De Helmersstraat was tot het bombardement van 14 mei 1940 een belangrijke straat in het centrum. Deze bevond zich in het centrum van de stad bij de Kruiskade. De straat werd in in 1883 vernoemd naar de dichter-koopman Jan Frederik Helmers. Deze straat, en de Ammanstraat, werd bevolkt door het Joodse proletariaat van Rotterdam.
Van de Rotterdamse Joden behoorde 90% tot deze groep. De straten kregen zelfs een nog meer Joods karakter toen vanaf 1911 de Zandstraatbuurt in fasen gesloopt werd voor de bouw van het stadhuis en postkantoor. Een groot deel van Joodse bewoners van die buurt verhuisden naar deze straat, de Ammanstraat en naar de Schiedamsedijk. De straat verarmde tijdens de crisis van de jaren dertig. De bewoners die het in de economische opleving van vlak voor de oorlog het wat beter kregen trokken naar de nieuwbouwwijken van Blijdorp en Bergpolder. Toen de oorlog uitbrak woonden er nog veel Joden in deze buurt. Op 14 mei 1940 werd dit deel van de stad tijdens het bombardement vernietigd. Op deze pagina Joodse bewoners en ondernemers die werden gevonden in de kranten.
Helmersstraat 3 – Max Kaanis
Bioscoopbediende Max (Mozes) Kaanis (Rotterdam, – Blechhammer, trouwde op 20 oktober 1926 met Lea (Helena) Malkin (Rotterdam, – Auschwitz, ) in de synagoge aan de Boompjes. Max en Lea kregen een dochter Betje (Rotterdam, – Auschwitz, ) en zij woonden in het begin van de oorlog aan het Noordplein 53a te Rotterdam.
Helmersstraat 6 – Isaac Mok
Hij woonde nog bij zijn moeder thuis toen kleermaker Isaac Aron Mok (Amsterdam, – Auschwitz, ) zich verloofde met Keetje (Corrie) Wessel (Rotterdam, – Auschwitz, ). Corrie en Isaac kregen een dochter Leentje (Rotterdam, – Auschwitz, ). Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op de Osseweistraat 19a in Rotterdam.
Helmersstraat 8a – Salomon Barendse
Op 16 februari 1927 overleed hier, op 18-jarige leeftijd, Salomon Barendse (Rotterdam, 30 mei 1908). Salomon was een zoon van Isaac Barendse (Vlissingen, – Auschwitz, ) en Leentje Park (Rotterdam, – Auschwitz, ).
Helmersstraat 8b – Betje Kaanis – Aandagt
Op 27 oktober 1924 vierde Betje Kaanis – Aandagt (Rotterdam, – Auschwitz, ) haar zestigste verjaardag. Betje was gehuwd met Jacob Aandagt (Amsterdam, 27 oktober 1864). Betje en Jacob hadden de volgende kinderen: Leentje (Rotterdam, – Auschwitz, ), Levie (Rotterdam, 14 oktober 1887), Aaltje (Rotterdam, – Auschwitz, ), Nathan (Rotterdam, – Auschwitz, ), Mozes (Rotterdam, – Blechhammer, ), Barend (Rotterdam, – Sobibor, ) en Levie (Rotterdam, – Auschwitz, ).
Helmersstraat 9a – Van Dam
De vader van Philip van Dam, Isaac, woonde in 1896 op Helmersstraat 9a. Het verhaal over Philip staat hier.
Helmersstraat 9c – gezin Barendse
Op 14 oktober 1912 overleed hier de weduwe Esther Barendse-Blom (’s Gravendeel, 11 januari 1838). Esther was de weduwe van Isaac Bernardus Barendse (Middelburg, 9 december 1827 – Rotterdam, 2 september 1903), bode bij het Israëlietische Armbestuur. Esther en Isaac hadden de volgende kinderen: muzikant Bernardus Jacob (Rotterdam, 10 maart 1872 – Rotterdam, 13 oktober 1904), muzikant Levie (Rotterdam, 23 september 1873), Sara (Rotterdam, 18 maart 1876) en Isabella (Rotterdam, 21 maart 1879). De in de advertentie genoemde Leon is vermoedelijk Levie.
