Lion Cohen (Alkmaar, 14 oktober 1857 – Rotterdam , 10 december 1927) was banketbakker. En hij was een bekende banketbakker in Rotterdam, eerst gevestigd op de Gedempte Slaak 144, in 1940 verhuisde de zaak naar de Lusthofstraat. De zaak had na het overlijden van Lion nog steeds de naam L. Cohen’s banketbakkerij.
Op 2 mei 1883 trouwde Lion Cohen met Elisabeth de Levita (Rotterdam, 2 juli 1862 – Rotterdam, 6 april 1929). Zij kregen de volgende kinderen: Nathan (Rotterdam, 1 april 1884 – Rotterdam, 17 december 1957), Helena (Rotterdam, 12 juni 1885), Frederica Elizabeth (Rotterdam, 2 april 1897 – Rotterdam, 26 maart 1898) en Herman (Rotterdam, 4 augustus 1900 – Alkmaar, 14 juli 1956).
Lion werd op 13 mei 1878 in Rotterdam ingeschreven. Hij kwam te wonen in de meest Joodse buurt van de Maasstad, de Zandstraatbuurt en woonde daar op adressen als de Zandstraat 76, de Westewagenstraat 105, Zandstraat 58, Raamstraat 49, Zandstraat 62, Westewagenstraat 21 tot hij zich uiteindelijk op de Gedempte Slaak vestigde, eerst op 184, vanaf begin 1909 op 144a.
De eerste keer dat de onderneming van Lion in advertenties verschijnt, is op 4 mei 1906 in het Rotterdamsch Nieuwsblad wanneer hij zich als ‘confiseur’ gevestigd heeft op de Gedempte Slaak 184. Een confiseur is een banketbakker en Lion zoekt voor zijn bedrijf een loopjongen. In dezelfde krant, op 16 mei, zoekt hij een leerling die in de winkel kan worden opgeleid én in het huishouden kan helpen, tegen vergoeding van ‘enig salaris’. De zaken moeten voorspoedig gegaan zijn, in november 1906 zoekt hij een noodhulp. De advertenties waarin Lion personeel zocht, gaan zo nog een periode door en hij zoekt zelfs een tweede en derde bediende voor in de zaak. In 1909 adverteert Lion met de term ‘Banketbakkerij’ – en zet er nog wel het woord confiseur bij. Banketbakker moet duidelijker geweest zijn in het Rotterdam van de vorige eeuw. Ondanks de advertenties waarin Lion personeel zocht gaat het in 1911 minder goed met het bedrijf en het faillissement werd zelfs uitgesproken. In januari 1913 zocht Lion weer personeel, waarschijnlijk was het faillissement na een jaar opgeheven.
Lion profileerde zijn onderneming niet als een koosjere zaak. Zo verkocht hij in april 1909 ‘Maasstengels’, een fijn, licht en broos gebak, dat ook bij vele niet-Joodse bakkers in Rotterdam verkocht werd.
In de nacht van 3 op 4 juli 1920 werd de zaak van Lion getroffen door een schoorsteenbrand. Met spuiten 8, 9 en 10, onder leiding van brandmeester T. v. d. Meer, werd de brand geblust.
Op 14 april 1921 verloofde zoon Herman zicht met Stella Boas van de Noordsingel 51b. Tot een huwelijk kwam het niet. Herman trouwde op 12 september 1928 met de Rooms-katholieke Jacoba van den Eijnde en kreeg met haar twee zonen, Lion (Rotterdam, 10 mei 1930) en René (Rotterdam, 8 februari 1937).
Ook Herman was banketbakker en woonde vanaf 1934 op de Gedempte Slaak 144b. Hij was degene die het bedrijf later zou voortzetten.
Al eerder, op 7 april 1915, trouwde zijn broer Nathan met Rebecca Jacobs (Rotterdam, 28 april 1885). De beroepen die van Nathan waren banketbakker, kleermaker, vertegenwoordiger en winkelbediende. Nathan en Rebecca kregen twee kinderen, Elizabeth (Rotterdam, 15 februari 1909) en Cato (Rotterdam, 9 september 1911). Nathan en Rebecca scheidden op 24 september 1912 en Nathan hertrouwde op 7 april 1915 met Barbara Logermann (Rotterdam, 10 april 1893). Zij kregen een dochter Johanna (Rotterdam, 4 januari 1922).
In 1925 draaide de onderneming zo goed dat Lion een aanvraag kon indienen om de zaak uit te breiden met een elektromotor. De vergunning werd verleend.
Op 10 december 1927 overleed Lion. De advertentie verscheen in de Nieuwe Rotterdamsche Courant, met de mededeling ‘geen bezoek’. Anderhalf jaar later, op 6 april 1929, overleed ook Elizabeth in haar huis op de Gedempte Slaak. Na het overlijden van Lion en Elizabeth ging het bedrijf verder. De naam bleef L. Cohen’s Banketbakkerij en het lijkt erop dat Herman de bakker was, zo adverteerde mevrouw H. Cohen in 1930 vanaf de Gedempte Slaak.
