Eliazar Hammelburg

Eliazar Hammelburg werd op 30 september 1874 in Rotterdam geboren als zoon van Elkan Hammelburg (Amsterdam, 6 maart 1843) en Roosje Logger (Deventer, 19 augustus 1836). Hij werd directeur van de N V Vereenigde Cacao, Chocolade & Suikerwerkenfabriek “Veka” (1917 – 1937), firmant van fabriek van chocolade en suikerwerken R Logger & Zn (1898 – 1901), directeur van E. Hammelburg, Stoomfabriek van Chocolade, Suikerwerken en Drops ‘Unitas’ (1902 – 1911) en directeur van E. Hammelburg & Co Stoomfabriek van Chocolade, Suikerwerken en Drops ‘Unitas’ (1912 – 1916).
unitas

Eliazar scheidde op 5 september 1917 van Geertruida Maria Palte (Rotterdam, 3 februari 1885 – Rotterdam, 28 februari 1945). Met haar had hij de volgende kinderen:
Roosje Susanna (Rotterdam, 22 oktober 1907),
Willem Herman (Rotterdam, 30 december 1908),
Herman (Rotterdam, 8 januari 1916).
Eliazar hertrouwde op 21 februari 1918 met Josiene van Emde (Rotterdam, 21 februari 1898) en zij kregen de volgende kinderen:
Emanuel (Rotterdam, 7 februari 1919 – Wassenaar, 22 februari 1998),
Carel (Rotterdam, 1 oktober 1920),
Bernard (Rotterdam, 1 oktober 1920).
vekaHet gezin woonde vanaf 4 mei 1912 op de Spoorsingel 71a, in 1916 verhuisden ze naar de Schiekade OZ 104b en uiteindelijk, tot 1940, naar het G. W. Burgerplein 9.

De fabriek van Unitas was in 1916 gevestigd op de Insulindestraat 34 – 36, een ruimte onder de Hofpleinlijn. In 1919 was dat ook het adres voor de fabriek van Veka en later veranderde dat in de Insulindestraat 226 – 236, waar deze fabriek tot 1937 gevestigd was. In 1938 werd dit gebouw verkocht en door de NV Nieuwsblad en Drukkerij De Banier in gebruik genomen.

In 1921 was de fabriek in een rechtszaak betrokken en deze rechtszaak ging om oneerlijke mededinging. In het persbericht was het volgende te lezen:

Oneerlijke mededinging.

Door de N.V. „Veka” werden den laatsten tijd in den handel gebracht, verschillende soorten chocolade en bonbons in verpakkingen, die, volgens de dagvaarding, slechts geringe afwijkingen vertoonden, met die van concurreerende firma’s.
Zoo zouden een zekere soort blikken doozen met bonbons van de firma Veka zeer veel overeenkomst hebben met de door de firma Driessen in den handel gebracht worden. Eveneens zou dit het geval zijn met de donzen met manderijntjes – van de zelfde firma, met doosjes krakelingen van Veka en van Siekesz en met pastilles (flikjes) van Veka en van de firma Droste tegen genoemde vennootschap werd hierom een klacht ingediend, wegens oneerlijke mededinging. Hedenmiddag stonden de directeuren dier N. V. terecht, t.w. de heeren E. H., niet verschenen. I. P„ idem en D. T. 29 jaar, allen alhier.
Gedaagde ontkende den opzet gehad te hebben de verpakkingen van andere firma’s na le bootsen. Haar raadsman, mr. Sanders, wees er later in zijn pleidooi nadrukkelijk op, dal men er vooral op moet letten, dat op elk artikel, wat de firma in den handel brengt zeer duidelijk de naam „Veka” voorkomt zoodat er geen sprake van zijn kan van opzettelijke misleiding van het publiek.
In zijn requisitoir eischt de Officier van Justitie, mr. Hermans, dat hij het onder sub. a en d ten laste gelegde niet bewezen acht. Deswege vroeg spreker vrijspraak. Sub c. en d., n.l. de overeenkomst van de doozen met manderijntjes en met krakelingen, met die van resp. de firma’s Driessen en Sickesz achtte spreker wettig en overtuigend bewezen. Tegen den eersten beklaagde eischte spreker 1 maand gevangenisstraf, tegen no. 2 en 3 ieder dfl 500,– boete.

Eliazar Hammelburg overleed in Rotterdam op 21 januari 1940 en werd op 24 januari 1940 op de begraafplaats aan het Toepad begraven. Josiene Hammelburg – van Emden overleed op 13 maart 1989 te Amstelveen, waarna zij op de begraafplaats aan het Toepad te Rotterdam werd begraven.

verder
Op Insulindestraat 236, in de voormalige fabriek, is nu de Turkse moskee Iskender Pasa gevestigd.

 

bron:
stadsarchief Rotterdam, digitale stamboom, gezinskaart Eliazar Hammelburg,
stadsarchief Rotterdam, digitale stamboom, overlijden Geertruida Maria Palte,
“Het nieuwe Baniergebouw geopend”. “De banier : staatkundig gereformeerd dagblad“. Rotterdam, 12-10-1938. Geraadpleegd op Delpher op 29-10-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010854464:mpeg21:a0001
www.wazamar.org, lemma Eliazar Hammelbrug (geraadpleegd 29 oktober 2016).
www.reliwiki.nl, lemma Rotterdam, Insulindestraat 236 – Iskender Pasa (geraadpleegd 29 oktober 2016).
“Oneerlijke mededinging.”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad“. Rotterdam, 17-06-1921. Geraadpleegd op Delpher op 29-10-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010210116:mpeg21:a0132.
www.genealogieonline.nl, stamboom Van Emden, lemma Eliazar Hammelburg (geraadpleegd 29 oktober 2016).
met dank aan J. Derks (correcties 4 mei 2019)
Stadsarchief Rotterdam, Elkan Hammelburg, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, toegangsnummer 234.

Illustratie:
“Advertentie Unitas”. “Rotterdamsch nieuwsblad“. Rotterdam, 21-10-1915. Geraadpleegd op Delpher op 29-10-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010296142:mpeg21:a0029

gepubliceerd:
12 september 2019

laatste bijgewerkt:
27 januari 2022