Op de chique Oranjelaan 34 woonde woonde het gezin van rechter Alfred Jacques Marx (Rotterdam, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Josepha Valentina Henschel (Berlijn, 22 juli 1889 – Zeist, 23 juni 1976). Alfred was de zoon van bankier Benjamin Marx (Keulen, 22 september 1845 – Rotterdam, 13 juni 1910) en Antonia Maria Anna Wolff (Mainz, 4 december 1845 – Den Haag, 12 februari 1932). Vader was firmant in de bank Marx & Co.
Alfred en Josepha hadden de volgende kinderen: Toni Eva (Rotterdam, 16 december 1911 – Zeist, 9 mei 1985), Benjamin Leo Rudolf (Rotterdam, 8 april 1913 – 1960), Anna Marina (Wassenaar, 21 augustus 1915 – 25 juli 1990), Frans Walter Johannes (De Bilt, 7 januari 1921 – Zeist, 6 september 1994) en Ernst Carl Herman (Almelo, 5 december 1922 – Driebergen, 22 april 2001).
Hoewel van Duitse afkomst woonde vader Benjamin al op jonge leeftijd in Rotterdam. In oktober 1869 werd hij ingeschreven op de Mauritsweg 56, zijn vrouw volgde in september 1878.
In 1905 werd Alfred gepromoveerd tot Doctor in de Rechtswetenschappen na de verdediging van zijn proefschrift ‘Stellingen’. Hij was toen 24 jaar oud en dus een jonge promovendus. In 1909 was Alfred, volgens de adresboeken van Rotterdam, mededirecteur van de bank samen met zijn vader Benjamin en P. J. van Ommeren (Pieter Johannes van Ommeren; Rotterdam, 19 juni 1865).
In 1912 komt de naam van Alfred naar voren als de penningmeester van de Vereniging Ons Huis, een organisatie die tot doel had ‘de bevordering van de volksontwikkeling’. Alfred Marx woont in de periode op de Schiedamsesingel 58a. Rond dezelfde tijd komt Alfred met grote regelmaat voor in de kranten in de rol van curator bij een faillissement.
In datzelfde jaar is hij secretaris van het ‘Schoolfonds’, dat was opgericht door de Rotterdamse afdeling van de Maatschappij tot Nut der Israëlieten in Nederland. Alfred behoorde zowel tot de Rotterdamse elite als tot de Rotterdams-Joodse elite, door zowel zijn afkomst als door zijn beroep.
Aan de geboorteplekken van de kinderen van Josepha en Alfred is te zien dat ze uit Rotterdam vertrokken en later terugkeerden. Dochter Anna Marina werd in Wassenaar geboren in 1915, zoon Frans in De Bilt en zoon Ernst in Driebergen. De verhuizing vanuit Rotterdam naar Wassenaar vond in 1914 plaats.
In 1926 kwam het gezin terug naar Rotterdam, nadat Alfred per 1 september 1926 tot rechter was benoemd. Ze kwamen toen uit Almelo, waar Alfred tevens lid was van de Enkelvoudige Kamer voor de behandeling van burgerlijke kinderzaken, en ze gingen in Kralingen op de Oranjelaan wonen.
| Dina Sanson Een andere notabele in Rotterdam was Dina Sanson, ‘politie-assistente’ bij de politie te Rotterdam (inspecteur was voor vrouwen in die tijd niet mogelijk) en van groot belang voor de stad. Dina overleed op 30 mei 1929 en werd op zondag 2 juni 1929 op de Joodse begraafplaats aan het Toepad begraven. Arthur was een van de aanwezigen bij haar begrafenis. |
Josepha was in de Rotterdamse tijd tal van jaren – tot 1931 – lid van de Commissie van Toezicht tot Opleiding van Onderwijzers en Onderwijzeressen.
Alfred was zeker betrokken bij de Joodse gemeenschap. In het TV-programma ‘De Erfgenaam’ van 23 maart 2022 werd duidelijk dat hij voor de oorlog geld geïnvesteerd had in het Britse Mandaatgebied Palestina.
bron:
proefschrift, Honger Onderwijs. “Land en volk”. Den Haag, 20-01-1905. Geraadpleegd op Delpher op 24-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB12:000183034:mpeg21:p00003.
Benjamin Marx, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-315.
Commissie van Toezicht, Stadsnieuws.. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 10-12-1931, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 25-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB32:164656042:mpeg21:p00013
mededirecteur 1909, Stadsarchief Rotterdam, 3023-53. Adresboeken Rotterdam, 1909; p. 1332. Alfabetische naamlijst
Ons Huis, Stadsarchief Rotterdam, 3023-56. Adresboeken Rotterdam, 1912; p. 65. Gemeentebestuur en instellingen
Alfred Jacques Marx, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-315.
A. J. Marx, Stadsarchief Rotterdam, 3023-72. Adresboeken Rotterdam, 1928; p. 1443. Alfabetische naamlijst.
Pieter Johannes van Ommeren, Stadsarchief Rotterdam, 494-03 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Bevolking: bevolkingsboekhouding van Rotterdam en geannexeerde gemeenten, inventarisnummer 851-354.
kinderzaken, Armenraad.. “De standaard”. Amsterdam, 20-03-1924. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB23:001857068:mpeg21:p00002.
benoeming Rotterdam, “De Maasbode”. Rotterdam, 11-06-1926. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000195704:mpeg21:p007.
Dina Sanson, DE JOODSCHE VROUW DINA SANSON z.g.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 07-06-1929, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874367:mpeg21:p002.
Frans Walter Johannes Marx, Familiebericht. “NRC Handelsblad”. Rotterdam, 17-09-1994. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000030953:mpeg21:p006.
illustratie:
Stadsarchief Rotterdam, beeld en geluid. PBK-1983-155 Gezicht in de Oranjelaan. Op de achtergrond de Prinses Julianalaan. 1919 – 1923. Prentbriefkaarten verzameld door het Stadsarchief Rotterdam, toegangsnummer 4029.
gepubliceerd:
26 maart 2022
laatst bijgewerkt:
9 juli 2022