Op de eerste verdieping van het kantoorgebouw op de Boompjes 23a waren rond 1923 de kantoren gevestigd van de graanfactorsfirma Peterson & Hauchmann. De onderneming was in 1920 opgericht en naast graanfactors waren ze expediteurs, controleurs, scheepsbevrachters, exploitanten van zakgoed, opslag- en vervoersbedrijf, stuwadoors, cargadoors en beëdigd wegers en meters.
In 1930 was de overslag op het Handelsterrein aan de Stieltjesstraat 42 gevestigd. In 1932 kwam er een vergunning voor een terrein tussen Loodsen 1 en 2 aan de Spoorweghaven. In 1932 was het bedrijf ook werkzaam voor de Nederlandsche Centrale Inkoop Maatschappij en had men een loods aan de Rijnhaven ZZ waar salpeter werd opgeslagen. Ook komt de Waalhaven 7 in de bronnen voor als een terrein waar de onderneming actief was. De afbeelding op het bronzen herdenkingsbordje laat een van de loodsen zien van de onderneming.
De firmanten van de onderneming waren J. Peterson en Jakob Hauchmann (Kreslawka, Rusland, 9 juli 1883 – Apeldoorn, 8 augustus 1945). Jakob was een Joodse man die, zoals meer Oost-Joden in Rotterdam, in de graanhandel en overslag werkzaam was. Jakob huwde in 1908 met de Remonstrantse Dorothea Dik (Nieuwe Pekela, 18 januari 1887). Dorothea en Jakob kregen de volgende kinderen: Clarissa (Rotterdam, 16 januari 1909 – Noordwijk, 1974), Dorothea (Rotterdam, 24 augustus 1910 – Breda, 16 mei 1961), Jakob (Rotterdam, 13 september 1913), Selma (Rotterdam, 17 februari 1915) en Zerna (Rotterdam, 17 september 1922 – Engeland, 9 november 2003). Zerna werd als Zerna van Ark bekend als kinderboekenschrijver (De zwerftocht van Pels Pluis en Pier Pegel). Het gezin woonde op verschillende achtereenvolgende locaties in de stad en vanaf 5 mei 1927 op de Hoflaan 61 in Kralingen.
Tweede Wereldoorlog
De Tweede Wereldoorlog had grote invloed op deze onderneming, waarvan ondernemer Jakob Hauchmann Joods was. De kantoren op de Boompjes werden bij het bombardement van 14 mei 1940 volledig vernietigd. De onderneming werd op een andere locatie voortgezet, maar Jakob besloot uit de onderneming te stappen om anti-Joodse maatregelen tegen het bedrijf tijdens de bezetting te voorkomen. Peterson zette de onderneming voort. In een boek uit 1970, ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan, meldde men dat in goed overleg dit moeilijke maar wijze besluit werd genomen.
Eind 1940 verlieten Jakob en Dorothea met hun kinderen het huis aan de Hoflaan en gingen naar Wenum, een dorp binnen de gemeente Apeldoorn. Jakob was gemengd gehuwd maar dat was geen garantie om niet opgeroepen en gedeporteerd te worden. Voor zover in de bronnen is na te gaan werd het gezin met rust gelaten.
Naast de schade aan het kantoor werden ook pakhuizen vernield. Aan de Maashaven stonden gebouwen van de onderneming die met kunstmest waren gevuld en door tijdbommen die aan de kademuren werden gehangen stortten deze in het water na de ontploffingen. De pakhuizen zakten vervolgens scheef weg en deels in de haven. Dit leidde tot een groot financieel verlies voor de onderneming, die echter wel door de bezetting kwam en tegenwoordig nog actief is.
bron:
Peterson & Hauchmann, “De Maasbode”. Rotterdam, 02-08-1929. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000197639:mpeg21:p007.
Stieltjesstraat, “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 28-10-1930, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002219:mpeg21:p005
Hauchmann, “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 18-01-1932, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB32:164657018:mpeg21:p00009.
Huachmann, Rijnhaven, “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 05-10-1932, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011117088:mpeg21:p007.
Waalhaven 7, “Scheepvaart”. Rotterdam, 27-02-1936, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000765049:mpeg21:p00006.
Jakob Hauchmann, Stadsarchief Amsterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-178.
Activiteiten, “Scheepvaart”. Rotterdam, 26-08-1937, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000755049:mpeg21:p00006.
Bezoekt Cabaret Herrijzend Nederland.. “De vrije pers”. ‘s-Hertogenbosch, 12-01-1945. Geraadpleegd op Delpher op 26-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMNIOD05:000155874:mpeg21:p002.
illustratie:
herdenkingsbord, uitsnede, met dank aan P. Wijnveld (email 26 juli 2024).
gepubliceerd:
26 juli 2024
laatst bijgewerkt:
26 juli 2024