Marianna Schönberg woonde in 1910 op de Diergaardesingel 83 en zij was de secretaresse van de vereniging die de Israëlitische Gezondheidskolonie in Ter Heijde exploiteerde. Marianna was onderwijzeres en werd in Haarlem geboren op 25 augustus 1869’en vermoord in Sobibor op . Ze woonde op dit adres met drie zusters, Sara (Groningen, 9 juni 1872), Dina (Groningen, 7 oktober 1873 – Sobibor, ) en Sophia (Rotterdam, 5 januari 1877 – Oegstgeest, 2 januari 1925).
Marianna was de dochter van Elkan Schönberg, een oppervoorzanger van Rotterdam, en Jenette Chits. Ze was het oudste kind in het gezin, gevolgd door Maurits (Groningen, 16 september 1870), Sara (Groningen, 9 juni 1872 – Lochem, 30 april 1931), Dina, Benedictus (Bernard, Groningen, 13 september 1875 – Rotterdam, 12 oktober 1893), Sophia en Henriette (Rotterdam, 11 juni 1879 – Rotterdam, 20 juni 1879).
Als onderwijzeres zorgde Marianna ervoor dat ze ook aktes behaalde die haar inzetbaarheid vergrootte, zoals op 22 augustus 1890 de Akte Frans voor het Lager Onderwijs en op 3 augustus 1894 de Akte Hoogduits voor het Lager Onderwijs. In september 1892 werd Marianna benoemd tot onderwijzeres in Rotterdam. Ook haar zus Dina zit in het onderwijs, in 1901 plaats ze een advertentie waaruit blijkt dat ze een onderwijzeres is in ‘Nuttige en Fraaie Handwerken’ en ze woonde in die tijd op de Schiedamsedijk 174, daar woont Marianna ook in die tijd. In 1909 is na een verhuizing het adres Diergaardesingel 76. In 1917 is het adres Diergaardesingel 83c, waar volgens de archiefkaart bij het Stadsarchief Rotterdam Marianna in 1910 al woonde, uit de advertentie kan worden opgemaakt dat ook moeder hier woonde.
In 1896 is er over Marianne in de pers voor het eerst te vinden dat zij zich inzette voor de Nederlands-Israëlitische gemeente in Rotterdam. Ze zit dan in een damescomité dat zich inzette voor financiële ondersteuning van de Joodse gemeente.
Als secretaresse voor de Nederlands-Israëlitische Gezondheidskolonie in Ter Heijde is Marianna voor het eerst in 1905 te vinden in de pers. Naast H. J. Hijman als voorzitter van de vereniging ondertekent ze een advertentie waarin wordt opgeroepen om kinderen in te schrijven. Maar ook voor het personeelsbeleid was Marianna het contactadres, zo blijkt uit een annonce uit 1920 waarin voor het koloniehuis in Ter Heijde een ‘juffrouw voor in de keuken’ wordt gevraagd. De Schönbergs blijven in Rotterdam, maar tijdens de oorlog, in 1942, woonden Dina en Marianna op de Badhuisweg 106 in Scheveningen.
Onderduik
Het staat vast dat zowel Marianna als haar zus Dina in onderduik waren in kliniek Ockenburg (Stichting Bloemendaal) tot 12 februari 1943. Vermoedelijk vertrokken ze toen uit eigen beweging en gingen elders in de onderduik. Deze locatie bleek maar kort veilig want op 22 april 1943 werden Dina en Marianna geregistreerd in Westerbork. Ze werden snel verder gedeporteerd, op 27 april 1943, en werden op 30 april 1943 in Sobibor vermoord.
bron:
www.maxvandam.info, lemmata gezin Schönberg (geraadpleegd 21 januari 2021).
Merijn Bolink (red.) De patiënten en Joodse onderduikers bij de Stichting Rosenburg (klinieken Oud-Rosenburg en Ramaer-kliniek) en bij de Stichting Bloemendaal tijdens de Tweede Wereldoorlog (Den Haag 2017) 39
De wekker; nieuwe bijdragen voor het onderwijs jrg 47, 1890, no 35, 30-08-1890. Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=dts:542035:mpeg21:0001
De wekker; nieuwe bijdragen voor het onderwijs jrg 49, 1892, no 38, 17-09-1892. Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=dts:545038:mpeg21:0001
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen (overlijden Bernard). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005407042:00001
Christelijk schoolblad (akte Hoogduits). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMZAH03:021150042:00001
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen (damescomité). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005408010:00001
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen (Dina). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005412038:00001
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen (secretaresse). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005416016:00001
Vrouwenjaarboekje voor Nederland (Diergaardesingel 76). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMATR05:000609001:00003
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen (adres 1917). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420111:00001
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen (juffrouw voor de keuken). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421125:00001
illustratie:
Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen (secretaresse). Geraadpleegd op Delpher op 26-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005416016:00001
laatst bijgewerkt:
26 januari 2021