www.joodserfgoedrotterdam.nl

Dit is een straat geweest die liep van de Oude Binnenweg naar de Kruiskade. Het was geen kleine straat, het stratenboek 1910 laat tot nummer 139 zien aan de oneven zijde, tot nummer 126 aan de even zijde.
De straat dankt haar naam aan de Herberg ‘de Nadorst’ die hier ooit heeft gestaan aan de Coolscheweg. In het midden van de zeventiende eeuw trof men aan de Binnenweg de herberg ‘De nieuwe Nadorst’ aan die tot stadsherberg werd gepromoveerd. De straat werd in de zeventiende eeuw aangelegd en heette toen Nadorstlaan. Bij besluit van B&W van 20 december 1876 werd de laan omgedoopt in Nadorststraat. De naam werd bij besluit B&W 28 mei 1957 ingetrokken, het bombardement van 14 mei 1940 heeft deze straat volledig verwoest.

Een aantal belangrijke gebouwen in deze straat waren het Oogziekenhuis voor Minvermogenden op nummer 26, een school voor Gewoon Lager Onderwijs 3^e klasse nummer 4 op nummer 32, een school voor Gewoon Lager Onderwijs 2^e klasse nummer 7 op nummer 82, een R.K. Jongensschool op 112^b en, voor deze site, op nummer 27^c Hotel Polski van Abraham Tuschinski.

nadorststraatkaart Op de uitsnede van de kaart uit 1920: rechts de Coolsingel, “horizontaal” de Diergaardelaan, de Kruiskade, Aert van Nesstraat, Van Oldenbarneveldstraat, Binnenweg. De Nadorsstraat loopt verticaal, vanaf de Coolsingel geteld op de Aert van Nesstraat de vierde straat.

Nadorststraat 4 – J. de Jongh
J. de Jongh woonde hier rond 1881. In dat jaar bood R. de Jongh vanaf dit adres zich aan als iemand voor het wassen, stijven en strijken van fijn kindergoed.

Nadorststraat 21^b – Corrie Wessel
Corrie (Keetje) Wessel (Rotterdam, 24 oktober 1904 – Auschwitz, 5 augustus 1942) woonde rond 1928 op dit adres en verloofde zich op 12 juni van dat jaar met kleermaker Isaac Aron Mok (Amsterdam, 26 maart 1907 – Auschwitz, 30 september 1942). Zij kregen een dochter Leentje (Rotterdam, 26 december 1931 – Auschwitz, 5 augustus 1942) en woonden aan het begin van de oorlog op de Ossenweistraat 19^a in Rotterdam.

Nadorststraat 21^b – Leon Wessel en Mietje Slier
Leon Wessel (Duinkerken, 26 maart 1879 – Auschwitz, 15 oktober 1942) en Mietje Slier (Rotterdam, 11 oktober 1883 – Sobibor, 5 maart 1943), de ouders van Corrie (hierboven), hielden op dit adres op 28 oktober 1928 hun receptie naar aanleiding van hun 25-jarig huwelijk.
Tijdens het leeghalen van het Joodse Ziekenhuis op de Schietbaanlaan op 26 februari 1943 was Mietje Wessel – Slier een van de patiënten. Haar verhaal wordt verteld in de documentaire van Hans Kloover (via de link).

Nadorststraat 23^a – Abraham Eliazar en Betsy (Betje) Barendse
Vertegenwoordiger Abraham Eliazar (Rotterdam, 5 april 1873 – Poortugaal, 31 oktober 1932) en Betsy (Rotterdam, 8 augustus 1875 – Auschwitz, 26 augustus 1942) vierden op 29 april 1921 hun 25-jarig huwelijk op dit adres. Verder woonden ze een tijd in Borgerhout. Abraham verhuisde in maart 1931 naar ‘Het Apeldoornsche Bosch’ en verhuisde in 1932 naar ‘Maasoord’ in Poortugaal. Betje woonde in die tijd op de 2^e Lombardstraat 81^a.

