Het bedrijf Bosman & Den Arend was een Joods textielbedrijf in Rotterdam. In 1855 werd er melding gedaan van de oprichting van de vennootschap in de Staatscourant; drie jaar eerder was het bedrijf al van start gegaan. Het bedrijf was sinds 1852 op de Keizerstraat 14 gevestigd. Daar bleef men gevestigd tot juni 1927, toen werd het bedrijf verplaatst naar de Gedempte Botersloot 61 op de hoek met de Wildezeesteeg. Voor de vestiging van Bosman & Den Arend was dit pand de slagerij van Daniël Moser (Rotterdam, 25 april 1876), en architect Klaphaak verbouwde het pand tot de grossierderij.
Het bedrijf was een vennootschap tussen Isaac Aron den Arend (Rotterdam, 8 maart 1825 – Loosduinen, 11 oktober 1905) en Meijer Salomon Bosman (Rotterdam, 17 januari 1826 – Rotterdam, 22 november 1867). Het werd een familiebedrijf, Meijer huwde met de zus van Isaac, Jeannetta den Arend (Rotterdam, 7 oktober 1831 – Rotterdam, 30 mei 1926). 
Jeannetta en Meijer kregen vijf kinderen;
Salomon (Rotterdam, 13 september 1857 – Rotterdam, 10 maart 1925), Aron (Rotterdam, – Rotterdam, ), Andries (Rotterdam, 23 april 1863), Isaac (Rotterdam, 28 april 1865 – Amsterdam, ) en Joseph Meijer (Rotterdam, – Rotterdam, ). Zoon Salomon nam de zaak van zijn vader over.
Isaac den Arend huwde waarschijnlijk nooit. Hij woonde in bij zijn zus Jeannette en zwager op de Keizerstraat 14 en hij werd zes dagen voor zijn overlijden opgenomen in het krankzinnigengesticht in Loosduinen.
Het familiebedrijf heeft tientallen jaren bestaan. Regelmatig kwamen er annonces in de krant waarin om personeel gevraagd werd. Er waren ook ervaringen met minder goed personeel, zoals een behangersknecht die in 1893 terecht stond vanwege de diefstal van enige stalen vitrage en daar zes maanden gevangenisstraf voor kreeg. De locatie van het bedrijf, in het centrum van de stad, was gunstig.
De zaak breidde uit en had in 1913 een filiaal in Schiedam waar de zaak in 1901 op het Broersveld 33 gevestigd was. In 1920 was er (ook) een zaak op de Hoogstraat 28 te Schiedam.
In april 1940 werd er nog een advertentie geplaatst van deze onderneming met het adres op de Botersloot. Een maand later werd de zaak door het bombardement met de grond gelijk gemaakt. Eind mei 1940 ging het bedrijf verder op de Persijnstraat 8. Dit was het woonhuis van Maurits Bosman (Rotterdam, 24 februari 1895 – Sobibor, 23 juli 1943), die samen met zijn broer John (Jona, Rotterdam, 24 februari 1901 – Rotterdam, 19 augustus 1945; stierf bij terugkomst in Rotterdam door de uitputting door Bergen-Belsen) die de eigenaren waren.
| Maurits Bosman werd op 7 mei 1943 voor de Sicherheitspolizi gearresteerd en op 12 mei 1943 doorgezonden naar Vught. Jona, wonende op de Graaf Florisstraat 100a, werd eveneens op 7 mei 1943 door de Sicherheitspolizei gearresteerd en op 14 mei 1943 doorgezonden naar Vught. |
Als Joods bedrijf kwam Bosman & Den Arend onder een bewindvoerder, de heer Swinkels, en in 1942 verhuisde het bedrijf naar de Schietbaanlaan 63a. In november van dat jaar is er eveneens nog een advertentie van het bedrijf, het lijkt erop dat Swinkels het bedrijf in 1942 niet geliquideerd heeft. In 1948 blijkt het bedrijf nog steeds te bestaan en werd er een woonruimte gezocht voor de vertegenwoordiger in de noordelijke provincies. Het bedrijf is dan op de Coolsestraat 94 gevestigd. In 1950 werd er surseance van betaling aangevraagd voor de inmiddels naamloze vennootschap v/h Bosman & Den Arend. Het bedrijf hield toen kantoor op het Rembrandtplein 45 in Amsterdam.
