De Henegouwerlaan ligt op de grens van de wijken Middelland en het Oude Westen. Het ontwerp voor deze laan dateert van 1891. Dit plan werd opgesteld na de annexatie van Delfshaven in 1886 en er waren een aantal brede statige lanen in dit plan opgenomen, de Mathesserlaan, de ’s Gravendijkwal, de Heemraadssingel en deze laan. Nu maakt deze laan deel uit van de tunneltraverse en het statige karakter wordt overschreeuwd door het vele verkeer.
Op 7 maart 1900 werd de naam vastgesteld en deze naam verwijst naar Willen IV van Holland, ook bekend als graaf Willem II van Henegouwen. Deze graaf verleende op 7 juni 1340 Rotterdam haar stadsrechten.
Een opvallend gebouw is de voormalige Kraamkliniek. Nu zijn daar woonzorgappartementen gevestigd, maar veel Rotterdammers zijn hier geboren.
Henegouwerlaan 8 – Abraham Bouwman
Abraham Bouwman (Vianen, 13 december 1893) was de directeur van de papierwarenfabriek “De Boezem”. Hij kwam te Pijnacker op 27 oktober 1941 om het leven. Hij werd begraven op de begraafplaats aan het Toepad. Zijn vrouw en kinderen overleefden de oorlog.
In 1947 was het bedrijf nog steeds op dit adres gevestigd en zelfs in 1954 werd een advertentie van dit bedrijf met dit adres gevonden, in 1956 was het bedrijf op de Johan Idastraat 29 gevestigd. De laatste advertentie die gevonden werd dateert van 20 april 1963.
Abraham Bouwman trouwde op 28 december 1916 met Johanna Rozenberg (Leeuwarden, 23 januari 1887) en zij kregen drie dochters; Helena (Rotterdam, 20 december 1918) en de tweeling Betsy (Rotterdam, 26 december 1921) en Selina (Rotterdam, 26 december 1921).
Henegouwerlaan 16b – gezin Sanson – Catz
Dit is een van de adressen waar het gezin Sanson – Catz heeft gewoond.
Henegouwerlaan 25c – Vereniging Joods Gemeenschapsbelang.
Het secretariaat van deze vereniging, die na de oorlog actief was in Rotterdam, was gevestigd op dit adres.
Henegouwerlaan 30b – Ruben Cohn
Ruben Cohn was actief in de Nederlandse Mizrahie en stelde in 1931 zijn huis beschikbaar voor een aantal lezingen die gehouden werden door M. Zilversmit. Hij was makelaar on oliën, vetten en assurantiën. Ruben Cohn werd op 19 maart 1880 in Frankfurt geboren en hij trouwde op 20 augustus 1907 met Paulina Ettlingen (Mannheim, 30 maart 1884). Zij kregen op 12 juli 1908 in Antwerpen een dochter Hanna, op 29 november 1909 in Antwerpen een zoon Moses Jesaias, op 30 augustus 1911 in Antwerpen een dochter, Felicie Fanny, op 1 juli 1913 in Antwerpen een zoon Louis Leopold en op 27 oktober 1919 in Den Haag een zoon Leo. Het gezin werd in november 1923 in Rotterdam ingeschreven. In februari 1932 verhuisden ze naar Berlijn om in augustus 1938 terug te keren naar Nederland. Ze gingen toen in Amsterdam wonen. Ten tijde van de oorlog woonden Ruben en zijn vrouw op de Samuel Mullerstraat 3 te Rotterdam. Ruben werd vermoord in Bergen-Belsen op 30 maart 1944, de gegevens over de dood van Paulina zijn onbekend.
Henegouwerlaan 34 – Th. Keyzer
Th. Keyzer woonde op dit adres en was in 1941 correspondent voor Rotterdam van De Misthoorn, een van de meest antisemitische blaadjes. Het blad werd uitgegeven van februari 1937 to september 1942.
Henegouwerlaan 39b– Epilot
De “Wetenschappelijke Cosmetische Inrichting Epilot” was in 1936 op dit adres gevestigd. Ze adverteerden in het Nieuw Israëlietisch Weekblad en men kon er onder andere terecht voor het verwijderen van gezichtsharen.
Henegouwerlaan 42b – gezin Salmanowitz
Voordat zij naar New York emigreerden, woonden hier procuratiehouder Moses Salmanowitz (Wolgund, 17 september 1887), zijn vrouw Rale Rachel Goldberg (Grobin, 2 maart 1890) en hun dochter Violet Julia (Rotterdam, 28 januari 1914). Het gezin vertrok in december 1916 naar New York.
Henegouwerlaan 43a – Levie van Bueren
Levie van Bueren was koopman (groothandelaar) en woonde rond de Tweede Wereldoorlog op dit adres. Hij werd geboren in Rotterdam op 24 november 1911 en werd vermoord in Auschwitz op 29 februari 1944. Levie was de zoon van Moses van Bueren (1889 – 1943) en Mietje van Bueren – Berkelouw (1889 – 1943).