Op 7 mei 1940, een week voor het bombardement, plaatste Herman nog een advertentie waarin hij om een derde bediende vroeg. De Gedempte Slaak werd zwaar getroffen door het bombardement van 14 mei 1940 op Rotterdam en het is duidelijk dat de zaak niet voortgezet kon worden. Op 13 september 1940 verscheen de eerste advertentie van de onderneming op een nieuw adres, Lusthofstraat 64, in het Rotterdamsch Nieuwsblad. Herman had een nieuw onderkomen gevonden, nu in Kralingen. Om de clientèle duidelijk te maken dat het bedrijf de gerenommeerde banketbakker uit het centrum was, stond het oude adres erbij.
Tijdens de oorlog adverteerde Herman weinig. Voor de oorlog was de onderneming niet gericht op Joods Rotterdam, op 9 september 1941 verscheen een advertentie in Het Joodsche Weekblad, de enige krant waar Joden in mochten adverteren. Er werd een hulp in de huishouding gezicht. De nazi’s verleenden dus geen uitzondering aan deze onderneming van het gemengde gezin van Herman. Daarna verschijnen er tijdens de oorlog geen advertenties meer van de banketbakkerij. De onderneming werd als Joods gezien door de bezetter en waarschijnlijk kon het tijdens de oorlog niet worden voortgezet. Joden mochten geen telefoon hebben tijdens de oorlog en op 7 juli 1945 meldde Het Parool dat het bedrijf weer telefonisch bereikbaar was.
Een aanwijzing dat de onderneming tijdens de oorlog dicht moest is de advertentie in Het Parool van 18 juli 1945. Herman zocht personeel voor alle essentiële functies in zijn bedrijf.
Herman Cohen werd een bekende bakkerij in de Lusthofstraat. De laatste advertentie die geplaatst werd, was in oktober 1970 in Het Vrije Volk. Men zocht een banketbakkersbediende. Ook veertien jaar na het overlijden van Herman werd dit familiebedrijf nog voortgezet.
bron:
Lion Cohen, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-086.
Slaak 184, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 04-05-1906, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213783:mpeg21:p006.
Leerling, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 16-05-1906, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213793:mpeg21:p007.
Noodhulp, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 07-11-1906, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213940:mpeg21:p007.
2e/3e bediende, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 28-12-1906, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213981:mpeg21:p008.
Banketbakkerij, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 12-05-1909, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010197427:mpeg21:p007.
Faillissement, Financiëele Berichten.. “De Nederlander”. Rotterdam, 23-09-1911, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000656262:mpeg21:p00003.
Personeel, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 03-01-1913, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010222350:mpeg21:p010.
144a, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 20-02-1909, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010197360:mpeg21:p007.
Elizabeth Levita, Familiebericht. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 08-04-1929, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010030206:mpeg21:p007.
Brand, Stadsnieuws.. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 06-07-1920, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010493990:mpeg21:p009.
Boas – Cohen, Familiebericht. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 22-04-1921, p. 14. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000584007:mpeg21:p00014.
Herman Cohen, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-086.
Advertentie. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad”. Rotterdam, 28-10-1921, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010210227:mpeg21:p008.
Elektromotor, Stadsnieuws.. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 03-10-1925, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010495591:mpeg21:p009.
Lion Cohen, Familiebericht. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 12-12-1927, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010029393:mpeg21:p007.
Nathan Cohen, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-086.
mevrouw H Cohen, Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 16-10-1930, p. 23. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB32:164649053:mpeg21:p00023.
Derde bediende, Advertentie. “De Maasbode”. Rotterdam, 07-05-1940, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110530967:mpeg21:p012.
Cohen Lusthofstraat .Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 13-09-1940, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002456:mpeg21:p012
Joodsche Weekblad, Advertentie. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 09-01-1942, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318189:mpeg21:p013
Telefonisch bereikbaar, „HET PAROOL” TELEFOONRUBRIEK U KUNT WEER BELLEN:. “Het parool”. Rotterdam, 13-07-1945. Geraadpleegd op Delpher op 25-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMNIOD05:000107159:mpeg21:p002.
Personeel, Advertentie. “Het parool”. Rotterdam, 18-07-1945. Geraadpleegd op Delpher op 25-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMNIOD05:000107163:mpeg21:p003.
Banketbakkersbediende, Advertentie. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 13-10-1970, p. 18. Geraadpleegd op Delpher op 25-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010957360:mpeg21:p018.
illustratie:
Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 04-05-1906, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213783:mpeg21:p006.
Elizabeth Levita, Familiebericht. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 08-04-1929, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 23-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010030206:mpeg21:p007.
Advertentie. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad”. Rotterdam, 28-10-1921, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010210227:mpeg21:p008
Cohen Lusthofstraat .Advertentie. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 13-09-1940, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 24-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002456:mpeg21:p012
Personeel, Advertentie. “Het parool”. Rotterdam, 18-07-1945. Geraadpleegd op Delpher op 25-08-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMNIOD05:000107163:mpeg21:p003
gepubliceerd:
25 augustus 2022
laatst bijgewerkt:
25 augustus 2022