Nadorststraat 27 – Winkelpakhuis A. en I. Waisfisch
Op 1 december 1887 werd hier het winkelpakhuis in koloniale- en grutterswaren van A. en I. Waisfisch gevestigd. Deze zaak was gespecialiseerd in koffie, thee en comestibles.

Nadorststraat 27^c – Hotel Polski
Abraham Tuschinski vestigde zich in 1903/1904 in Rotterdam en was hier in eerste instantie kleermaker. Al snel na zijn aankomst begon hij met Hotel Polski op Nadorststraat 27^c. Hij woonde eerst eveneens op 27^c, later op 29. Het Hotel richtte zich op Poolse (Joodse) landverhuizers, op doorreis van Polen naar Amerika. Maar niet alleen deze groep, ook zijn (aangetrouwde) familie vond hier een plek nadat ze Polen verlieten.

Nadorststraat 27 – Herman Gerschtanowitz
Hersch (Herman) Jozef Gerschtanowitz werd op 17 februari 1912 ingeschreven in Rotterdam en woonde toen in de Nadorststraat 27, Hotel Polski.
Hersch werd in Lodz, Polen, geboren op 28 november 1887. Hij was getrouwd met Chaia Ehrlich. Chaia was geboren in Zdunska Wola, Polen, op 3 mei 1888. Chaia was de zus van Mariem Ester Ehrlich, de vrouw van Abraham Tuschinki en daarmee waren Abraham en Herman elkaars zwager. Chaia en Hersch hadden twee kinderen, Max (Rotterdam, 23 april 1912 – 1 juli 1983) en Sera (Rotterdam, 16 september 1918). Hersch, Chaia en Sera overleefden de oorlog niet, ze werden vermoord in Auschwitz op 5 oktober 1942.

Herman Ehrlich
Ook Herman Ehrlich was familie maar zijn eerste Rotterdamse adres is de Nieuwe Binnenweg 175. Of hij een korte periode in Hotel Polski heeft gewoond is niet bekend.

Nadorsstraat 58^a – Hessel Frenkel
Vanaf december 1928 tot juli 1929 was hier Hessel Frenkel (Leeuwarden, 6 januari 1883 – Auschwitz, 5 november 1942) gevestigd. Hier stond hij ingeschreven als fruitkoopman, hij was ook lompenhandelaar. Hessel was drie keer gehuwd. Eerst op 16 augustus 1905 met Elisabeth van der Sluis (Rotterdam, 4 februari 1883 – Middelharnis, 25 december 1925), daarna op 24 juni 1926 te Middelharnis met Dina Kanis (Den Haag, 16 juni 1886 – Oud-Beijerland, 26 februari 1940) en tenslotte met Saartje Sanders (Arnhem, 19 mei 1885 – Auschwitz, 5 november 1942). Met Elisabeth kreeg Hessel de volgende kinderen: Vroukje (Rotterdam, 16 oktober 1909 – Rotterdam, 20 augustus 1990), Hendrijntje (Rotterdam, 2 april 1912 – Rotterdam, 23 augustus 1959), Roosje (Rotterdam, 9 december 1914 – Sobibor, 5 maart 1943), Wolf (Rotterdam, 11 maart 1917 – Sobibor, 28 mei 1943) en Abraham (Middelharnis, 9 juli 1920 – Auschwitz, 30 september 1942). Met Dina kreeg Hessel een zoon, Mozes (Rotterdam, 20 oktober 1928 – Auschwitz, 5 november 1942) en een dochter, Elisabeth (Schiedam, 8 april 1930 – Auschwitz, 5 november 1942). In het begin van de oorlog woonde Hessel op de Zinkweg 125 in Oud-Beijerland.

Nadorststraat 60^a – Hartog & Boers
Deze firma leverde in 1913 koosjere kruidenierswaren, boter, kaas, wijn en dranken in het groot en werd aanbevolen voor de toen naderende Pesach door opperrabbijn Ritter.

Nadorststraat 90-92 – N. V. Fluks IJldiensten
Op 1 november 1933 werd boodschappendienst N. V. Fluks van dit adres naar de Mauritsstraat 60 verplaatst. Deze dienst adverteerde in het Centraal Blad voor Israëlieten in Nederland en in het Officieel Orgaan van de Joodsche Invalide.