Helmersstraat 10b – Salomon Barendse
Op 16 augustus 1932 vierde de heer Salomon Barendse (Middelburg, 16 augustus 1872 – Auschwitz, ) zijn 60e verjaardag. Salomon was gehuwd met Betje Park (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Helmersstraat 11b – tandheelkundige kliniek
Hier was een tandheelkundige kliniek gevestigd voor de minder en onvermogenden. De directeur was Maurice Son.
Helmersstraat 12 – school
Op nummer 12 was een buitengewone school voor lager onderwijs gevestigd met een gymnastieklokaal.
Helmersstraat 14 – broodbakkerijen
Op Helmersstraat 14 waren de Rotterdamse broodbakkerijen ORT gevestigd (1930), en daarvoor werd op dit adres wordt de brood- en banketbakkerij van I. Kolthoff genoemd. Kolthoff heeft een café-restaurant gehad op deze locatie voordat de bakkerij van Van Stedum er zat. In 1912 was er de koosjere bakkerij van I. Kolthoff gevestigd, met ook vestigingen op de Raamstraat 30 en de Kruiskade 54. In 1929 was de uitbater J. Ph. Peters.
Helmersstraat 14 – Van Stedum
Op Helmersstraat 14 zat de N.V. Rotterdamse Bakkerij ORT. In 1934 plaatst dit bedrijf trots een advertentie waarin gemeld wordt dat in dat jaar voor het eerst Pesachgebak gemaakt wordt onder toezicht van opperrabbijn A. B. N. Davids. Naast fabriek handelde men ook in chocolade en men verzond bestellingen door het gehele land. In 1930 staat het bedrijf onder toezicht van J. Ph. Peters.
Helmersstraat 15b – Bennie Kalkoene
Na een langdurig en smartelijk lijden overleed hier Bennie (Benjamin) Kalkoene, in de leeftijd van veertien jaar, op 26 juli 1928. Bennie was een zoon van Andries Kalkoene (Rotterdam, 22 juni 1886) en Mietje Droomer (Rotterdam, – Auschwitz, ). Bennie had een oudere zus Elizabeth, die in 1934 overleed. Mietje en Andries scheidden twee keer. Na de tweede scheiding en Andries hertrouwde daarna met een niet-Joodse vrouw en overleefde de oorlog.
Op 10 augustus 1928 plaatsten Mietje en Andries een advertentie in het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen waarin ze Dr. Elzas en zuster Frenk van het Israëlietisch Ziekenhuis bedankten voor de liefderijke verzorging.
Helmersstraat 16 – Eliazer Bobbe en Theresia Barendse
Op 11 oktober 1924 vierden Eliazar (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Theresia (Middelburg, – Auschwitz, ) hun 25-jarig huwelijk. Ten tijde van de oorlog woonden ze op de Nieuwe Haven 97 in Schiedam.
Helmersstraat 16a – David de Wolf
David de Wolf (Rotterdam, – Rotterdam, ) was in 1911 eerste secretaris van het genootschap ‘Troost der Treurenden’
Helmersstraat 16b – Hartog de Wolf
Rond 1910 woonde op dit adres David de Wolf (Rotterdam, – Rotterdam, ), vader van Hartog de Wolf (Rotterdam, – Rotterdam, ). Hartog de Wolf overleed op 5 oktober 1910 en woonde op het adres Bleekersteeg 6. Tijdens zijn leven was hij Sergeant-Majoor bij het Oost-Indisch leger. Hartog huwde op 10 april 1907 met Sara Tokkie (Rotterdam, 28 april 1881) en zij hadden twee kinderen; Elisabeth (Tjimahi, – Sobibor, ) en Wilhelmina (Buitenzorg, ). Hartog had met een inlandse vrouw, Mieniem, al een kind, Sientje Sara (Atjeh, 8 september 1898 – Leiden, 27 maart 1994).
Vader David was in 1911 eerste secretaris van het Pieuse Genootschap ‘Troost der Treurenden’.
Helmersstraat 16b – Kopel Liebermann en Betje Goudsmit.
Op 6 februari 1923 kregen koopman in lompen Kopel Liebermann (Rusland, 28 januari 1880) en Betje Goudsmit (Rotterdam, – Auschwitz, ) hun dochter Vrouwtje. Kopel en Betje trouwden op 20 juli 1921. Betje was eerder gehuwd met Levie Os (Utrecht, – ) en had met hem een dochter Heintje (Rotterdam, – Auschwitz, ).
