In 1915 werd door door de Joodse James Catz de gelijknamige makelaardij in assurantiën opgericht. Het bedrijf was gevestigd op Glashaven 10.
James Catz werd in Rotterdam geboren op 31 oktober 1888 en op 9 maart 1916 getrouwd met Louise van Dantzig, die in Rotterdam geboren was op 6 mei 1894. Het gezin woonde aan het begin van de oorlog op Heemraadssingel 131, na het bombardement gingen ze naar het buitenhuis in Noordwijk, “De Duintop”. Eerder, in 1930, werd de niet-Joodse Jan Lips als medefirmant opgenomen in het bedrijf.
Jan Lips zette gedurende de oorlog met zijn zoon de firma voort onder zijn eigen naam; hiermee werd het inpalmen van het bedrijf door middel van een Verwalter voorkomen.
James Catz was Joods en kon in de oorlog zijn bedrijf niet voorzetten. Het gezin kreeg al voordat James uit zijn eigen bedrijf gezet moest worden te maken met de anti-Joodse maatregelen. Hans Catz zegt daarover: Begrip krijgen van de situatie ging, voor ons Joden, niet zo vlug. Het was een langzaam proces. Eerst waren de bordjes gekomen ‘Verboden voor Joden’ in parken en cafés. De maatregelen in het onderwijs, we leefden ermee. Mijn moeder zei: “Het is toch krankzinnig dat je niet meer in een café mag komen?” “Toe nou moeder, wanneer ben je nou toch voor de laatste keer in een café geweest? Wanneer heb je nou voor de laatste keer op een bankje in een park gezeten?” “Ja, drie jaar geleden heb ik nog wel eens met oma op een bankje in het park gezeten.” “Ach, moeder, zie je nou, er zijn toch wel belangrijker dingen dan op een bankje in het park te zitten.” “Ja, natuurlijk, het gaat om het idee en het is schandalig. Maar het zijn toch vuile schoften, dat weet je toch..”
Het gezin vertrouwde niet op een goede afloop van de oorlog en besloot in het najaar van 1942 te vluchten via Frankrijk en Zwitserland. Dat kostte -toen al- ƒ 5.000,– voor een gezin met twee kinderen (twee van de drie zonen).
In bezet Frankrijk bij Dole werd het gezin door de Duitsers gearresteerd en afgevoerd naar concentratiekamp Drancy bij Parijs. Daarna gingen ze op transport naar Auschwitz en tijdens het transport, op 4 november 1942, wisten de zoons Hans en Theo via het luchtgat van de veewagon te ontsnappen. De ouders, Louise en James, werden drie dagen later, op 7 november 1942, in vernietigingskamp Auschwitz vermoord.
Zijn zoon Hans Catz overleefde, net zoals Theo, de oorlog en nam het bedrijf over en de naam van de firma werd Catz & Lips. Het kantoorgebouw van het bedrijf werd gevestigd op de Nieuwe Binnenweg. In 1972 fuseerde het bedrijf met de Amsterdamse assurantiemakelaars Langeveldt, de Vos en de Waal en het Rotterdamse Catz & Lips tot Hudig-Langeveldt Groep B.V. In 1973 trad Hans Catz toe tot de raad van bestuur van Hudig-Langeveldt en bleef bestuurslid tot zijn pensionering in 1982.
bron:
archief Rotterdam,
heemraadsingel.nl ,
“het oog van de naald” -1999, de avonturen van Hans Catz in de oorlog,
nai.nl,
correcties met dank aan Petra Catz.
gepubliceerd
28 februari 2016
laatst bijgewerkt:
7 augustus 2021