Fiszel Mak was de tweede chazan (voorzanger) in de synagoge in Rotterdam en sjochet (ritueel slager). Daarmee had hij een belangrijke rol in Joods Rotterdam.
Fiszel Mak (Lipno, 22 maart 1893 – Dorohucza, 30 november 1943) trouwde in 1916 met Rachela Linke (Łęczyca, 15 november 1892 – Sobibor, 14 mei 1943). Zij kregen twee kinderen, Doris (Malmö, 21 december 1922 – Sobibor, 14 mei 1943) en Julius Mauritz (Malmö, 17 juli 1926 – Dorohucza, 30 november 1943). In 1921 kwamen ze naar Malmö en vestigden zich in de gemeente Malmö St. Pauli. Fiszel Mak kreeg een baan als kantoor in de Joodse gemeente en was er ook sjochet.
Het eerste kind van Fiszel en Rachel, dochter Doris, werd geboren in 1922. Een paar jaar later verhuisden ze naar de gemeente Malmö St. John’s en kwamen onder andere te wonen op de Fricksgatan 15, waar hun zoon Julius Mauritz werd geboren in 1926. In december 1927 verhuisde het gezin naar Rotterdam. Het gezin woonde lange tijd op de Meent 94c en ten tijde van het begin van de oorlog woonde het gezin op de Beukelsdijk 152a.
Oorlog
Drie jaar lang merkte het gezin dat het leven in bezet Rotterdam steeds beperkter en risicovoller werd. In het voorjaar van 1943 probeerde Fiszel toestemming te krijgen voor de in Zweden geboren kinderen om naar Zweden te gaan, maar voordat hij de geboorteakte van Lund en Malmö kon krijgen, werden ze gearresteerd en naar verschillende kampen gebracht.
Rachel Mak werd op 14 mei 1943 vermoord in Sobibor, Polen, evenals haar dochter Doris. Doris was toen 19 jaar oud. Fiszel en Julius Mak werden naar Dorohucza in het oosten van Polen gestuurd, waar een werkkamp werd gevestigd. De gevangenen moesten daar moerassige gebieden nabij het kamp droogleggen. Fiszel Mak werd op 30 november 1943 in Dorohucza vermoord evenals zijn zoon Julius.
bron:
Stadsarchief Rotterdam, archiefkaart Fiszel Mak NL-RtGAR_494-03_851-311_0332158R.jpg
Stadsarchief Malmö, verslag
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Mak
gepubliceerd:
9 augustus 2019
laatst bijgewerkt:
12 november 2022