Henegouwerlaan 53b – Hijman van Blankenstein
Hijman van Blankenstein overleed op dit adres op 28 september 1921 en werd begraven op de begraafplaats aan het Toepad.
Henegouwerlaan 53b – Meyer et Fils
De bekende dansschool Meyer et Fils was – en is – op dit adres gevestigd.
Henegouwerlaan 54b – particulier Montessori-kleuterklas Bep Spetter
Voor 1938 was op dit adres een Montessori kleuterklas van Bep Spetter gevestigd. Bep woonde op de Mathenesserlaan 137 bij haar vader, de huis- en decoratieschilder Simon Spetter (Rotterdam, 7 februari 1881 – Rotterdam, 17 juli 1938) en moeder, Willemina van der Giessen (Sliedrecht, – Sobibor, ). Simon en Willemina hadden drie kinderen, Jacob (Rotterdam, 28 mei 1910 – Rotterdam, 12 januari 1926), Elizabeth (Bep, Rotterdam, 18 juli 1912 – 2 april 1995) en Rozette (Rotterdam, 17 augustus 1919 – Rotterdam, 9 maart 2017). Elisabeth verhuisde in 1938 de kleuterklas naar de Graaf Florisstraat 39. Na het overlijden van haar man verhuisde Willemina naar de Nolensstraat 25b.
Henegouwerlaan 67b – Elkan Manheim en Rachel Henriques
In het begin van de oorlog woonden Elkan Manheim (Rotterdam, – Auschwitz, ), zoon van Salomon Manheim en Saartje van der Klein, en echtgenote Rachel Henriques (Rotterdam, – Auschwitz, ) op dit adres. Ze waren de ouders van Willem (Rotterdam, – Birkenau, ) en Mirjam (Amsterdam, – Birkenau, ). Elkan werkte bij de RET en was de ontwerper van het jarenlange gebruikte logo. Lees verder op deze pagina.
Henegouwerlaan 68b – opperrabbijn A. B. N. Davids
Halverwege de dertiger jaren woonde op dit adres opperrabbijn A. B. N. Davids.
Henegouwerlaan 77 – gezin De Leeuw – Gotlieb
Voor de Tweede Wereldoorlog woonde hier het gezin van ijzerhandelaar Arie de Leeuw (Arnhem, – Rotterdam, ) en Judith Gotlieb (Grave, 12 april 1890). Arie en Judith hadden twee zonen; Abraham (Nijmegen, – Sobibor, ) en Max (Nijmegen, 23 juni 1916). Branko Fürst is een tijd vertegenwoordiger geweest van het bedrijf van De Leeuw. In mei 1938 verhuisde het gezin naar de Breitnerstraat 35a, een jaar later naar dezelfde straat op 59b. Judith en Max overleefden de oorlog.
Bron:
“Correspondentenlijst.”. “De misthoorn : onafhankelijk en onpolitiek orgaan tot wering van den joodschen invloed : officieel orgaan van het Comité tot Bestudeering van het Joodsche Vraagstuk“. Driebergen, 15-03-1941. Geraadpleegd op Delpher op 19-03-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010448286:mpeg21:a0061
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 9 september 1949, advertentie Joods Gemeenschapsbelang.
“NED. MIZRACHIE — Afd. ROTTERDAM.”. “Nieuw Israëlietisch weekblad“. Amsterdam, 02-01-1931. Geraadpleegd op Delpher op 19-03-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858650:mpeg21:a0169
“Advertentie Epilot”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 30-09-1936. Geraadpleegd op Delpher op 26-08-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871365:mpeg21:a0024
Het Vrije Volk, 25 oktober 1947, advertentie papierwarenfabriek “De Boezem”.
ibidem, 3 mei 1956, advertentie papierwarenfabriek “De Boezem”.
ibidem, 20 april 1963, advertentie papierwarenfabriek “De Boezem”.
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Abraham Bouwman.
Stadsarchief Rotterdam, adresboek 1934/1935 (opperrabbijn Davids)
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Rudolf Cohn
www.joodsmonument.nl, gegevens Levie van Bueren (geraadpleegd 26 augustus 2017)
“Familiebericht De Leeuw”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1936/02/07 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 11-09-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871444:mpeg21:p007
Stadsarchief Rotterdam, Arie de Leeuw, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-291, pagina 309298.
met dank aan Anton Bruijnis
Stadsarchief Rotterdam, Simon Spetter, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-449, pagina 483173
www.joodsmonument.nl, lemma Willemina Spetter (geraadpleegd 26 april 2021)
Hijman van Blankenstein, Familiebericht. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 29-09-1921, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010655932:mpeg21:p004
Salmanowitz, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, toegangsnummer 851-412.
Illustratie:
“Familiebericht”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 31-10-1941. Geraadpleegd op Delpher op 19-03-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318179:mpeg21:a0106
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, PBK-2829 Henegouwerlaan met links de kraaminrichting van de Rijkskweekschool voor vroedvrouwen, vanuit het noordwesten, ca. 1935. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.
gepubliceerd:
19 maart 2016
laatst bijgewerkt:
2 maart 2023