Helmersstraat 16c – Levie van Beveren
Op 3 september 1919 werd de zevenjarige Levie van Beveren, die op dit adres woonde, door een door een motorwagen van tramlijn 5 op de Kruiskade overreden. Het kind kon niet meer gered worden, de toegesnelde arts constateerde een schedelbreuk. Levie werd begraven op de begraafplaats aan het Toepad.
Helmersstraat 18b – familie Bobbe
Op dit adres woonde in 1914 het gezin van Eliazar Bobbe.
Helmersstraat 18b – Abraham van Wien en Henriëtte Bobbe
Op 27 augustus 1921 vierden koopman Abraham (Groningen, – Monowitz, ) en Henriëtte (Rotterdam, – Auschwitz, ) hun 25-jarig huwelijk. Aan het begin van de oorlog woonden Abraham en Henriëtte op de Blasiusstraat 69-2 in Amsterdam.
Helmersstraat 22b – Abraham Kloot
Op 26 oktober 1920 overleed hier, op 76-jarige leeftijd, Abraham Kloot (Den Haag, 11 mei 1844). Abraham was gehuwd met, spelling bevolkingsregister Rotterdam, Naatje Carwalje (Rotterdam, 29 november 1844). Naatje en Abraham hadden twee kinderen; Alexander (Rotterdam, – Auschwitz, ) en Joseph (Rotterdam, – Poortugaal, ).
Helmersstraat 23 – Bernard Benedictus
Op 6 oktober 1912 overleed – volgens de advertentie – Bernard Benedictus. Bernard was Barend Benedictus (Rotterdam, 16 november 1906), zoon van graancontroleur Joseph Benedictus (Rotterdam, 3 januari 1873 – Rotterdam, 14 september 1929) en de tweede vrouw van Joseph, Mietje Roodenburg (Rotterdam, 20 april 1885). Joseph was eerder gehuwd met de Rooms-katholieke Johanna Hendrina van Alen (Emmerik, 4 december 1877) en scheidde van haar op 24 maart 1902. Op 2 december 1914 scheidde hij van Mietje om te hertrouwden met Jacoba Barbara Hoekemeijer (Rotterdam, 17 juli 1891). Bij zijn drie echtgenotes had Joseph in totaal veertien kinderen.
Helmersstraat 23a – familie Zwaaf
Verder mag de familie Zwaaf niet onvermeld blijven, die op Helmersstraat 23a in de jaren dertig een kruidenierszaak had. Op de foto verkoopt de familie Zwaaf zelfgemaakt ijs vanwege Koninginnedag 1933 of 1934. De ijsjes van Zwaaf hadden een bijnaam, klerewippers. Het ijs zat tussen twee wafels en als je aan de ene kant een hap nam, blubberde het ijs er aan de andere kant uit – vandaar de bijnaam “klerewipper”. Zie voor een uitgebreid verhaal over Isaäc Zwaaf deze link.
Isaäc Zwaaf werd in Amsterdam geboren op 24 juli 1884. Hij was eerst getrouwd met Bloeme Swaluw, geboren in Amsterdam op 20 april 1889 en overleden in Rotterdam op 5 juli 1935. Daarna huwde hij met Roosje Reens, geboren in Amsterdam op 12 maart 1890.
Uit het eerste huwelijk had Isaäc vier kinderen, Christina (Stientje) (Rotterdam, 15 september 1910 – Sobibor, 11 juni 1943), Esther (Rotterdam, 3 juli 1915 – Auschwitz, 19 februari 1943), Hijman (Rotterdam, 19 februari 1919 – Auschwitz, september 1942) en Jacob. Alleen Jacob overleeft de oorlog en trouwt met Martha Sluijs.
De familie Zwaaf verloor de zaak bij het bombardement op Rotterdam en evacueerde naar Amsterdam. Daar trokken ze in eerste instantie in bij de familie Reens op de Jodenbreestraat 64hs. Daarna openden zij een nieuwe kruidenierszaak op het Beukenplein 3.
