Martinus (Marts) Tels werd op 23 januari 1854 in Rotterdam geboren als zoon van advocaat en hoofdredacteur van de Nieuwe Rotterdamsche Courant Hartog Hijman Tels (1810 – 1885) en Johanna Hijmans (1817) en groeide op aan onder andere de Gelderschekade 54 en de Leuvehaven 243. Martinus trouwde op 25 juni 1885 in Den Haag met Alida de Pinto (Den Haag, – Auschwitz, ) en kreeg met haar vier kinderen; Johanna Frederika (Rotterdam, 7 mei 1886), Frederika (Rotterdam, – Schiedam, ), Betsy (Rotterdam, 7 juli 1893 – Den Haag, 8 november 1981) en Harry Hijman (Rotterdam, – Mauthausen, ). Rond 1907 woonde het gezin van Martinus op de Parklaan 26. Zoon Harry woonde voor zijn deportatie op de Graaf Florisstraat 89.
Martinus ging net zoals zijn vader rechten studeren en werd advocaat in Rotterdam. In 1879 verscheen hij voor de eerste keer in een krantenbericht als curator voor een failliete Rotterdammer. Als advocaat maakte hij carrière en werd deken van de Rotterdamse orde van Advocaten. Hij was een van de meest vooraanstaande advocaten in Rotterdam, net zoals zijn vader dat voor hem was geweest. Rond 1884 was zijn kantoor op de Wijnhaven 100 gevestigd, in 1887 op Wijnhaven 50 en in 1902 op Wijnhaven 163. Martinus zette zich in voor organisaties in Rotterdam, zoals voor de Inrichting voor Ooglijders. Ook voor de Joodse gemeenschap was Martinus actief en hij was van 1888 tot en met 1913 voorzitter van de kerkeraad van de Nederlandsch Israëlietische Gemeente in Rotterdam. Daardoor was hij ook lid van de Centrale Commissie tot Algemeene Zaken van het Nederlandsch-Israëlietisch Kerkgenootschap.
Eerste steen
Op 7 november 1890 werd de eerste steen gelegd voor de synagoge aan de Botersloot. Martinus was in die tijd de voorzitter en hij hield bij deze plechtigheid de toespraak.
Overlijden
Martinus overleed op 20 oktober 1924 in Den Haag. Hij werd niet begraven op de Joodse begraafplaats in Rotterdam ondanks zijn betrokkenheid bij de Joodse gemeenschap maar werd op de Algemene Begraafplaats in Den Haag begraven. Een verslag van de plechtigheid verscheen in Het Vaderland van 22 oktober 1924: ‘In treffenden eenvoud, overeenkomstig den wensch van den overledene, heeft heden op de Algemeene Begraafplaats de begrafenis plaats gehad van mr. Martinus Tels, oud-advocaat te Rotterdam.
Onder de velen die op de begraafplaats van hun belangstelling blijk gaven, merkten wij op de heeren S. van den Bergh, lid van de Eerste Kamer; A. S. van den Bergh, mr. Van Gelder oud-compagnon van den overledene; dr. Van den Stempel, officier van gezondheid te Amsterdam; dr. Elias, mr. F. van Raalte, mr. M. Hijman, mr. Van Wijk en de heeren E. Sanson en Bottenheim, allen uit Rotterdam. Voorts de heeren A. Spanjaard, notaris mr. S. K. D. M. van Lier, mr. F. Hijmans van Waddenoyen, E. Kann, J. H. Kann, dr. j. Hankes Drielsma, Jos. de Jongh en mr. J. L. Polak, allen alhier.
Er werden op verzoek van den ontslapene geen toespraken gehouden. Nadat alle aanwezigen een schep aarde op de kist hadden geworpen, bedankte mr. H. Tels de zoon van den overledene, voor de belangstelling bij het heengaan van zijn vader betoond’.
Trivia
In mei 1894 was Martinus betrokken bij een spoorwegongeluk in Barendrecht.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, Martinus Tels, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 5.
Stadsarchief Rotterdam, Martinus Tels, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 2.
Faillissementen.. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 22-12-1879, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011006596:mpeg21:p006
Familiebericht. “Dagblad van Zuidholland en ’s Gravenhage”. ‘s-Gravenhage, 26-06-1885, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:003593066:mpeg21:p00003
Hartog Hijman Tels, Familiebericht. “Het vaderland”. ‘s-Gravenhage; ‘s-Gravenhage, 03-11-1885. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB23:001419108:mpeg21:p00004
CENTRALE COMMISSIE tot de algemeene zaken van bet Xed.-Isr, Kerkgenootschap.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-06-1890, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860983:mpeg21:p001
Eerste steen, Stads-Editie.. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 08-11-1890, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011010248:mpeg21:p001
ooglijders, VEREENIGINGEN,. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 04-04-1893. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000172466:mpeg21:p004
voorzitter kerkeraad, Binnenland.. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 23-10-1914, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000573174:mpeg21:p00002
Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 21-10-1924, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010656747:mpeg21:p008
Wijnhaven 100, “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 12-08-1884. Geraadpleegd op Delpher op 05-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000143163:mpeg21:p002
Wijnhaven 163, “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 01-03-1902. Geraadpleegd op Delpher op 05-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000150455:mpeg21:p006
illustratie:
Familiebericht. “Dagblad van Zuidholland en ’s Gravenhage”. ‘s-Gravenhage, 26-06-1885, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 04-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:003593066:mpeg21:p00003
gepubliceerd:
4 december 2021
laatst bijgewerkt:
4 december 2021