestigd.
Provenierssingel 40 en 42 – Samson van Daelen
In het begin van de vorige eeuw was de pettenfabriek van Samson van Daelen hier op de hoek met de Molenwaterweg gevestigd. De zaak was van Samson, die later werd opgevolgd door zijn zonen Hendrik en Isaac.
In april 1898 werd de pettenfabriek, 800 m2 groot, geopend. Samson van Daelen (Vlaardingen, 19 oktober 1855 – Den Haag, 6 juni 1932) was gehuwd met Betje van Biene (Rotterdam, – Rotterdam, ) en zij hadden de volgende kinderen: Hendrik (Vlaardingen, 18 februari 1882 – Rotterdam, 6 november 1958), Helena (Vlaardingen, 20 januari 1884 – Rotterdam, 23 juli 1888), Suzanna (Vlaardingen, 23 maart 1886) en Isaac (Rotterdam, 13 juni 1888 – New York, 1979). Het gezin woonde op de Provenierssingel, eerst op 40, later op 28a. De ingang van de fabriek was op de Provenierssingel 42.
Zoon Hendrik van Daelen was lid van het Bureau Rotterdam van de Joodse Raad voor Amsterdam en leidde daar de afdeling Heffing en de afdeling Financiën.
Provenierssingel 42 – Hausraterfassungstelle
Tijdens de oorlog was hier de Hausraterfassungsstelle gevestigd.
Provenierssingel 83a – gezin Marcus
Dit was in de oorlog het laatste adres van het gezin van Nathan Marcus en Belia van Gich. In november 2021 werden hier Stolpersteinen gelegd.
bron:
“ZICHROUN JANGAKOUW.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-03-1927. Geraadpleegd op Delpher op 06-05-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858169:mpeg21:a0126
“Advertentie Van Daelen”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 04-08-1903. Geraadpleegd op Delpher op 07-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010179201:mpeg21:a0033
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Bertus Leo Philipson NL-RtGAR_494-03_851-371_0396125R.jpg
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Philipson (geraadpleegd 5 oktober 2019).
Tandarts Van Maarseveen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 4, 27-01-1928. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425056:00001
C H van Maarseveen, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-309, pagina 329522.
Antje van Messel, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130341042 (Antje VAN MESSEL MOGENDORF).
Eugene van Messel, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130341051 (Eugéne VAN MESSEL).
Eugene van Messel, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-322.
illustratie:
“Advertentie Van Daelen”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 04-08-1903. Geraadpleegd op Delpher op 07-03-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010179201:mpeg21:a0033
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, PBK-5855 Overzicht van de Provenierssingel, met links de rooms-katholieke kerk van Onze Lieve Vrouwe van de Heilige Rozenkrans, van de Stationssingel af. Uit het westen gezien, 1904. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029
Tandarts Van Maarseveen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 4, 27-01-1928. Geraadpleegd op Delpher op 15-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425056:00001
gepubliceerd:
7 maart 2018
laatst bijgewerkt:
4 februari 2024