Gedempte Slaak

Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. PBK-1985-140 Slaak vanuit het zuiden, rechts het gebouw van Dagblad Voorwaarts. Op de achtergrond de Vlietstraat en de Vlietkade. Op de voorgrond kinderen bij een draaiorgel. 1900. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.

De Gedempte Slaak kreeg haar naam in 1901, nadat de Slaakvaart gedempt was. Slaak (Slac) betekent kalm of rustig en dit had betrekking op het water. De oudste naam voor dit water was de Cralingse Vaart. Het besluit om de gehele Slaakvaart te dempen werd in 1891 genomen. De Gedempte Slaak was een levendige straat met woningen, veel winkels en bedrijven. De bakkerij van Van der Meer & Schoep was er gevestigd. De Gedempte Slaak liep vanaf het Oostplein in noord-noord-oostelijke richting naar de Vlietkade. De huidige Slaak ligt ongeveer op dezelfde locatie.

Gedempte Slaak 9 – Aaltje Krammer – Boers
Aaltje Krammer – Boers (Leeuwarden, – Rotterdam, woonde hier rond 1923 en vierde op 1 december van dat jaar haar 65e verjaardag. Aaltje was gehuwd met Eliazar Krammer (Leeuwarden, – Apeldoorn, ). Zij hadden de volgende kinderen: Izak (Leeuwarden, – Sobibor, ), Sara (Leeuwarden, – Auschwitz, ), Engeltje (Leeuwarden, – Sobibor, ) en Jacob (Leeuwarden, – Leeuwarden, ).

Gedempte Slaak 33 – gezin Stad
Op 7 juni 1924 vierden Rebecca Drilsma (Den Haag, – Rotterdam, ) en Gerrit Stad (Rotterdam, – Auschwitz, ) hier hun 25-jarig huwelijk. Rebecca Drilsma vierde op 1 januari 1926 hier haar 50e verjaardag, enkele maanden later overleed Rebecca.
Gerrit hertrouwde op 13 oktober 1927 in de synagoge aan de Botersloot met Adèle Levie (Rotterdam, – Auschwitz, ). Rebecca en Gerrit hadden twee zoons, Joseph (Rotterdam, – Den Haag, ) en Abraham (Rotterdam, – Capelle a/d IJssel, ).

Gedempte Slaak 51 – schoenenzaak Jacob Elias van Klaveren
De huidenhandel van Jacob Elias van Klaveren opende in 1932 op dit adres een schoenenzaak.

Gedempte Slaak 74b – Hendrik Spetter
Kunstschilder Hendrik Spetter, zoon van Isaac Spetter (1878 – Rotterdam, 8 januari 1917) en de Nederlands-hervormde Cornelia Francina Meenhorst (1877 – 1968) woonde hier in zijn jeugd.

Gedempte Slaak 90a – Wolf de Vries
Op 8 maart 1930 vierde Wolf de Vries (Rotterdam, – Auschwitz, ), zoon van Jozua de Vries (Winschoten, – Auschwitz, ) en Malchen Grünebaum (Untersotzbach, 16 juni 1880 – Rotterdam, 16 augustus 1938), zijn Bar Mitswah (kerkelijk meerderjarig). Wolf had een broer Aron (Rotterdam, – Sobibor, ).

Gedempte Slaak 106 – gezin Kadiks
Op 8 juli 1925 overleed de 16-jarige Abraham Kadiks (Rotterdam, ) op dit adres. Hij was een zoon van Samuel (Salles) Kadiks (Rotterdam, – Maastricht, ) en Jannetje de Jong (Rotterdam, – Auschwitz, ). Samuel en Jannetje hadden verder de volgende kinderen: Joseph (Rotterdam, – Auschwitz, ), Isidoor (Rotterdam, – Rotterdam, ) en David (Rotterdam, – Midden-Europa, ).

Gedempte Slaak 106a – Kruidenier H. Kahn & Co.
Rond 1923 was de zaak in delicatessen, vleeswaren, boter en kaas van H. Kahn op dit adres gevestigd. Hartog Kahn (Nieuw-Lekkerland, – Auschwitz, ) was gehuwd met Geertruida van Gelderen (Zwolle, – Auschwitz, ). Zij hadden de volgende kinderen: Samuel Abraham (Nieuw-Lekkerland, – Birkenau, ), Albert (Nieuw-Lekkerland, – Sobibor, ) en Maurits Isidorus (Rotterdam, – Auschwitz, ).

Gedempte Slaak 132a – J. Fransman
J. Fransman zocht in 1914 een meisje voor het huishouden van het gezin van B. Fransman-Goldstein in Brussel.

Vrijdagavond

Moeder weet het gezellig te maken, Dekt tafel met wit tafellaken, 
Zet daarop een vaasje bloemen.
Alles om den Sjabbos te roemen.

Dan ontsteekt zij beide lichten.
Om een mooie mitswe te verrichten.
Wij gaan allen dan naar sjoel,
Met een heerlijk blij gevoel!

Na sjoel eten en dan thee.
En verpoozen heel tevree,
Met wat Joodsche lectuur,
Voor het heilig avonduur.

„Jeugd-Krant van Rabbijn de Hond!”
Hoor je dan terstond.
Die is prachtig en wat fijn,
Mooie schrijver, die Rabbijn.

leder moet de Jeugd-Krant lezen,
Op iedere tafel moet hij wezen,
Heel veel heeft ze al gedaan,
Bij haar nog zoo kort bestaan.

Dan blijven wij erin nog lezen,
Tot „nu naar bed’’ er wordt gewezen,
Leg neer die krant van doctor de Hond,
Tol morgen bij gezond.