Helmersstraat 23b – Salomon Melhado
Salomon Melhado was fruithandelaar en had een fruitstal op de hoek Gaffelstraat – Nieuwe Binnenweg en deze stal stond bekend als de mooist opgemaakte fruitstal van Rotterdam.
Hij woonde tot het bombardement in de Helmersstraat. Salomon werd geboren op 29 maart 1865 in Rotterdam en overleed in 1943 in Maasoord in Poortugaal. Hij huwde in 1889 met Josephina Elsas (Den Bosch, 20 maart 1864 – Auschwitz, 15 oktober 1942). Ze kregen zes kinderen, Jonas (23 juli 1891 – Auschwitz, 15 oktober 1942), Helena (26 mei 1894 – 13 oktober 1895), Joseph (27 januari 1897), Rebekka (15 november 1901 – omgeving Auschwitz, 31 januari 1944), Jacob (6 juli 1903 – Auschwitz, 1 mei 1944) en Helena (21 november 1904 – Auschwitz, 19 oktober 1942). Van het gezin overleefde alleen Joseph de oorlog. Hij was in 1924 gemengd gehuwd met Jacoba Johanna Wielhouwer en zij kregen een dochter, Margaretha. Joseph overleed in 1968.
Helmersstraat 24 – Hendrik Spiekman
Een bekende inwoner van deze straat mag hier niet ontbreken. Hendrik Spiekman was typograaf en werd als eerste socialist in de gemeenteraad gekozen. Hij was geboren in Hoogezand op 13 februari 1874. In 1896 kwam hij naar Rotterdam en ging werken als corrector bij het Rotterdamsch Nieuwsblad. Hij werkte zich op tot chef van de drukkerij en werd tenslotte redacteur bij het Dagblad van Rotterdam. Hij streed tegen de sociale misstanden in de Maasstad en publiceerde met journalist Louis Schotting het boekje Arm Rotterdam, een brochure over de woon- en leefomstandigheden van de werkende klasse. Ze hadden hiervoor onderzoek gedaan in de Zandstraatbuurt.
Hij overleed op 43-jarige leeftijd op 18 november 1917 in Rotterdam aan leukemie. Bij zijn begrafenis stonden tienduizenden Rotterdammers aan de kant om een stoet van 5000 – 7000 man voorbij te zien trekken. Aan het P. C. Hooftplein in Spangen is een monument voor Spiekman opgericht, waar elk jaar op 1 mei een bijeenkomst gehouden wordt georganiseerd door de FNV en de PvdA. De bewoners van de Helmersstraat waren trots dat Spiekman zijn domicilie hier had gekozen.
Helmersstraat 25a – poelier De Haan
Familie De Haan had op Helmersstraat 25a een poelierszaak. Ook deze zaak werd volledig vernietigd door het bombardement. Een foto van de zaak via de link.
Helmersstraat 27 – A. de Haan
A. de Haan woonde hier in 1938 en was penningmeester van de Amusements-Vereeniging Helmersstraat. Er werd een uitstapje georganiseerd voor de kinderen naar de bollen.
Helmersstraat 28b – Aaron Groenteman
Aaron Groenteman (Amsterdam, 2 augustus 1879) was een bloemist en had zijn zaak op nummer 28b. Aaron overleed op 12 maart 1931, 51 jaar oud. Aaron was gehuwd met Vrouwtje Naarden (Amsterdam, – Rotterdam, ). Vrouwtje en Aaron hadden de volgende kinderen; Sara (Amsterdam, – Auschwitz, ), Joseph (Amsterdam, 21 oktober 1903), Debora (Rotterdam, – Auschwitz, ), Abraham (Rotterdam, – Rotterdam, ), Emanuel (Rotterdam, – Venlo, ), Levi (Rotterdam, – Amsterdam, ), Jansje (Rotterdam, 4 oktober 1919) en Mozes (Rotterdam, 19 februari 1922).
Helmersstraat 29 – Annetta Presburg – Hartogh
Annetta Presburg – Hartogh (1840 – 1918) woonde rond 1914 op dit adres en vierde toen dat ze op 7 november 25 jaar waakster was bij het Kabronim-chewre (de organisatie voor de begeleiding van de overledenen tot aan de begrafenis).