Het bedrijf werd beëindigd en zo kwam er een einde aan een textielbedrijf dat meer dan 95 jaar bestaan heeft.
bron:
“Advertentie”. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 05-08-1855. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010788255:mpeg21:a0019.
genealogie: http://www.levie-kanes.com/humogen_levie/family/humo_/F35523/I98728/ (geraadpleegd 28 juli 2018).
“Familiebericht”. “Nieuwe Rotterdamsche courant : staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad”. Rotterdam, 15-09-1857. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010112239:mpeg21:a0011.
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 12-01-1893. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010166530:mpeg21:a0078.
“Rechtzaken. ARRONDISSEMENTS-RECHTBANK.”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 03-06-1893. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010166647:mpeg21:a0073.
https://www.joodsmonument.nl/nl/page/226016/joseph-meijer-bosman (geraadpleegd 28 juli 2018).
“UIT DE STAATS-COURANT.”. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 11-02-1913. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010109997:mpeg21:a0077.
Adresboek van Schiedam 1901, deel 3 via www.schiedam.nl.
“Advertentie”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad”. Rotterdam, 30-10-1920. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213329:mpeg21:a0023.
“Familiebericht”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 31-05-1926. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010657785:mpeg21:a0229.
“Advertentie verplaatsing”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 03-06-1927. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010857974:mpeg21:a0032.
“verhuizing.”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 24-06-1927. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010514022:mpeg21:a0116.
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 13-04-1940. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002358:mpeg21:a0041
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 24-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002395:mpeg21:a0038.
“Advertentie”. “Deutsche Zeitung in den Niederlanden”. Amsterdam, 18-01-1942. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011120319:mpeg21:a0048.
“Advertentie”. “Deutsche Zeitung in den Niederlanden”. Amsterdam, 21-11-1942. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011085053:mpeg21:a0042.
“Advertentie”. “De Heerenveensche koerier : onafhankelijk dagblad voor Midden-Zuid-Oost-Friesland en Noord-Overijssel”. Leeuwarden [etc.], 02-01-1948. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010536485:mpeg21:a0091.
“Advertentie”. “Algemeen Handelsblad”. Onbekend, 16-09-1950. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000067776:mpeg21:a0103.
“Botersloot! H. Ekstein geeft college Rotterdam van ,toen'”. “Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad”. Rotterdam, 13-10-1964. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010955276:mpeg21:a0157.
stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Isaac den Arend.
Rob Snijders, Bureau Rotterdam van de Joodsche Raad te Amsterdam; Collaboratie, schipperen of verzet?. Eindscriptie UvA 2018.
“Advertentie slagerij Moser”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 24-10-1925. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010495609:mpeg21:a0119.
Stadsarchief Rotterdam, gezinskaart Daniel Moser (1876).
Stadsarchief Rotterdam, Maurits Bosman, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3505 en 3761.
Stadsarchief Rotterdam, Jona Bosman, 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam, inventarisnummer 3505 en 3761.
Meijer Bosman, Stenen Archief, https://www.stenenarchief.nl/hsa_all/hsa_view.php?editid1=13364 (geraadpleegd 17 februari 2025).
illustratie:
“Advertentie”. “Nederlandsche Staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 05-08-1855. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010788255:mpeg21:a0019.
“Familiebericht”. “Nieuwe Rotterdamsche courant : staats-, handels-, nieuws- en advertentieblad”. Rotterdam, 15-09-1857. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010112239:mpeg21:a0011.
“Advertentie”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 12-01-1893. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010166530:mpeg21:a0078.
“Advertentie”. “Voorwaarts : sociaal-democratisch dagblad”. Rotterdam, 30-10-1920. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010213329:mpeg21:a0023.
“Persijnstraat”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 24-05-1940. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011002395:mpeg21:a0038.
“Advertentie”. “Deutsche Zeitung in den Niederlanden”. Amsterdam, 18-01-1942. Geraadpleegd op Delpher op 28-07-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011120319:mpeg21:a0048.
gepubliceerd:
22 mei 2018
laatst bijgewerkt:
17 februari 2025