Ik ben geen veteraan en ik heb nog nooit in een oorlog gevochten. In feite zou ik hier waarschijnlijk nooit kunnen zijn als de oorlog niet gewonnen was door de geallieerden.
Mijn naam bij mijn geboorte was Johanna Hadassah Vleeschhouwer. Ik was het eerste Joodse kind dat in Nederland geboren werd na de bevrijding door de Canadezen onder het commando van Generaal Dwight David Eisenhower. Hun moed en vastberadenheid om het kwade in die tijd te elimineren maakte dat een volgende generatie kon opgroeien. Ik ben deel van die generatie. Maar, ik zou de geschiedenis niet volledig vertellen als ik niet over mijn ouders zou spreken. Uiteraard hadden zij veel te maken met het feit dat ik hier ben. Mijn moeder, mijn vader en de twee broers van mijn moeder waren actieve leden van het ondergrondse verzet in Rotterdam en Amsterdam. Zij namen enorme risico’s terwijl ze onder valse identiteiten werkten. Mijn ouders spioneerden tegen de nazi’s op elke manier die ze konden. Hun doel was het verzamelen van zoveel mogelijk informatie als mogelijk zonder dat ze gepakt werden. Wat verzameld werd ging via een gecoördineerd netwerk naar de Britse geheime dienst.
Mijn ouders waren gewoonlijk voorzien van wapens voor het geval dat ze zichzelf of anderen moesten beschermen. Mijn moeder bevond zich op een bepaald moment in een gevaarlijke en levensbedreigende situatie. Ze werd aangehouden om ondervraagd te worden door een lid van de Gestapo. In het verleden kon ze zich uit vergelijkbare situaties kletsen door haar perfecte Duits. Deze keer niet. Ze wist dat ze niet het risico kon nemen om gearresteerd te worden, ze moest overleven er er lag teveel in de waagschaal. Mijn moeder schoot de nazi dood voordat hij haar kon arresteren of had kunnen ondervragen en doden.
Mijn ouders zochten en vonden onderduiklocaties voor diegenen die als ze gepakt zouden worden zeker naar de concentratiekampen gedeporteerd zouden worden. Wanneer het donker was werd er voedsel gebracht naar diegenen die het nodig hadden, vaak de ouden en de jonge kinderen. Dit stopte aan het einde van 1944 toen de nazi’s de voedseltoevoer naar de grote steden beëindigden. Dit leidde tot wat bekend werd onder de naam “Hongerwinter”. Het lijden in de steden werd immens. Velen stierven van de honger, lijken werden soms op straat gevonden. Mijn moeder vertelde me dat ze een oude vrouw ontmoette die op de stoep zat ineen gekropen tegen de kou. Mijn moeder had nog een stukje brood voor zichzelf. en gaf dat aan de vrouw. Het viel op de grond, ze was inmiddels overleden.
Volgens mijn moeder was haar jongere broer Heiman zonder enige vrees een strijder in het verzet. Hij werd opgepakt en gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij vermoord werd, 25 jaar oud. Hij wordt herdacht op de grafsteen van mijn moeder. Pas na de oorlog werd aan mijn oma verteld dat ze twee zoons had verloren.
Voor hun werk in het verzet kregen mijn ouders de hoogte onderscheiding die een Nederlandse burger kon ontvangen. Sinds die tijd is mijn vader overleden en mijn moeder gaat haar 100ste verjaardag vieren op 12 november. Ze draagt de medaille zo vaak als mogelijk. Ze zal het zeker dragen op haar verjaardag.
Er waren vele verzetsmensen die, zoals mijn ouders en mijn ooms, grote offers brachten voor hun land. Ze waren, bij wijze van spreken, een verlenging van de manschappen die door Generaal Eisenhower werden aangevoerd. Ze hadden geen uniform, maar ze streden voor hetzelfde doel. Ik heb veel geluk gehad, ik heb de kans gekregen mijn leven te leiden, ik heb onderwijs gekregen, ik ben getrouwd en heb geweldige kinderen en kleinkinderen. Hiervoor ben ik zeer dankbaar. Voor al diegenen die in dienst zijn geweest, in dienst zijn of in dienst zullen gaan, ik geef jullie met generaties van Amerikanen mijn dankbaarheid en ondersteuning in jullie werk om ons land veilig te houden. Het is een eer en een voorrecht om hier vandaag te zijn. Mijn dankbaarheid aan Dwight David Eisenhower, en allen die onder zijn commando hebben gediend, en zoveel mogelijk hebben gemaakt dat anders er nooit had kunnen zijn.
Bron:
herinneringen Dassie Mannie (Johanna Vleeschhouwer) in Frenchmen’s Creek & Life (november 2015). 14, 15
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Vleeschhouwer
laatst bijgewerkt:
11 september 2019