Helmersstraat 30 – poelier A. de Haan
Vanaf ca. 1922 was poelier A. de Haan op dit adres. gevestigd.
Helmersstraat 30 – A. Overkleeft
A. Overkleeft woonde hier in 1938 en was voorzitter van de Amusements-Vereeniging Helmersstraat. Er werd een uitstapje georganiseerd voor de kinderen naar de bollen.
Helmersstraat 30b – familie Haagman
Louis Haagman (Rotterdam, 23 september 1870 – Sobibor, 9 april 1943) en zijn vrouw Mietje Ossendrijver (Rotterdam, 1 oktober 1873 – Sobibor, 9 april 1943) waren met recht echte Helmersstraters. Op de gezinskaart komen adressen voor als Zandstraat 68 en Leeuwenlaan 15, maar op de Helmersstraat hebben ze gewoond op 21b, 29a, 27b, 11a en op 9 februari 1938 verhuisden ze naar 30b. Na het bombardement verhuisden Louis en Mietje naar de Statenweg 46.
Louis was koopman in groente en met het handschrift dat het nieuwe adres aangeeft aan het einde van de dertiger jaren werd gemeld dat Haagman een autosloperij had.
Volgens de gezinskaart was het een kinderrijk gezin: Sara (Rotterdam, 5 oktober 1893 – Auschwitz, 8 oktober 1942), Jacob (Rotterdam, 21 december 1895 – Auschwitz, 30 september 1942), Willem (Rotterdam, 8 september 1897 – 13 oktober 1897), Anna (Rotterdam, 2 mei 1899 – 19 juli 1925), Dina (Rotterdam, 5 december 1901 – Auschwitz, 26 juni 1943), Willem (Rotterdam, 24 januari 1903)
Elisabeth Grietje (Rotterdam, 15 januari 1905 – Auschwitz, 5 november 1942), Marcus (Rotterdam, 20 juli 1906 – 12 februari 1908), Jozua (Rotterdam, 14 september 1907), Mozes (Rotterdam, 7 maart 1909 – 24 december 1909), Joseph (Rotterdam, 5 november 1910 – 17 februari 1911), Alida (Rotterdam, 21 november 1911), Hendrika (Rotterdam, 7 december 1913 – 19 september 1914)
Henriette (Rotterdam, 13 januari 1916 – Auschwitz, 4 augustus 1942) en Lea (Rotterdam, 6 juli 1917 – Auschwitz, 5 februari 1943).
Helmersstraat 30b – Anna Haagman
Aan de overlijdensadvertentie te beoordelen woonde Anna Haagman ten tijde van haar overlijden in 1925 op dit adres, en haar ouders op Helmersstraat 27.
Helmersstraat 31a – Juda van Beseme en Klaartje Hondsregt
Op dit adres woonden rond 1911 koopman in manufacturen Juda van Beseme (Amsterdam, – Amsterdam, ) en Klaartje Hondsregt (Amsterdam, – Auschwitz, ). Klara en Juda kregen twee kinderen; Eva (Amsterdam, – Sobibor, ) en Nathan (Amsterdam, 23 mei 1903 – Rotterdam, ). Klaartje woonde ten tijde van de oorlog in de Transvaalbuurt in Amsterdam.
Helmersstraat 33 – hoofdonderwijzer E. Levie
In 1892 woonde hier hoofdonderwijzer E. Levie. Hij adverteerde in De Israëliet en meldde dat hij ook ‘privaatlessen’ Engels, Frans en wiskunde gaf.
Helmersstraat 33 – onderwijzer M. Drukker
In 1893 adverteerde Marcus Drukker (Rotterdam, 9 april 1865) vanaf dit adres en gaf aan privaatlessen in het Engels, Duits en Frans te verzorgen.
Helmersstraat 36a – elektrotechnisch installatiebureau J. L. Waterman
Deze onderneming was hier rond 1921 gevestigd.
Helmersstraat 40 – zuivel J. Stad
Rond 1910 verkocht J. Stad vanaf dit adres koosjere boter en kaas.
