In 1885 begon Henri Huisman op de Hoogstraat 322-326 zijn kledingzaak. De zaak zou er 55 jaar zitten, tot aan het bombardement van 14 mei 1940. Daarna was er niet veel meer van de winkel over.
Voordat Huisman zich op deze zuidzijde van de Hoogstraat vestigde stond op deze locatie de “Engelenburcht”, met haar smalle gevel, een lang pand dat tot aan de haven reikte. Door dit pand weten we dat Huisman zijn zaak vestigde op een van de oudste stukjes van de havenstad. Er is al sprake van de Engelenburcht in 1509.
Na de oorlog, in mei 1953, opende op de Korte Hoogstraat 15 een nieuwe winkel van Huisman, “Huismans Kledingbedrijf”. Deze vestiging bleef niet de enige vestiging. Er was al een zaak op de 1e Middellandstraat 98-100 (deze vestiging bestond sinds 1942, was toen de hoofdlocatie en werd nu een filiaal) en er kwam een vestiging op de Wolphaertsbocht 218-224.
Het bedrijf bleef tot eind 1977 bestaan, toen werd het opgeheven omdat Eduard Huisman, toen de enige reële opvolger niet op de Sjabbat open wilde zijn en op de zondag gesloten.
Dat feit was in de familie al eerder een reden geweest om niet in het bedrijf te willen werken, ook Salomon (Karel) Huisman stapte in 1927 om deze reden uit het bedrijf. In verband met de Winkelsluitingswet van 1926 mocht de zaak niet op zondag geopend zijn, en deze wet hield geen rekening met andere religies in Nederland.
Wie waren de hoofdrolspelers bij deze onderneming?
Henri Huisman
Henri Huisman werd op 27 juni 1851 in Rotterdam geboren als zoon van Salomon Huisman en Elizabeth van Westerborg.
Hij huwde met Maria van Westerborg. Zij was eveneens in Rotterdam geboren op 12 maart 1861. Henri overleed op 9 november 1930 en Maria op 17 februari 1931. Henri en Maria werden beiden op de begraafplaats aan het Toepad begraven. 
Maria en Henri kregen vier kinderen:
Salomon (Karel) op 12 februari 1887, hij werkte in eerste instantie in het familiebedrijf en stapte daar in 1927 uit. Hij werd toen grossier.
Salomon trouwde met Jeanette Mok (Rotterdam, 16 december 1888) en ze kregen drie kinderen: Benjamin (Rotterdam, 12 februari 1922 – Sobibor, 21 mei 1943),
Henri (Rotterdam, 25 augustus 1924 – Sobibor, 21 mei 1943) en
Sophia Maria op 22 januari 1926. Sophia Maria overleefde de oorlog. Haar verhaal staat hier.
Vader Salomon en moeder Jeanette werden in Sobibor vermoord op 23 juli 1943.
Isaak (Eduard) op 20 juni 1889. Hij ging in het familiebedrijf werken en werd door iedereen Eduard genoemd. Hij huwde met Frouwtje Lezer (Assen, 19 april 1888 – Rotterdam, 5 februari 1968) en zij kregen twee zonen:
Henry (Rotterdam, 12 september 1919) en Alfred (Rotterdam, 16 januari 1927).
Isaak overleed op 24 september 1948.
Hannah op 10 februari 1891. Zij trouwde op 26 mei 1921 met Philip Lezer (Assen, 19 april 1884). Hannah en Philip werden op 23 april 1943 in Sobibor vermoord. Philip en Hannah waren firmant in het bedrijf totdat ze in oktober 1942 werden opgepakt.
Joseph (Jo) op 6 juli 1893 en ook hij ging in het familiebedrijf. Joseph trouwde op 8 september 1921 met Rebekka Joëls (Den Haag, 28 mei 1893).
Jo overleed op 25 februari 1983, woonde toen op de Chabotlaan 67 en werd begraven op de Begraafplaats aan het Toepad.
1925 – veertigjarig bestaan
Uit: Voorwaarts, sociaaldemocratisch dagblad:
‘Dinsdag 24 Februari hoopt de firma H. Huisman, gevestigd Hoogstraat 322—326, den dag te herdenken, waarop zij 40 jaar geleden haar zaak opende. Enkelen zullen zich waarschijnlijk het oude pand van de firma nog wel herinneren. Na ongeveer 21 jaar daar de zaak gedreven te hebben kwam zij plotseling voor een „fait accompli” te staan, het aangrenzende en bestaande pand koopen, of het huis verlaten. Het eerste werd natuurlijk geprefereerd. De Hoogstraat werd voor dien tijd een moderne winkelpui rijker, totdat na 9 jaar weder een mooie gelegenheid tot uitbreiding kwam, doordat het hoekpand Nauwe Marktsteeg vrij kwam waar de firma Huisman beslag op legde en dit voorloopig bijtrok. De plannen bestaan echter nog steeds om dit pand in denzelfden stijl op te trekken. Dinsdag 24 Februari houdt de jubileerende firma receptie‘.
Korte Hoogstraat
De firma Huisman was in mei 1953 het eerste bedrijf dat zich in de Korte Hoogstraat, waar men druk aan het herbouwen was, vestigde. Daar werd in de krant melding van gemaakt:
‘Huisman opende in Korte Hoogstraat
Vanmiddag kon Rotterdam weer voor het eerst in de Korte Hoogstraat winkelen. Het eerste bedrijf aan deze voor de oorlog zo bekende winkelstraat, het modemagazijn H. Huisman , werd vanmorgen om elf uur officieel en vanmiddag om twee uur voor het publiek geopend. Huisman werd in 1940 vernietigd aan de Hoogstraat, tussen de Wijde en de Nauwe Marktsteeg.
