IJsselmonde

IJsselmonde kende een kleine Joodse gemeenschap. Volgens het Nederlands-Israëlietisch Jaarboekje voor 1862-1863 was deze 23 personen groot, voornamelijk behorend tot de familie Blankenstein. Het was een Joodse gemeenschap zonder Joodse voorzieningen als een synagoge en een Joodse school. Op de Benedenrijweg in IJsselmonde was er een buurtje met de bijnaam Jodestee. Een bijnaam die nu aan het verdwijnen is, maar met een Joodse achtergrond.

De buurt werd rond 1900 gebouwd en de Joodse koopman en vleeshouwer Philip Barend van Blankenstein en zijn gezin woonde er. De familie woonde zelfs al voor 1826 in IJsselmonde, waar precies is niet bekend.
Volgens het Stadsarchief Rotterdam werd Philip geboren op 15 maart 1830 in IJsselmonde als zoon van Salomon van Blankenstein (1805) en Hester Bekkers (1804 – Rotterdam, 20 april 1887). Philip trouwde op 16 november 1853 met Elisabeth den Hartog (6 december 1832 – 10 april 1903) uit Barendrecht. Philip en Elisabeth kregen de volgende kinderen:
Hester (IJsselmonde, 9 april 1854 – als baby overleden)
Bethrina (IJsselmonde, 24 juni 1855). Trouwde met Jacob Kooperberg. Vijf van de zes kinderen werden met hun respectievelijke gezinnen tijdens de oorlog vermoord.
Kaatje (IJsselmonde, 7 februari 1857 – 12 september 1897),
Abraham (IJsselmonde, 1 mei 1859 – 18 augustus 1931),

Trijntje (IJsselmonde, 12 juni 1861 – 15 april 1931). Zij huwde op 16 oktober 1884 met veehandelaar Samuel Meiboom (Peursum, 7 september 1850 – Rotterdam, 23 juni 1915) en zij kregen de kinderen Judith, Philips Barend en David.
Hester, ongehuwd (IJsselmonde, 30 oktober 1862 – Auschwitz, 25 januari 1943). Hester kwam op latere leeftijd in verpleeghuis ‘Het Apeldoornse Bosch‘ terecht en werd in de nacht van 21 januari 1943 met alle patiënten weggevoerd.
Rozetta, ongehuwd (IJsselmonde, 23 augustus 1864 – Rotterdam, 20 april 1942)
Jansje (IJsselmonde, 6 september 1866 – als baby overleden)
Salomon (Sam, IJsselmonde, 12 februari 1868 – Auschwitz, 5 november 1942). Veehandelaar Salomon trouwde met Elisabeth den Hartog (Hendrik-Ido-Ambacht, 22 april 1877 – Auschwitz, 5 november 1942), woonde op de Wieldijk 118 te Heenvliet en was tal van jaren de motor achter Joods Heenvliet. Sam en Elisabeth hadden geen kinderen.
Jetje, ongehuwd (IJsselmonde, 14 augustus 1870 – Auschwitz, 19 oktober 1942)
Lea (IJsselmonde, 13 januari 1873 – Sobibor, 14 mei 1943). Gehuwd met Barend Meiboom (Hardinxveld, 28 april 1873 – Sobibor, 14 mei 1943). Hun enige zoon was David Philip Barend (7 september 1913 – Auschwitz, 31 mei 1944).
Hartog (IJsselmonde, 23 mei 1875).

Een advertentie in 1871 in het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen, die herhaaldelijk geplaatst werd, laat zien dat de voorzieningen op het gebied van het Jodendom in IJsselmonde ontbraken. Philip zocht een onderwijzer om zijn kinderen les te laten geven.

De aanduiding van de buurt varieert in de archiefkaarten. Zo komt de aanduiding Hilledijk 12.36.8. voor, Benedendijk A53, 102 en 233. De dijk werd ook Beneden Oostdijk genoemd en vanaf 31 juli 1941 heet de straat onder aan de dijk de Benedenrijweg. Het lijkt erop dat de buurt tussen Benedenrijweg 377 en 391 de buurt is die Jodestee genoemd werd. De boerderij op bovenstaande foto is afgebroken, de kleine arbeidershuisjes bestaan nog.

Familie Van Dijk- Bosman
De andere Joodse familie die rond 1900 in IJsselmonde op de Benedenrijweg 114 woonde (tot 1908) was het gezin van vleeschhouwer en later handelsagent Simon van Dijk (IJsselmonde, 23 maart 1874 – ca. 1917) en Rosetta Bosman (Rotterdam, 11 september 1868 – Auschwitz, 7 december 1942). Zij hadden drie kinderen, Julie Heintje (IJsselmonde, 18 juni 1901 – Auschwitz, 12 oktober 1942), Pieter (IJsselmonde, 6 augustus 1904) en Sara Rebekka (IJsselmonde, 14 juni 1907 – Auschwitz, 30 september 1942). Het gezin woonde later in Rotterdam, op de Avenue Concordia 14^c.

Familie Van der Hoek – Den Hartog
Rond 1911 woonde het gezin van Levie van der Hoek (Heenvliet, 4 januari 1867 – IJsselmonde, 26 maart 1926) en Elisabeth den Hartog (Barendrecht, 23 juli 1875 – IJsselmonde, 1 november 1939) in IJsselmonde. Zij hadden twee kinderen, Henriëtte (IJsselmonde, 3 januari 1903 – Sobibor, 23 april 1943) en Izak (IJsselmonde, 3 juni 1907). Op 26 augustus 1911 overleed hun vierjarig zoontje Izak.