Gustaaf kan zowel op de Amsterdamse – als op de Rotterdamse site geplaatst worden. Hij werd in Wenen geboren op 3 april 1909 als zoon van August (Don) Czopp en Henriëtte Katz (Brode/Brody, 18 maart 1866 – Auschwitz, 27 augustus 1943).
Rond 1910 emigreerden zijn ouders naar Rotterdam, waardoor hij in Nederland opgroeide en goed Nederlands leerde. Dat kwam hem goed van pas, want toen de radio zijn intrede deed schreef hij eerst verschillende hoorspelen en was, van 1935 – 1939, redacteur voor de AVRO en -als reporter- interviewde hij veel bekende mensen uit die tijd. Hij werkte daarbij bij de eerste actualiteitenrubriek op de radio, AVRO’s Radiojournaal. Via deze link kan Chopp na ca. 50 sec gehoord worden als interviewer, en buiten dit interview met radiopionier Idzerda interviewde hij ook personen als Louis Davids, Erik de Vries en Maria Montessori tijdens haar bezoek aan Nederland. Montessori ging tijdens dat bezoek onder andere naar de Wilhelmina Catharinaschool in Amsterdam.
Van oorsprong was Gustaaf toneelspeler, en hij speelde in de gezelschappen van Eduard Verkade, Louis Saalborn en Eduard Veterman.
Gustaaf was een van de auteurs van de bundel Je leest het zó, een boekje propvol proza en poëzie, en in 1930 kwam het boek Brieven van Gustav Czopp aan Piere Henri Ritter uit.
Jeugd
Het gezin Czopp woonde in 1915 op Diergaardelaan 28, in het centrum van Rotterdam. In 1919 zijn ze verhuisd naar de Mathenesserlaan 397a te Rotterdam.
Persoonlijk
Gustaaf trouwde op 1 juni 1932 in Den Haag met Cornelia Jeannette Jantine Dommering (Corry). Samen kregen zij op 2 januari 1936 een dochter Renee Marie. Het gezin woonde toen in Amsterdam, eerst op de Jan Luykenstraat 37 en later op de Vijzelstraat 76-1. In juni 1941 scheidden Gustaaf en Jeannette. Jeannette en Renee overleefden de oorlog.
Oorlog
Al aan het begin van de oorlog moest Gustaaf al zijn publieke functies neerleggen. Maar hij vond snel ander werk. Hij kwam in contact met Jan Gerhard Toonder en Dirk Huizinga die een bordspel ontwikkelden – ‘Het spel van Tom Poes’ – waarvoor Marten Toonder 10% van de royalty’s ontving. Gustaaf ging dit spel (en een aantal puzzels rond Tom Poes) uitgeven binnen de firma Variété, met als kantoor Singel 540. Van het spel werden er 25000 stuk gemaakt, waarvan binnen korte tijd al 5000 stuks verkocht waren. Dit werd Gustaafs nieuwe broodwinning.
Vliegtuig
Singel 540 was vlakbij het Carlton hotel gelegen, waar op 27 april 1943 een vliegtuig neerstortte. In en om het hotel ontstond een vuurzee, de voorraad ging verloren.
Hij ging in de onderduik, werd verraden, en werd op 14 december 1943 in Westerbork geregistreerd. Wat er verder gebeurde is niet geheel duidelijk, volgens de ene bron werd hij vermoord in Dachau op 30 december 1944 (joodsmonument.nl en Sterbeurkunde Stadt Dachau), volgens de andere bron ging hij op 5 april 1944 naar Theresienstadt. Daar bleef hij tot 28 oktober 1944 en hij werd toen gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij werd vermoord.
bron:
joodsmonument.nl,
vandervelde.nl,
wikipedia.nl,
holocaust.cz,
“Marten Toonder” door Wim Hazeu,
centraal bureau voor genealogie,
yad vasjem.
Gustav Czopp, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130276496 (Gustav CZOPP).
gepubliceerd:
10 juni 2022
laatst bijgewerkt:
16 maart 2025