ROZA VAN GELDER, 10 jaar. Gedempte Slaak 136, Rotterdam.

Chanoekoh

Als Chanoekoh in aantocht is,
Komen er prettige dagen.
En mogen wij van onze ouders.
Verlangde Cadeautjes vragen.
Ook mogen wij, u mag het wel weten,
Zeggen wat wij het liefst willen eten.
Dit vinden wij heerlijk en fijn.
Doch ’t moest voor alle kindertjes zijn.
Niet één uitgesloten, hoort u mij?
Wat waren dan ook die armen blij!
Wij spraken met Vader en met Moe.
Die zegden direkt hun medewerking toe. Vader zei ,.morgen hij gezond,
Stuur ik een postwissel naar Dr. de Hond,
Als mitswoh en bijdrage
Voor hen die nooit vragen!”
Thans richten wij dezen wensch.
Aan elk Joodsch Liefdadig mensch,
Om ook een kleinigheid te sturen,
In onze gedachten zien wij de gezichtjes al gluren.
Dan zal ook het Chanoekohfestijn.
Voor hen een dubbele jomtof zijn.

JULES EN ROZA VAN GELDERE.
Rotterdam, 17 November 1929.
Gedempte Slaak 136.

Rabbijn de Hond

Gedempte Slaak 136a – Roza van Geldere
Roza (Rosette Marianne) van Geldere (Rotterdam, 3 augustus 1917), toen 10 jaar oud, woonde op dit adres in 1928 en een gedicht van haar werd geplaatst in Betsalel, de Joodsche Jeugdkrant. Op 17 november 1929 schreef Roza wederom een gedicht voor deze krant, nu samen met haar neef Jules (Berthold Joël) (Den Haag, – Sobibor, ). In deze krant van 5 maart 1931 werd er gememoreerd dat er een mezoezah aan de deur van dit woonhuis was bevestigd.
Roza was een dochter van kok Salomon Albert van Geldere (Doesburg, – Auschwitz, ) en Sara van Dam (Arnhem, – Auschwitz, ). Roza had een broer Saul Leendert (Rotterdam, – Midden-Europa, ). Roza overleefde de oorlog.

Gedempte Slaak 144 – bakkerij Cohen
Rond 1911 tot 14 mei 1940 was hier L. Cohen’s banketbakkerij gevestigd. Het bedrijf van was van Lion Cohen, die zelf op 144a woonde.

Gedempte Slaak 146 – Vis en Conserven J. Berends
Deze zaak was hier rond 1934 gevestigd en men adverteerde in het Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.

Gedempte Slaak 150 – gezin De Vries
Hier woonde rond 1920 het gezin van Samson Hartog de Vries (Rotterdam, 1 mei 1886 – Auschwitz, 19 oktober 1942). zijn vrouw Henriëtta van Rhijn (Rotterdam, 1 augustus 1888 – Auschwitz, 19 oktober 1942), de zus van Samson Catharina de Vries (Rotterdam, 31 augustus 1882) en de neef van Henriëtta; Hartog van Rhijn (Assen, 27 juni 1886 – Polen, 31 maart 1944). Hartog verloofde zich in januari 1923 met Amalia Mietje de Vries (Rotterdam, 15 januari 1903 – Auschwitz, 6 oktober 1944). Ten tijde van het begin van de oorlog woonden Samson en Henriëtta op de Emmalaan 9 in Rotterdam.

 

 

 

bron:
Cohen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 42, 1911, no 32, 11-08-1911. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005418137:00001.
Fransman, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 45, 1914, no 15, 10-04-1914. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005419118:00001.
Salomon Hartog de Vries, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-516.
Hartog van Rhijn, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 54, 1923, no 1, 05-01-1923. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422104:00001.
Kahn, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 54, 1923, no 47, 23-11-1923. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422150:00001.
Krammer – Boers, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 54, 1923, no 48, 30-11-1923. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422151:00001.
gezin Stad, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 55, 1924, no 23, 06-06-1924. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423023:00001.
Abraham Kadiks, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 56, 1925, no 28, 10-07-1925. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423081:00001.
Rebecca Drilsma, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 56, 1925, no 52, 25-12-1925. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005423105:00001.
Adèle Levie, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 58, 1927, no 42, 21-10-1927. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425042:00001.
Roza van Gelder, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 1, 1928-1929, no 13, 28-06-1928. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=OBA01:022967013:00001.
Roza van Geldere, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 2, 1929-1930, no 35, 28-11-1929. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=OBA01:022968035:00001.
Wolf de Vries, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 61, 1930, no 9, 28-02-1930. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005426009:00001.
Jozua de Vries, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-516.
Rabbijn De Hond, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 3, 1931, no 49, 05-03-1931. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005478049:00001.
Mezoezah, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 3, 1931, no 49, 05-03-1931. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005478049:00001.
Salomon Albert van Geldere, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-145.
Berends, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 65, 1934, no 15, 13-04-1934. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005427067:00001.

illustratie:
Kahn, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 54, 1923, no 47, 23-11-1923. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005422150:00001.
Rabbijn De Hond, De Joodsche jeugdkrant; “Betsalel”, jrg 3, 1931, no 49, 05-03-1931. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005478049:00001.
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. PBK-1985-140 Slaak vanuit het zuiden, rechts het gebouw van Dagblad Voorwaarts. Op de achtergrond de Vlietstraat en de Vlietkade. Op de voorgrond kinderen bij een draaiorgel. 1900. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.

gepubliceerd:
30 juni 2022

laatst bijgewerkt:
11 september 2022