Op de begraafplaats aan het Toepad ligt Eduard Koopman begraven. Op zijn matseiwah staat een bijzonder vermelding, te weten ‘Ambachtsheer van het eiland Rozenburg en heer van Wemeldinge’. Hoe zat dat en wie was Eduard Koopman?
Eduard werd op 31 oktober 1879 in Rotterdam geboren als Eliazar Barend Koopman. Hij was de zoon van David Koopman (Oud-Beijerland, 21 februari 1853 – Den Haag, 5 januari 1919) en Rachel Tak (Den Haag, 20 oktober 1850 – Den Haag, 18 september 1927). David en Rachel trouwden in Den Haag op 1 maart 1876 en het gezin woonde in het centrum van de stad, op de Stadhuissteeg 12, een steeg die van de Hoogstraat naar de Kipstraat liep ten oosten van het oude stadhuis. Vader was koopman van beroep. Na hun overlijden werden de ouders van Eduard begraven op de begraafplaats aan het Toepad.
In 1926 werd Eduard Ambachtsheer van het eiland Rozenburg. Hij had die functie nog rond 1957. De geschiedenis van de titel is lang. Rozenburg werd in 1707 gekocht door Jan Gerrit van Wassenaer en hij liet er tussen 1721-1723 een nieuw huis bouwen naar een ontwerp van Daniel Marot. Jan Gerrit sterft plotseling en ook zijn zoon deelde dit lot snel na hem. Het huis werd in 1729 afgebroken en het landgoed kwam toe aan de Heer van Duivenvoorde, de broer van Jan Gerrit van Wassenaer. De titel hoorde bij het domein en wanneer men de titel verkregen had, had men een aantal rechten zoals de benoeming van een predikant, de schoolmeester en de leden van het dorpsbestuur. Verder had men de jacht- en de visrechten.
De rechten werden afgeschaft in de Franse tijd. Alleen de titel bleef over, en het enige dat deze titel opleverde was aanzien. De ambachtsheren hoefden niet in de heerlijkheid te wonen, in 1957 woonde Eduard Koopman, toen de ambachtsheer, in New York. In 1926 had Eduard de titel gekocht van Georg Blanchard. Deze Georg was een schoonzoon van Adriaan Pieter Twent, en deze man was de kleinzoon van Adriaan Hoogwerf, die de titel in 1793 kocht. Eduard Koopman verkocht de titel aan de familie Schimmelpennick van der Oye en zij hebben het ambacht en de titel later verkocht aan de gemeente.
De andere titel was ‘heer van Wemeldinge’ en deze ambachtsheerlijkheid bestaat nog steeds. Er zijn zelfs nu nog visrechten aan de titel verbonden. Ook hier stelt het niet meer zo heel veel voor na de Franse tijd. Na het overlijden van Maria Coomans in 1791 wisselde deze titel regelmatig van eigenaar. Eduard Koopman kocht de titel in 1933 na het overlijden van ambachtsheer Jhr. Frederik Lodewijk Herbert Jan Bosch van Drakenstein. In 1965 werd de titel gelegateerd aan zijn achterneef Jacob David Tak, en de familie Tak bezit deze titel nog steeds. Eduard overleed in Den Haag op 9 oktober 1965.
bronnen:
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart
Stadsarchief Rotterdam, stadhuissteeg
Alie van den Berg, onderzoek naar de titels.
met dank aan Alie van den Berg
met dank aan Historische Vereniging Oud-Rozenburg,
met dank aan Streekarchief Voorne-Putten en Rozenburg, de heer A.A. van der Houwen.
met dank aan C. Schimmelpenninck van der Oye en L. Schimmelpenninck van der Oye.
illustratie:
Het eiland Rozenburg op http://www.streekarchiefvpr.nl/pages/posts/blankenburg12.php
wemeldinge via googlemaps.
laatst bijgewerkt:
8 september 2019