Jossel Jacobson (Tuckum, 15 april 1896), zoon van Rosa Salmanowitz (Tuckum, 28 mei 1868 – Dordrecht, 9 mei 1941) en Jankel Jacobsohn was een van de vele emigranten uit Oost-Europa die in de Maasstad bleven. Hij werd in Tuckum, Koerland (het huidige Tukums, Letland) geboren, een plaats waar sinds de machtsovername door de Russen rond 1795 Joden het recht kregen om zich te vestigen. In 1865 werd er een Asjkenazische synagoge gebouwd; het gebouw bestaat nog en wordt gebruikt als een educatief centrum.
Jossel kwam naar Rotterdam toe en hij werd verliefd op Henriëtte Salomonowitz (Rotterdam, 18 mei 1899), dochter van scheepscontroleur Hirsch Salmanowitz (Grobina (Grobin), Letland, 26 december 1850 – Rotterdam, 6 augustus 1916) en Amalia Olswang (Liepaja (Libau), Letland, 16 mei 1869 – Rotterdam, 24 november 1925) en trouwde met haar op 15 mei 1922. Op 11 juli 1923 kregen ze in Rotterdam een dochter, Ellen.
Vader Hirsch, wiens achternaam bij de Burgerlijke Stand werd geschreven als Salmanowitz – en dus anders dan die van zijn dochter, werd in 1896 ingeschreven in Rotterdam. Hij kwam met zijn gezin uit Rouaan (Rouen, Frankrijk) en na verschillende adressen in de stad woonde hij met zijn gezin op de Claes de Vrieselaan 53b, waar hij in 1916 overleed.
Zijn weduwe woonde in 1919 op de Heemraadssingel 256a en in 1923 op de Mathenesserlaan 428a. Daar overleed ze op 24 november 1923 en ze werd begraven op de Joodse begraafplaats aan het Toepad.
Naast Henriëtte waren Hirsch en Amalia de ouders van Jacob (Jacques – Grobin, 21 december 1884), procuratiehouder Moses (Jules – Wolgund, 17 september 1887) en Selma (Rotterdam, 29 december 1907).
Hirsch was lid van de kille (Joodse gemeente) van Agoedas Achiem. In 1914 schonk Hirsch met de vereniging Bigdei Kadosj een gasgloeilicht (Ner Tamied) voor de Heilige Arke van de synagoge in het Oudeliedengesticht aan de Claes de Vrieselaan.
Terug naar het gezin van Henriëtte, Jossel en hun dochter Ellen. Jossel was koopman in parels en werd directeur van de Compagnie Internationale de Representation et de Commission. Deze internationale betrekking was de reden waarom ze niet honkvast waren en in Rotterdam bleven. In december 1919 vertrokken ze naar Dordrecht. In Dordrecht gingen ze op de Wijnstraat wonen, eerst op 64, daarna op 62. In 1920 keerde het gezin terug naar Rotterdam en ging op de Heemraadssingel 256a wonen en daarna op de Mathenesserlaan 428a om vervolgens in 1922 naar Frankrijk te vertrekken en in 1939 naar de Verenigde Staten.
Het gezin vertrok daarmee op tijd uit Europa en overleefde de oorlog in de Verenigde Staten. Rosa Salmanowitz, de moeder van Jossel, is begraven op de Joodse begraafplaats in Dordrecht.
bron:
Hirsch Salmanowitz, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-412.
Amalia Olswang, Familiebericht. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 24-11-1925, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010028143:mpeg21:p007.
Agoedas Achiem, Binnenland. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 19-12-1924, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872519:mpeg21:p002.
Oudeliedengesticht, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419112:00001.
Hirsch, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420085:00001.
Jossel Jacobson, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-214.
Rosa Salmanowitz, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-214.
Rosa Salmanowitz, Stenen Archief, https://www.stenenarchief.nl/hsa_all/hsa_view.php?editid1=11239
illustratie:
Amalia Olswang, Familiebericht. “Nieuwe Rotterdamsche Courant”. Rotterdam, 24-11-1925, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010028143:mpeg21:p007.
Hirsch, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420085:00001.
gepubliceerd:
19 februari 2023
laatst bijgewerkt:
19 februari 2023