Nadorststraat 101 – hoofdonderwijzer E. Levi
Deze hoofdonderwijzer verzorgde rond 1889 privéonderwijs in het Engels.

Nadorststraat 132 – W. Wolf Polak
W. Wolf Polak woonde op dit adres in 1879 en was secretaris van de ‘Dilletanten-club’.

Nadorststraat 139 – gezin Van Dantzig
André van Dantzig (Gouda, 20 januari 1881 – Auschwitz, 15 oktober 1942) was volgens het adresboek van 1930 manufacturier, volgens zijn archiefkaart chef van een manufacturenzaak. Hij was gehuwd met Roosje Sanders (Groningen, 2 januari 1886 – Auschwitz, 15 oktober 1942) en zij hadden een zoon Joop Herman (Rotterdam, 21 augustus 1924 – Auschwitz, 28 februari 1943). In het begin van de oorlog woonde het gezin op de Nieuwe Binnenweg 117^b.

Nadorststraat 167 – Johanna Brandes – Franco
Johanna Brandes – Franco, echtgenote van Simon Levy Brandes (Harderwijk, 19 november 1816), overleed hier op 28 januari 1887 op de leeftijd van 71 jaar. Op 23 april 1887 vierde de enige zoon van Emanuel Gompel (Den Haag, 16 augustus 1848 – Rotterdam, 10 juni 1937) en Rosetta Gompel-Brandes (Rotterdam, 1 februari 1846 – Rotterdam, 12 juli 1923), Jacob (Rotterdam, 19 maart 1874 – Voorburg, 13 oktober 1932) zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Jacob had drie zussen; Jeannette (Rotterdam, 13 april 1876 – Auschwitz, 15 oktober 1942), Henriëtte (Rotterdam, 12 oktober 1877 – Auschwitz, 15 oktober 1942) en Josina (Rotterdam, 10 april 1879 – Auschwitz, 5 oktober 1942).

bron:
stadsarchief Rotterdam,
diverse bronnen,
plattegrond 1920 J Treffers
Stadsarchief Rotterdam, 3023-54. Adresboeken Rotterdam, 1910; p. 2343. Stratenlijst alfabetisch
Stadsarchief Rotterdam, 3023-74. Adresboeken Rotterdam, 1930; p. 2440. Stratenlijst alfabetisch
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Van Dantzig NL-RtGAR_494-03_851-093_0099505R.jpg
www.joodsmonument.,nl, lemmata gezin Van Dantzig
Tuschinski maakte bioscoop populair in Leids Dagblad, 15 oktober 1971, 11
“Advertentie Fluks”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1933/11/03 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 16-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000581036:mpeg21:p00007.
W. Wolf Polak, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 9, 1879, no 50, 03-01-1879. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005394154:00001.
Officieel orgaan van de joodsche invalide. Fluks, januari 1929. Geraadpleegd op Delpher op 16-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005552019:00001
De Jongh, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 12, 1881, no 28, 29-07-1881. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005397028:00001.
Brandes-Franco, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 18, 1887, no 4, 04-02-1887. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005403004:00001.
Simon Levy Brandes, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 572.
Bar Mitswah Gompel, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 18, 1887, no 14, 15-04-1887. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005403014:00001.
Waisfisch, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 18, 1887, no 46, 25-11-1887. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005403046:00001.
E. Levi, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 20, 1889, no 33, 23-08-1889. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005405033:00001.
Hartog & Boers, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 44, 1913, no 15, 11-04-1913. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419066:00001.
Eliazar-Barendse, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 52, 1921, no 17, 28-04-1921. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422017:00001.
Wessel-Mok, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 24, 15-06-1928. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425076:00001.
Wessel-Slier, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 42, 19-10-1928. Geraadpleegd op Delpher op 16-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425094:00001.
Frenkel, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-139.
Abraham Eliazar, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, toegangsnummer 851-123

illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, 3023-54. Adresboeken Rotterdam, 1910; p. 2343. Stratenlijst alfabetisch

gepubliceerd:
5 maart 2016

laatst bijgewerkt:
28 juni 2023