Violist / cellist Isaäc Mossel werd op 22 april 1870 in Rotterdam geboren als zoon van sigarenmaker Hendrik Mossel (Middelburg, 1 mei 1846 – Den Haag, 22 november 1919) en Esther de Leeuw (Rotterdam, 20 oktober 1844 – Den Haag, 25 juni 1920). Het gezin woonde onder andere op de Binnenweg 50, de Broedersteeg 27, de Binnenweg 52 en de 1e Lombardstraat 56.
Naast Isaäc hadden Hendrik en Esther de volgende kinderen: Meijer (Max, Rotterdam, 25 juli 1871 – Den Haag, 27 mei 1929), Jetje (Rotterdam, 21 september 1872 – Rotterdam, 7 december 1873), Antje (Rotterdam, – Auschwitz, ), Lion (Rotterdam, 17 november 1875 – Den Haag, 8 september 1931) en Louis (Rotterdam, 6 februari 1877 – Rotterdam, 6 maart 1878).
Isaac trouwde in 1891 met pianiste Jeannette Esther Belinfante (Amsterdam, 5 december 1867 – 1925) en scheidde van haar in 1921. Met Jeannette kreeg Isaäc drie kinderen, Henriëtte Emilie (Amsterdam, 28 december 1892 – Hilversum, 30 juni 1948), Henri Emile (Hans) Mossel (Amsterdam, – Monowitz, ) en Gretel Bertha (Amsterdam, 19 augustus 1907). Isaac hertrouwde in 1921 met Caroline Lankhout (Utrecht, 26 januari 1895 – 1947). Isaäc overleed op 29 december 1923 in Amsterdam.
Vader Hendrik speelde ook viool en gaf zijn zoon Isaäc de eerste lessen. Isaäc was een talentvolle leerling en stond al op jonge leeftijd op het podium, het eerste concert was een vioolconcert van Charles Auguste de Bériot. Isaäc begon met lessen op de cello van L. Köhler en Oscar Eberlé.
In 1884 maakte hij een concertreis door Zwitserland, dat op verzoek van cellist Karl Davidoff. Zijn naam raakte gevestigd, en zo zien we hem ook als een van de optredende artiesten tijdens een benefiet-concert op 16 mei 1885 in de Stadsschouwburg te Amsterdam, Isaäc was toen 15 jaar oud. Kort daarna werd hij benoemd tot solo-cellist bij het Berliner Philharmoniker, hij bleef hier tot 1888.
Bij de oprichting van het Amsterdamse Concertgebouworkest in 1888 werd Isaäc als solo-cellist aangesteld, hij bleef bij dit orkest tot 1905. Isaäc kon goed werken met dirigent Willem Kes, maar samenwerken met de autoritaire Willem Mengelberg liep uit op een breuk. Niet alleen Isaäc vertrok, maar ook meerdere musici. Isaäc richtte zich weer op zijn solist-zijn en in 1906 is er sprake van een concertreis naar Nederlands-Indië. Deze blijkt in 1908 te hebben plaatsgevonden en in 1910/1911 keerde hij naar Indië terug.
Al voor het vertrek bij het Concertgebouworkest was Isaäc hoofddocent cello geworden aan het Amsterdams Conservatorium en de Amsterdamse Muziekschool en bleef daar tijdens zijn solistenperiode ook lesgeven in cello, zowel als solist als binnen het ensemblespel. Eenzelfde functie bekleedde hij enige tijd aan de Muziekschool van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst te Rotterdam.
Op 14 december 1923 berichtte De Telegraaf dat de gezondheidstoestand van Isaäc, die al geruime tijd aan een hart- en nieraandoening leed, zich verslechterd had. Twee weken later, op 29 december, overleed Isaäc Mossel.
Via deze link is een afbeelding te zien van Isaac en Jeannette.
bron:
Joods Biografisch Woordenboek, Isaäc Mossel via http://www.jodeninnederland.nl/id/P-845
Stadsarchief Rotterdam, Isaäc Mossel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 300, pagina 8.
Stadsarchief Rotterdam, Isaäc Mossel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 174, pagina 252
Stadsarchief Rotterdam, Isaäc Mossel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 501, pagina 155
Isaac Mossel via https://www.wikiwand.com/nl/Isa%C3%A4c_Mossel (geraadpleegd 13 maart 2021)
“Advertentie stadsschouwburg”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1885/05/14 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000210608:mpeg21:p003
“KUNST EN WETENSCHAPPEN, Bachvereniging.”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1900/08/16 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010163820:mpeg21:p002
“Isaac Mossel naar Indië”. “De Telegraaf”. Amsterdam, 1906/01/23 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110558643:mpeg21:p006
“concertreis Nederlands Indië.”. “De Preanger-bode”. Bandoeng, 1911/04/22 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000123914:mpeg21:p003
“ISAAC MOSSEL ERNSTIG ONGESTELD.”. “De Telegraaf”. Amsterdam, 1923/12/14 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110563383:mpeg21:p006
“LAATSTE BERICHTEN J. MOSSEL. †”. “Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad”. ‘s-Gravenhage, 1923/12/29 00:00:00, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010008848:mpeg21:p003
“Familiebericht, in memoriam”. “Bataviaasch nieuwsblad”. Batavia, 1923/12/31 00:00:00, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011040511:mpeg21:p001
toevoeging Gretel Bertha met dank aan H. A. de Graaff per email, 6 april 2022
illustratie:
“Advertentie stadsschouwburg”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1885/05/14 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 13-03-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000210608:mpeg21:p003
gepubliceerd:
13 maart 2021
laatst bijgewerkt:
6 april 2022