Helmersstraat 41a – Hendrika Stad
Op 15 augustus 1911 verloofde Hendrika (Rotterdam, – Auschwitz, ) zich met haar straatgenoot pianist Salomon A. Manheim (Rotterdam, – Auschwitz, ), die op Helmersstraat 46 woonde. Hendrika en Salomon kregen een zoon, musicus Abraham Manheim (Rotterdam, – Auschwitz, ). Op 29 mei 1913 gingen Hendrika en Salomon in ondertrouw en toen woonden ze op de Helmersstraat 46b.
Helmersstraat 42b – Abraham Nathans
Op 29 juni 1929 vierde Abraham Nathans zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Abraham was een zoon van M. Nathans en H. Haag.
Helmersstraat 43 – hotel “Zur Deutsche Krone”
Hier stond het hotel “Zur Deutsche Krone”, de hotelhouder in 1915 was Anton Mandt (Reydt, Duitsland, 4 november 1865).
Helmersstraat 44c – gezin Narwa
Op 2 september 1928 vierden kleermaker Pinkus Narwa (Sanjeto, Rusland, 5 februari 1879 – Rotterdam, 30 april 1939) en Lea Pankowski (Kirazow, – Auschwitz, ) hun 25-jarig huwelijk. Lees verder.
Helmersstraat 46 – banketbakker Benjamin Droomer
In het begin van de vorige eeuw was hier deze bakker gevestigd.
Helmersstraat 46 – L. Achttienribben
L. Achttienribben woonde hier in 1938 en was secretaris van de Amusements-Vereeniging Helmersstraat. Er werd een uitstapje georganiseerd voor de kinderen naar de bollen.
Helmersstraat 48 – Juwelier Sengers.
Op dit adres was juwelier Sengers gevestigd. Bijgaande foto is van deze zaak en dateert van 1910.
Helmersstraat 56 – Reintje Cohen en Louis de Leeuw
Reintje en Louis verloofden zich in het voorjaar van 1908 en dit adres stond in de advertentie.
bron:
diverse bronen, waaronder adresboeken Stadsarchief Rotterdam en gezinskaarten Stadsarchief Rotterdam,
anekdote en gegevens (data!) familie Zwaaf met dank aan Nathan F. Zwaaf ,
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Louis Haagman
joodsmonument.nl, lemma Louis Ossendrijver (geraadpleegd 3 feb 2016)
www.dutchjewry.org, lemma Louis Haagman (geraadpleegd 3 feb 2016)
www.joodsmonument.nl, pagina Marcus Isaac Prins (Elizar Bobbe)
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 11 april 1930, advertentie Rotterdamse Broodbakkerijen ORT
“Advertentie Kolthoff”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-06-1921. Geraadpleegd op Delpher op 09-12-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874010:mpeg21:a0027
“Advertentie Droomer”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 1904/01/04 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 10-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000202126:mpeg21:p010
Levie van Beveren, “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 04-09-1919, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010494288:mpeg21:p009
E. Levie, Israëliet; wekelijksch orgaan gewijd aan de bevordering van joodsche belangen, jrg 13, 1892, no 34, 19-08-1892. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005576034:00001
M. Drukker, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 24, 1893, no 34, 25-08-1893. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005407034:00001
Marcus Drukker, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 561.
J. Stad, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 41, 1910, no 13, 01-04-1910. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418066:00001
H. de Wolf, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 41, 1910, no 40, 07-10-1910. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418093:00001
Stadsarchief Rotterdam, Hartog de Wolf, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-542.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin De Wolf (geraadpleegd 21 oktober 2021).
David de Wolf, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 42, 1911, no 9, 03-03-1911. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418114:00001
Van Beseme – Hondsregt, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 42, 1911, no 25, 23-06-1911. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418130:00001
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Van Beseme (geraadpleegd 21 oktober 2021)
Annetta Presburg – Hartogh, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 45, 1914, no 45, 06-11-1914. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419148:00001
Reintje Cohen, Louis de Leeuw, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 39, 1908, no 16, 15-04-1908. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005417119:00001
Troost der Treurenden, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 42, 1911, no 9, 03-03-1911. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418114:00001
Salomon Manheim. Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, INVENTARISNUMMER 851-312.
Kolthoff, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 43, 1912, no 10, 08-03-1912. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419010:00001
Bernard Benedictus, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 43, 1912, no 41, 11-10-1912. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419041:00001
Joseph Benedictus, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-026.
