Sommige wijken in Rotterdam waren voor 1940 nog niet of deels gebouwd. En, als het om gelovige Joodse bewoners gaat, is de nabijheid van een synagoge (op loopafstand) wel plezierig. Dat geldt ook voor koosjere winkels en dergelijke. Die waren er in het centrum van Rotterdam, maar minder of niet in de buitenwijken. Vandaar dat er minder Joden in deze delen van de stad woonden. Op de kaart is te zien hoe de bebouwing van Charlois was in 1936. Linksboven was Oud-Charlois gevestigd, het oorspronkelijke dorp Charlois.
Joodse bewoners van Charlois
Mozes Henriques Pimentel
Mozes Henriques Pimentel (Den Haag, 2 maart 1928 – Den Haag, 27 juni 1902) was ontvanger van ’s Rijks Belastingen en woonde een periode rond 1882 in Charlois in huis 566, eerst met zijn eerste echtgenote Rebecca Lobatto (Amsterdam, 25 april 1826 – 3 januari 1888), later hertrouwde hij met Flora Vas Dias. In 1883 ging Pimentel met pensioen en keerde terug naar Den Haag.
Clementstraat 86 – Elisabeth (Beppie) Kloots
Elisabeth Kloots (Rotterdam, 24 maart 1906 – Auschwitz, 5 oktober 1942) verloofde zich begin december 1927 met Lion (Leo) Swaab (Antwerpen, – Auschwitz, ). Zij kregen een dochter Sientje (Rotterdam, 12 januari 1929). Op 16 november 1934 scheidde het echtpaar. Elisabeth hertrouwde met Louis van Dam (Rotterdam, – Schoppinitz, ) en zij kregen een dochter Sophia (Rotterdam, – Auschwitz, ). In het begin van de bezetting woonde Elisabeth, Sophia, Sientje en Louis op de Essenburgsingel 4b.
Grondherendijk 99 – Philippus van Creewel
Op 25 januari 1901 overleed vleeschhouwer Philippus van Creewel (Rotterdam, 2 mei 1820) op dit adres. Hij was gehuwd met Catharina van Rijk (Rotterdam, ca. 1831 – Charlois, 18 januari 1884) en zij hadden de volgende dochters: Sara (Katendrecht, 15 mei 1855), Margrietha (Charlois, 17 april 1861), (Ger)dina (Charlois, – Sobibor, ) en Mozis (Katendrecht, – Rotterdam, ).
Hoogendijk 357 (na 1895 Grondherendijk) – vleeshouwer Simon Stranders
Aan het einde van de negentiende eeuw woonde hier het grote gezin van Simon Stranders (Ridderkerk, 6 juli 1849) en Sophia Morisco (Numansdorp, 1 april 1843). Zij hadden de volgende kinderen: Flora (Charlois, – Auschwitz, ), Louis (Charlois, – Sobibor, ), Bernard (Charlois, – Auschwitz, ), Esther (Charlois, 16 december 1884), Rica (Rika) (Charlois, – Sobibor, ), Abraham (Charlois, – Sobibor, ), Flora (Charlois, – Auschwitz, ) en Louis (Charlois, – Sobibor, ).
bron:
Stranders, Stadsarchief Rotterdam, 3023-40. Adresboeken Rotterdam, 1896; p. 420. Straten alfabetisch, blad 1063.
Simon Stranders, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-462.
Flora Stranders, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 1 maart 1878. Geraadpleegd op Delpher op 23-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005394110:00001.
Mozes Henriques Pimentel, https://www.dbnl.org/tekst/molh003nieu10_01/molh003nieu10_01_1042.php.
Mozes Henriques Pimentel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 388.
Mozes Henriques Pimentel, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 21 april 1882. Geraadpleegd op Delpher op 23-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005398014:00001.
Catharina van Rijk, Stadsarchief Rotterdam te Rotterdam, BS Overlijden, Archieven van het ambacht en de gemeente Charlois, Charlois, archief 2, inventarisnummer 569, 1884, Nadere toegang op het overlijdensregister van de gemeente Charlois, aktenummer 1884.28.
Philippus van Creewel, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, toegangsnummer 851-089.
Philippus van Creewel, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 1 februari 1901. Geraadpleegd op Delpher op 23-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005412005:00001.
Kloots – Swaab, Stadsarchief Rotterdam te Rotterdam, BS Huwelijk
Burgerlijke Stand Rotterdam, huwelijksakten, Rotterdam, archief 999-06, inventarisnummer 1934S2, 16-11-1934, Nadere toegang op het huwelijks- en echtscheidingsregister van de gemeente Rotterdam, aktenummer 1934.438, folio s2-052.
Kloots – Swaab, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 9 december 1927. Geraadpleegd op Delpher op 23-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005425049:00001.
Louis van Dam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, toegangsnummer 851-092.
illustratie:
plattegrond Rotterdam 1936, uitsnede.
Louis Stranders, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 2 december 1892. Geraadpleegd op Delpher op 23-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005406100:00001.
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. PBK-2389 De Grondherendijk vanuit het noorden. 1905. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.
gepubliceerd:
23 april 2024
laatst bijgewerkt:
23 april 2024