De adjunct-directeur van Gemeentewerken, de heer C. Küppers vertegenwoordigde de wethouder op de officiële opening. De heer Küppers herinnerde er aan, dat het bijna op de dag af 13 jaar geleden is, dat het pand verwoest werd. Hij noemde het een aanduiding van ondernemingsgeest, dat het moderne mooie winkelpand van Huisman het eerste in de Korte Hoogstraat is.
Te voren had architect L. A. Hoogenstraaten het gebouw overgedragen aan de heer Huisman . Deze laatste maakte daarbij van de gelegenheid gebruik om dankwoorden te richten tot velen, die medewerking aan de totstandkoming van dit pand hebben verleend.
In de kelder is een kinderafdeling geprojecteerd. Op de parterre vindt men uitsluitend herenmode. Op de eerste etage confectie-jassen, costuums en mantels, op een insteekverdieping sportkleding en pantalons. Op de tweede etage de maatafdeling, met daarachter de coupeuses. De derde etage bevat een reserve-magazijn en een cantine en de vierde etage is als atelier ingericht.
Het bouwwerk werd gezet door de N.I.R.0. Het pand van Huisman in de Middellandstraat blijft voorlopig in gebruik, zo was het plan. In feite bleef dit aldaar gevestigd tot 1977, toen Huisman in Rotterdam haar deuren sloot!’
1960
In 1960 kon het vijfenzeventigjarig bestaan van het bedrijf gevoerd worden. Het Vrije Volk berichtte erover:
“De firma H. Huisman te Rotterdam, in 1885 door de heer Henri Huisman opgericht, die thans drie magazijnen voor heren- en kinderkleding exploiteert; heeft gisteren, haar 75-jarig bestaan gevierd.
Dat gebeurde ’s morgens in een bijeenkomst met het personeel, waar de directie een tapijt voor het privékantoor werd aangeboden, en ’s middags met een receptie in het Parkhotel, die door vele goede relaties van de firma bezocht werd.
Het bedrijf, van de firma Huisman werd eerst uitgeoefend aan de Hoogstraat , waar het uitgroeide tot een zeer modern kledingmagazijn.
Nadat het bij het bombardement in 1940 geheel verwoest was, werd een noodwinkel in de 1e Middellandstraat betrokken, die na de totstandkoming van het nieuwe, moderne pand aan de Korte Hoogstraat als filiaal gehandhaafd bleef. In Rotterdam-Zuid werd aan de Wolphaertsbocht een filiaal geopend dat binnenkort ingrijpend zal worden verbouwd.
De directie van het bedrijf wordt thans gevoerd door de heer J. Huisman, die reeds veertig jaar aan het bedrijf verbonden is, en zijn neef. H. Huisman, die al twintig jaar mede de zaken behartigt”.
verder
Na de oorlog was dit bedrijf het enige bedrijf waar men conform Toranorm kostuums kon laten vervaardigen die volledig vrij waren van “sha’atnez” (sjaatnees), het verbod om wol en linnen in één kledingstuk te dragen. De niet-joodse heer Van Dorpel, de coupeur tot eind 1977, was geheel opgeleid door Jo, wiens hobby dit onderdeeltje was. Van Dorpel zei dan: we gaan dit Koosjer opnaaien, de niet-joodse wijze om sjaatnees aan te duiden.
Vele orthodoxe Joden uit Rotterdam, waaronder Opperrabbijn Levie Vorst met diens gezin, Dokter David Hausdorff, en vele anderen, kwamen daartoe naar dit bedrijf.
In het gezin van Henri en Marie Huisman nam men het niet heel nauw met het Jodendom. Echter, van de ca. 60 (bet)achterkleinkinderen van Henri en Marie, die thans in Nederland, Israël en de Verenigde Staten wonen, houden er ca. 50 een traditionele of orthodoxe levenswijze op na.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, geboorte Henri Huisman, gezinskaart Henri Huisman
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Salomon Huisman
Hoynck van Papendrecht, het huis genaamd Engelenburcht
www.joodsmonument.nl, lemma Salomon Huisman (geraadpleegd 21 aug 2015).
ibidem, lemma Hannah Huisman (geraadpleegd 21 aug 2015)
Algemeen Handelsblad, 10 nov 1930, overlijdensadvertentie Henri Huisman
Het Vrije Volk, 12 mei 1953, Huisman opende in de Korte Hoogstraat
Het Vrije Volk, 25 feb 1960, Driekwart eeuw firma H. Huisman
Voorwaarts, sociaal democratisch dagblad, 12 feb 1925 (veertig jarig bestaan)
www.nljewgen.org, lemma Isaac Huisman (geraadpleegd 21 aug 2015)
www.joodsleven.nl, lemma sja’atnez (geraadpleegd 27 aug 2015)
Aanvullingen door Eduard Huisman (27 aug 2015)
Met dank aan Eduard Huisman
Illustratie:
Rotterdamsch Nieuwsblad, 11 dec 1930, advertentie overlijden Henri Huisman
Delfsblauw bord zaak Korte Hoogstraat met dank aan Eduard Huisman
Maas- en Scheldebode, 10 maart 1934, advertentie verbouwing
foto Henri en Maria in de jaren 20 gemaakt door Kunsthandel “van Munster”, Spui 3 naast Lampe, Rotterdam met dank aan Eduard Huisman.
gepubliceerd:
2012
laatste aanpassing:
26 november 2021