Krimpen wordt het eerst genoemd in een document van 1277, het was niet meer dan een gehucht. De plaats ligt aan de zuidoever van de Hollandse IJssel en aan en langs de dijk waren jaren lang de enige plaats van bebouwing, voor het merendeel boerderijen. Er waren in die tijd een aantal min of meer opzichzelfstaande woongemeenschappen langs de dijk. De eerste industrie die van enig belang werd waren de steenfabriek van Mijnlieff en de scheepswerf van Van der Giessen – De Noord.
In het begin van de twintigste eeuw werd de bebouwing landinwaarts uitgebreid en Krimpen verloor het agrarische karakter. Halverwege de jaren zestig heeft Krimpen de functie van forensengemeente van Rotterdam gekregen en is toen flink gaan uitbreiden. Inmiddels is het grootste gedeelte van het grondgebied volgebouwd. Het bestuur streeft ernaar om het landelijk karakter (gericht naar de Krimpenerwaard in het oosten) te behouden. Krimpen is vanouds zeer christelijk en heeft zelfs nu nog twintig kerken en twaalf kerkgenootschappen waarvan die van de Oud Gereformeerde Gemeente van Krimpen met circa 1900 leden en doopleden de grootste Oud Gereformeerde Gemeente in Nederland is.
De Joodse geschiedenis van Krimpen is zeer beperkt.
Burgerdijkstraat 17 / Waalsingel 46 – Selma Johanna Hagens
Selma Johanna Hagens (Amsterdam, – Auschwitz, ) werd geboren in Amsterdam als dochter van Henri Hagens (Ambt Delden, 12 januari 1865) en Dientje de Lime (Amsterdam, 28 juli 1877). Ze werd pianiste van beroep en trouwde op 10 juli 1930 met Marcus Polak (Goor, 22 april 1903 – Bergen-Belsen, 31 mei 1945), een huwelijk dat op 20 juli 1936 op een scheiding uitliep.
Het echtpaar Polak – Hagens woonde al voor 1933 in Rotterdam en op 3 juli 1933 werden ze ingeschreven op de ’s Gravenweg 64. Na haar scheiding trouwde Selma op 23 maart 1938 met Frans Willem van Reeuwijk (Hillegersberg, 30 juli 1903). Selma trok bij Frans in en ging wonen op de Burgerdijkstraat 17. Het bijzondere van Selma Johanna Hagens is wel dat zij twee keer voorkomt als arrestant van de Sicherheitspolizei. Selma werd op 9 juli 1942 voor de eerste keer gearresteerd en op 21 augustus 1942 vrijgelaten. Een maand later, op 25 september, werd Selma weer gearresteerd en op 5 oktober 1942 werd ze doorgestuurd naar de strafgevangenis in Scheveningen. Het gemengde huwelijk van Selma kon een reden zijn om haar bij de eerste arrestatie vrij te laten, waarom ze daarna naar de strafgevangenis werd gestuurd is vooralsnog niet bekend. Krista Kroon schrijft in haar boek dat Selma Hagens geregeld ruzie had met haar buren. Na een hoogoplopende ruzie diende een buurman een klacht in bij de politie. Aangezien dit ernstige gevolgen kon hebben voor Joodse burgers, kwamen politiebeambten haar waarschuwen voordat zij de klacht in behandeling namen. Selma gaf aan niet bang te zijn. Enkele dagen later werd ze opgehaald door de Rotterdamse Sicherheitspolizei, die haar zonder pardon naar Auschwitz stuurden.
Een kaart van de Joodse Raad voor Selma is nog niet achterhaald. Haar echtgenoot overleefde de oorlog, verder is het mogelijk dat er een dochter was, Anna Dina van Reeuwijk, die de oorlog eveneens overleefde.
Kruisstraat 13 – Adolf Harry Moses
Adolf Harry Moses (Rotterdam, – Sobibor,
Poldersewijk 4 – Herrim Matzcinsky
Op dit adres woonde tijdens de oorlog graancontroleur Herrim Matzcinky (Suwalk, – Sobibor, ). Hier was het logement gevestigd van Floris Schippers en Herrim woonde hier van 3 oktober 1940 tot 14 juli 1942, waarna hij naar het Israëlitisch Oudeliedengesticht ging in Rotterdam. Herrim woonde sinds 1899 in Rotterdam, zijn laatste adres in de Maasstad voordat hij naar Krimpen vertrok was de Van der Leckestraat 9b. Hij was een bekend figuur in Krimpen. Hij ging rond met een bakfiets en verkocht huishoudelijke artikelen. Hierdoor kreeg hij de bijnaam ‘Koopjeshalen’.
Marcu Cohn
De Rotterdamse ondernemer Marcu Cohn had het eigendom van twee boerderijen in Krimpen aan den IJssel.
bron:
Algemene informatie via Wikipedia, lemma Krimpen aan den IJssel (geraadpleegd 17 oktober 2021).
Krista Kroon, Krimpen aan den IJssel 1940-1945: een gewoon dorp in een buitengewone tijd (Krimpen aan den IJssel 1999), Selma Hagens, Herrim Matzcinsky.
Stadsarchief Amsterdam, Selma Johanna Hagens, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 305.
Stadsarchief Rotterdam, Selma Johanna Hagens, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-171.
Stadsarchief Rotterdam, Selma Johanna Hagens, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3750.
Stadsarchief Rotterdam, Selma Johanna Hagens, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3750.
Stadsarchief Rotterdam, Selma Johanna Hagens, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3487.
Anna Dina van Reeuwijk, “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 21-08-1957. Geraadpleegd op Delpher op 17-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000037364:mpeg21:p006.
Stadsarchief Rotterdam, Adolf Harry Moses, 999-09 Burgerlijke Stand Rotterdam, overlijdensakten, aktenummer 1950.1315
Stadsarchief Rotterdam, Julius Friedrich Moses, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-334.
Registratiekaart Kamp Vught, Adolf Harry Moses, via Arolsen Archives, 389516.
Kaart Joodse Raad Adolf H. Moses, via Arolsen Archives, 130344508.
Stadsarchief Rotterdam, Herrim Matzcinsky, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten , inventarisnummer 851-316.
www.joodsmonument.nl, verschillende lemmata Krimpen aan den IJssel (geraadpleegd 17 oktober 2021).
illustratie:
Streekarchief Midden Holland, beeldbank, Krimpen aan de IJssel vanuit noordelijke richting (IJsseldijk Oost), ca. 1925. Links op achtergrond huizen aan de Breekade, in het midden de watertoren. Drukkerij v/h Wolters (Krimpen aan den IJssel), inventarisnummer 0440. 61533
gepubliceerd:
17 oktober 2021.
laatst bijgewerkt:
30 oktober 2024