Barendse – Blom, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 43, 1912, no 42, 18-10-1912. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419042:00001
Manheim Stad ondertrouw Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 44, 1913, no 22, 30-05-1913. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419073:00001
Abraham Kloot, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-249.
Abraham Kloot, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 51, 1920, no 44, 29-10-1920. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421148:00001
Van Wien – Bobbe, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 52, 1921, no 34, 26-08-1921. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422033:00001
Waterman, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 52, 1921, no 38, 23-09-1921. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422037:00001.
Poeler De Haan, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 53, 1922, no 27, 07-07-1922. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422078:00001
Vrouwtje Liebermann, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 54, 1923, no 7, 16-02-1923. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422110:00001
Kopel Liebermann, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-297.
Barendse-Bobbe, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 55, 1924, no 40, 03-10-1924. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423037:00001.
Betje Kaanis – Aandacht, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 55, 1924, no 43, 24-10-1924. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423044:00001.
Betje Aandagt, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, investarisnummer 580.
Anna Haagman overlijden, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 56, 1925, no 30, 24-07-1925. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423083:00001
Salomon Barendse, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 58, 1927, no 8, 25-02-1927. Geraadpleegd op Delpher op 08-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425008:00001
Isaac Barendse, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-018.
Wessel – Mok, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 24, 15-06-1928. Geraadpleegd op Delpher op 08-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425076:00001
Isaac Aron Mok, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-330.
Bennie Kalkoen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 31, 03-08-1928. Geraadpleegd op Delpher op 08-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425083:00001.
Stadsarchief Rotterdam, Andries Kalkoene, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 480.
Dankbetuiging Bennie Kalkoene, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 32, 10-08-1928. Geraadpleegd op Delpher op 09-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425084:00001
Pinkus Narwa, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-341.
Pinkus Narwa, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 34, 24-08-1928. Geraadpleegd op Delpher op 09-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425086:00001.
Abraham Nathans, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 60, 1929, no 26, 28-06-1929. Geraadpleegd op Delpher op 09-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425130:00001.
Aron Groenteman, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 62, 1931, no 12, 20-03-1931. Geraadpleegd op Delpher op 09-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005426064:00001.
Aaron Groenteman, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-162.
Salomon Barendse, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 63, 1932, no 33, 12-08-1932. Geraadpleegd op Delpher op 09-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005426137:00001
Salomon Barendse, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-018.
J. Ph. Peters, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. Geraadpleegd op Delpher op 20-04-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425111:00001.
illustratie:
“Advertentie Kolthoff”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-06-1921. Geraadpleegd op Delpher op 09-12-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874010:mpeg21:a0027
“Advertentie Van Stedum”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-02-1931. Geraadpleegd op Delpher op 09-12-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858656:mpeg21:a0016
“Advertentie Droomer”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 1904/01/04 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 10-01-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000202126:mpeg21:p010
Nathan van Beseme, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 43, 1912, no 31, 02-08-1912. Geraadpleegd op Delpher op 21-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419031:00001
J. Stad, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 41, 1910, no 13, 01-04-1910. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418066:00001
Hartog de Wolf, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 41, 1910, no 40, 07-10-1910. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418093:00001
Bernard Benedictus, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 43, 1912, no 41, 11-10-1912. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419041:00001
Barendse – Blom, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 43, 1912, no 42, 18-10-1912. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419042:00001
Isaac Bernardus Barendse, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-018.
Abraham Kloot, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 51, 1920, no 44, 29-10-1920. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005421148:00001
Waterman, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 52, 1921, no 38, 23-09-1921. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422037:00001
Vrouwtje Liebermann, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 54, 1923, no 7, 16-02-1923. Geraadpleegd op Delpher op 07-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422110:00001
Wessel – Mok, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 24, 15-06-1928. Geraadpleegd op Delpher op 08-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425076:00001
Bennie Kalkoen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 31, 03-08-1928. Geraadpleegd op Delpher op 08-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425083:00001.
Dankbetuiging Bennie Kalkoene, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 59, 1928, no 32, 10-08-1928. Geraadpleegd op Delpher op 09-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425084:00001.
gepubliceerd:
1 maart 2016
Laatste aanpassing:
20 april 2023