Op Ammanstraat 20-22, pal naast de armste Joodse buurt van Rotterdam, werd in 1853 de Inrichting ter Onderwijzing van Doven en Stommen gebouwd. Initiatiefnemer was de arts Machiel Polano, hij had zelf twee dove kinderen. De straat werd Ammanstraat genoemd vanwege het gelijknamige instituut. Dit doofstommeninstituut stond op de locatie van het huidige Hiltonhotel.
Het stuk land waarop deze straat nu ligt werd op 16 maart 1626 gekocht door de kerkmeesters van Rotterdam. Ten westen van dit stuk land werd in 1627 een gemeenschappelijke laan gemaakt en in 1629 werd deze laan de Kerklaan genoemd.
Het instituut werd vernoemd naar de in 1669 geboren Johan Conrad Amman, een Nederlands pedagoog die doof geboren was, maar zichzelf had leren spreken. Hij wijdde heel zijn leven aan het leren spreken van andere doven en slechthorenden. Amman overleed in 1724. Zijn technieken zijn tal van jaren leidraad geweest voor het onderwijs aan doofstommen in Nederland. Meerdere instituten zijn naar hem vernoemd.
De instelling lag vlakbij een van de meest Joodse buurten van Rotterdam, de Zandstraatbuurt. In 1870 waren van de 102 leerlingen van de school er 11 Joods. Ze werden genoemd in het Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen, te weten: Abraham Lavino, Henri Blazer, Mietje Cohen, Meitje Roos, Saartje Vieijra en Alexander Keesje, allen van Amsterdam. Levie van Tijn uit Den Helder en Eleazer Hijmans uit Zuid-Beijerland en Sara Izaaks uit Londen. De school was dus niet alleen voor Rotterdam van belang, maar tot ver daarbuiten.
Het gebouw zelf bleek in 1930 aan een modernisering toe, wat in dat jaar gebeurde. Bij het bombardement in 1940 op de stad was vrijwel alles rond het instituut weggebombardeerd, maar de school stond nog en was niet ernstig beschadigd. De lessen konden er spoedig na het bombardement worden hervat. Het gebouw bleef in functie tot het einde van de jaren vijftig. Daarna kreeg het instituut een nieuwe locatie en het oude gebouw werd afgebroken. Een herinnering aan dit instituut staat hier.
bron:
wikipedia,
engelfiet.net,
stadsarchief rotterdam, lemma Ammanstraat (geraadpleegd 7 jan 2016)
stadsarchief rotterdam, digitale stamboom, gezinskaart Victor Bosman.
Namen leerlingen, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 4 februari 1870. Geraadpleegd op Delpher op 27-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005391002:00001.
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeld en geluid, 1973-4463 Schoollokalen van de Inrichting voor doofstommen onderwijs. 1865. Prenten en tekeningen, toegangsnummer 4080, M. (M.) Michielsen.
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid, PBK-166 Leerlingen en onderwijskrachten van de Doofstommenschool aan de Ammanstraat. 1900. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.
gepubliceerd:
9 maart 2016
laatst bijgewerkt:
27 juli 2024