Israëlitische godsdienstschool Beurssteeg 10-11

In 1872 werd in Rotterdam het spoorwegviaduct aangelegd (het luchtspoor) en het Beursstation gebouwd. Toen daar ook nog de Koninginnebrug werd afgebroken ontstond er een groot plein, dat onder de naam Beursplein bekend werd. De Beurssteeg lag daar vlakbij, achter het Beursgebouw, en liep van de Vissersdijk naar het Beursplein. Bij het bombardement werden deze straten vernietigd en op 30 juni 1942 zijn de namen Beursplein en Beurssteeg ingetrokken.

De Beurssteeg was niet een slop zoals de naam doet vermoeden, er zaten diverse luxe winkels zoals in 1889 op nummer 21 horlogier Van Pelt en in 1890 proeflokaal ‘De Ooievaar’ op nummer 5 (….de enige leverancier van Henkes Genever).

Mijnheer de Redacteur! Gij zult het misschien een beetje brutaal vinden, dat een bengel van 8 jaren het reeds durft wagen een stukje in uwe courant te schrijven, doch mijn Pa kon mij geen bevredigend antwoord geven, en gaf mij daarom permissie, indien ik een goed opstelletje kon maken over mijn klachte, ik het dan naar het courantje van mijnheer Haagens mocht zenden. Wat zou ik het prettig vinden, indien gij mijn stukje zoudt willen opnemen; en vooral wanneer gij mij zoudt willen vertellen, hoe ik mij moet gedragen. Gij moet namelijk weten, dat ik reeds een paar jaren op de Joodsche school in de Beurssteeg ben, on reeds een paar klassen heb doorgemaakt. Ik kan tamelijk goed „ ooren ” en zelfs reeds eenige gebeden vertalen. Dat komt, omdat mijn Pa er wel op let, dat ik nooit de school verzuim, dat hij my elken Sabbos en Jomtof meeneemt naar de Sjoel om ook thuis bij opstaan, eten en naar bed gaan hoog op moet bidden. Het boekje van Hirschel ken ik bijna geheel uit mijn hoofd, toch moesten wij het in de laatste weken druk repeteeren, wegens de komende feestdagen. De meester heeft er ons met aandrang op gewezen, dat het een eerste plicht was op Roush Haschono het Sjofer-blazen te hooren, en vooral Jom Kipoer lang in de Synagoge to blijven, om daar met aandacht te bidden. Doch de heeren Parnassijns schijnen er anders over te denken, tenminste ik lees met vette letters in uw courant en heb tweemalen hooren aflezen, dat jongens beneden de 9 jaren op Roush Haschono en Jom Kipoer niet in de Sjoel worden toegelaten. Aan wien moet ik mij nu houden: aan mijnheer Elzas en mijn Pa, die mij aansporen om naar Sjoel te gaan, of aan de Parnosiem, die den toegang verbieden aan jongens die reeds goed kunnen „ ooren ”? Of is men soms bang, dat wij het zoo lastig zullen maken; och gut neen, niks, niemendal! de grooten praten misschien nog meer dan de kleinen. En zooals Pa zegt zijn er plaatsen genoeg open, om ons jongens te laten zitten. Bestond nu nog maar die vereeniging van schooljongens, die vroeger op de Burgerschool een Seifer Thora hebben gekocht, dan konden wij misschien net zoo goed Sjoeltje houden als de groote menschen. Ik heb tenminste wel eens in uw blad gelezen, dat in Leeuwarden, de jongens die de Hoogere burgerschool bezoeken, eerst bij elkander komen om te bidden, doch bij ons bestaat zoo iets niet, en daarom verzoek ik u, mijnheer de Redacteur, een goed woordje te doen voor de jongens, die elken Sjabbos in de Sjoel komen, opdat wij met Nieuwjaar en Groote Verzoendag niet zullen geweigerd worden. Uw getrouwe lezer BRAM. Rotterdam, 8 September 1893

Op Beurssteeg 10/11 is in het adresboek van 1891 en van 1892 sprake van een Israëlitische School. Hoe lang deze school daar precies gezeten heeft is moeilijk na te gaan. Het eerste bericht over de school kwam in 1886 in de krant, ten werd er gesproken over het stichten van een godsdienstschool voor Israëlietische burgerkinderen waarvoor drie lokalen werden gehuurd en ingericht in een bovenhuis aan de Beurssteeg. En er kwam een lokaal met een speciale opgang dat als meisjesschool zou worden ingericht, geleid door een geëxamineerde onderwijzeres.
In februari 1887 verscheen de annonce waarin werd aangekondigd dat de school was verplaatst naar deze locatie. Voor de meisjesschool werd Grietje Hartog uit Almelo aangesteld.
In 1893 verscheen er een ingezonden stuk geschreven door een achtjarige leerling van deze school in het Nieuwsblad voor Israëlietische Huisgezinnen.
In een artikel uit 1920 blijkt de school niet meer op deze locatie te zitten, maar wordt een naam genoemd van een van de leerkrachten, de heer Nathan Alter.

 

bron:
Stadsarchief Rotterdam, adresboek 1891
Stadsarchief Rotterdam, website lemma Beurssteeg (geraadpleegd 28 dec 2014)
Rotterdams Nieuwsblad, advertenties, 1 mei 1923, 1 jan 1897
Ingezonden Stuk, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 24, 1893, no 37, 10-09-1893. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005407037:00001
Stichten school Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 17, 1886, no 43, 05-11-1886. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005402043:00001
annonce. Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 18, 1887, no 4, 04-02-1887. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005403004:00001
Alter. Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 51, 1920, no 37, 10-09-1920. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421141:00001

illustraties:
Een van de ingangen van de Beurs op de Beurssteeg (1910 – 1930). Collectie Stadsarchief Rotterdam beeldbank 4117_2008-5243
annonce. Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 18, 1887, no 4, 04-02-1887. Geraadpleegd op Delpher op 26-06-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005403004:00001

gepubliceerd:
december 2014

laatst bijgewerkt:
5 maart 2023