Handelsagent en vertegenwoordiger Machiel (Michel) van Handel werd in Rotterdam geboren op 6 januari 1890 en was een zoon van Salomon van Handel (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Elizabeth David (Rotterdam, – Rotterdam, ). Hij trouwde op 6 augustus 1914 in Amsterdam met Betje (Dina) Rooselaar (Amsterdam, 11 mei 1891) en zij kregen twee kinderen, Salomon Charles (Rotterdam, 22 april 1915) en Emile (Rotterdam, 29 maart 1918).
Het gezin woonde op de Pompenburgsingel 14a en vanaf februari 1933 op het Ungerplein 15b. De verhuizing zou op 14 mei 1940 een geluk bij een ongeluk blijken, de Pompenburgsingel werd bij het bombardement vernietigd, het Ungerplein niet.
| Hartog van Handel was gehuwd met Klaartje Sanders (Rotterdam, – Auschwitz, ). Zij hadden twee kinderen; Salomon Charles (Rotterdam, – Midden-Europa, ) en Wilhelmina Elisabeth (Rotterdam, 15 juli 1922) die de oorlog overleefde. Het gezin woonde in het begin van de oorlog op de Essenburgsingel 100b. |
De onderneming
Michel begon met broer Hartog (Rotterdam, – Auschwitz, ) een bedrijf dat kousen fabriceerde, de N. V. Kousenindustrie Gebroeders Van Handel. Op 21 augustus 1924 werd in De Staatscourant melding gemaakt van de oprichting van dit bedrijf. Tijdens de oorlog liquideerde Michel deze onderneming. Dat vond op 30 januari 1942 plaats. Michel was daarmee de bezetter voor, want twee maanden later werden Joodse bedrijven in beslag genomen bij Verordening no. 48/1941. Dat geschiedt vanaf 12 maart 1941 en de ondernemingen worden onder beheer gesteld van een Verwalter of Treuhänder (bewindvoerder), aangesteld door de Omnia-Treuhandgesellschaft.
Onderduik
Michel, Dina en hun zoons Charles en Emile hebben met hun vieren de oorlog overleefd in de onderduik. Ze zaten in Oosterhout ondergedoken op de Veerseweg bij het echtpaar Van Bekhoven die aardewerkfabriek ‘De Toekomst’ op de Bouwlingstraat hadden. De vriendschap met de Van Bekhovens en de familie Van Handel duurt voort tot op de dag van vandaag. Waarschijnlijk was het Emile die al voor en in het begin van de oorlog een kamer huurde bij de Van Bekhovens toen hij studeerde. Hij zou degene geweest zijn die zijn ouders en broer naar Oosterhout haalde toen het te onveilig werd.
Na de oorlog
Na de oorlog zette Michel de onderneming voort. In 1950 was de zaak gevestigd op de Beukelsdijk 176, waar op de zolderverdieping de verkoop van kousen en handschoenen geschiedde. In datzelfde pand waren tijdens de oorlog de Joodse arts Lion Frenkel (Utrecht, ) en zijn vrouw, de Joodse tandarts Carolina Wiener (Middelburg, ), gevestigd.
Aan een adertentie te beoordelen in het Nieuw Israëlietisch Weekblad woonden Michel en Dina daar nog in 1976, toen ze een overlijdensadvertentie plaatsten voor hun vriend Frits Arthur Straus.
Michel overleed in Rotterdam op 6 december 1978, Dina op 14 oktober 1980.
bron:
Machiel van Handel, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-173.
Liquidatie, N. V. Kousenindustrie van Gebrs. van Handel, gevestigd te Rotterdam. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 04-02-1942. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000168431:mpeg21:p004.
Oprichting onderneming, MEDEDEELINGEN VAN VERSCHILLENDEN AARD. Waterhoogten in de Nederlandsche rivieren en te Keulen. [Medegedeeld door den Algemeenen Dienst van den Waterstaat.]. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 21-08-1924. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000178430:mpeg21:p003.
Michel, Familiebericht. “Algemeen Dagblad”. Rotterdam, 07-12-1978. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:002953006:mpeg21:p00014.
Dina, Familiebericht. “Algemeen Dagblad”. Rotterdam, 16-10-1980. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBPERS01:002968014:mpeg21:p00012.
Adres 1950, telefoongids 1950 (geraadpleegd 27 juni 2023).
Frenkel – Wiener, Advertentie. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 26-09-1941, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318174:mpeg21:p008.
Straus, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 26-05-1972, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 27-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873776:mpeg21:p010.
Hartog van Handel, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-173.
Zandheuvel, Advertentie. “Dagblad van Noord-Brabant”. Breda, 10-09-1943, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 27-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010311395:mpeg21:p004.
Met dank aan Mira van Handel
illustratie:
Liquidatie, N. V. Kousenindustrie van Gebrs. van Handel, gevestigd te Rotterdam. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 04-02-1942. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000168431:mpeg21:p004.
gepubliceerd:
27 juni 2023
laatst bijgewerkt:
27 juni 2023